Natibitatea
From Wikipedia, the free encyclopedia
Jesukristoren Natibitatea edo Jesukristoren jaiotza, antonomasiaz Natibitatea ere deitua, Itun Berriko pasarte bat da, Eguberri egunean, ospatzen dena. Mateo- Mt 1:1-25- eta Lukasen- Lk 2:1-14- Ebanjelioetan agertzen da. Bi kontakizunen arabera, Jesus Judeako Belen jaio zen, bere ama, Maria, Josef izeneko gizon batekin ezkonduta zegoen, David erregearengandik zetorrena eta bere aita biologikoa ez zena, bere jaiotza Jainkoaren esku-hartzeak eragin baitzuen.
- Artikulu hau Jesukristoren Natibitateari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Natibitate (argipena)».
Jaiotza da abenduaren 25eko Gabonetako jai kristauaren oinarria, eta garrantzi handia du urte liturgiko kristauan. Kristau askok, tradizionalki, euren etxeetan jaiotza irudikatzen duten askaren eszena txikiak erakusten dituzte, edo Bibliako jaiotza-zikloan oinarritzen diren Natibitatearen antzezlanetan edo Gabonetako lehiaketetan parte hartzen dute.
Mendebaldeko tradizioko kongregazio kristauak (Eliza katolikoa, mendebaldeko erritu ortodoxoak eta Eliza protestanteak barne) Eguberriak baino lau igande lehenago hasten dira Adventum denboraldia pretsatzen. Eliza ortodoxoko kristauek eta ekialdeko kristautasunak antzeko denboraldia erabiltzendute dute (batzuetan Adviento deitua, baina "Natibitatearen baraua" ere deitua), Gabonak baino berrogei egun lehenago hasten dena. Ekialdeko kristau ortodoxo batzuek (greziarrak eta siriarrak, adibidez) Gabonak ospatzen dituzte abenduaren 25ean. Beste ortodoxo batzuk (adibidez, koptoak, etiopiarrak, georgiarrak eta errusiarrak) Gabonak ospatzen dituzte urtarrilaren 7an (Koiak 29 egutegi koptoan) juliar egutegiaren betetzearen ondorioz, gregoriotar egutegiaren ordez. Armeniako Elizak, hala ere, Kristoren jaiotza jai bereizi gisa ez, baizik eta bataioaren ospakizunaren egun berean (Teofania) ospatzeko antzinako ekialdeko kristau praktika jarraitzen du, hau da, urtarrilaren 6an.
Jaiotzaren irudikapen artistikoa gai garrantzitsua izan da artista kristauentzat IV. mendetik. Jaiotzaren XIII. mendetik aurrerako arte-irudikapenek Jesusen apaltasuna nabarmendu dute, eta haren irudi samurragoa sustatu dute, "Jaun eta Maisuaren" irudi goiztiarrarekiko aldaketa garrantzitsua, garai berean pastoral-ministerio kristauak hartutako ikuspegi komunetan aldaketak islatuz.