Manuel Azaña

Manuel Azaña Diaz (Alcala de Henares, 1880ko urtarrilaren 10a - Montauban, Frantzia, 1940ko azaroaren 3a), espainiar politikari eta idazlea izan zen. Ministroen Kontseiluko Presidentea (1931-1933, 1936) eta Espainiako Bigarren Errepublikako Presidentea (1936-1939) izan zen.

Manuel Azaña
(1932) Irudi gehiago
Espainiako Estatuburua 1936ko maiatzaren 10a - 1939ko martxoaren 3a Espainiako Errepublikako Presidentea 1936ko maiatzaren 10a - 1939ko martxoaren 3a ← Niceto Alcalá-Zamora - Francisco Franco → Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1936ko martxoaren 3a - 1939ko otsailaren 2a Barrutia: Madril (hiriburua) Hautetsia: Espainiako Bigarren Errepublikako 3. legegintzaldia Ministro Kontseiluko Presidentea 1936ko otsailaren 19a - 1936ko maiatzaren 10a ← Manuel Portela - Santiago Casares → Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1933ko abenduaren 19a - 1936ko urtarrilaren 7a Barrutia: Bizkaia (hiriburua) Hautetsia: Espainiako Bigarren Errepublikako 2. legegintzaldia Ministro Kontseiluko Presidentea 1931ko urriaren 14a - 1933ko irailaren 6a ← Juan Bautista Aznar-Cabañas (en) - Alejandro Lerroux → Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1931ko uztailaren 20a - 1933ko urriaren 9a Barrutia: Valencia (capital) (en) Hautetsia: Espainiako Bigarren Errepublikako 1. legegintzaldia Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1931ko uztailaren 10a - 1931ko abuztuaren 5a Barrutia: Baleares (en) Hautetsia: Espainiako Bigarren Errepublikako 1. legegintzaldia Gerra-ministroa 1931ko apirilaren 14a - 1933ko irailaren 12a ← Dámaso Berenguer, 1st Count of Xauen (en) - Juan José Rocha García (mul) →
Bizitza
Jaiotza	Alcalá de Henares, 1880ko urtarrilaren 10a
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Montauban eta Frantzia, 1940ko azaroaren 3a (60 urte)
Hobiratze lekua	Montauban
Familia
Aita	Esteban Azaña
Ezkontidea(k)	Dolores Rivas Cherif (en)  (1929ko otsailaren 27a -  1940ko azaroaren 3a)
Haurrideak	ikusi Gregorio Azaña Díaz (en)
Familia	ikusi Cipriano Rivas Cherif (en) (ezkonanaia) Enrique de Rivas (koinatu)
Hezkuntza
Heziketa	Zaragozako Unibertsitatea Zuzenbidean lizentziatua Unibertsitate Zentrala Doctorado en Derecho Real Centro Universitario Escorial-Maria Christina (en)
Hezkuntza-maila	Doktoretza
Hizkuntzak	gaztelania frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, abokatua eta idazlea
Lantokia(k)	Madril
Mugimendua	Generation of 1914 (en)
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Izquierda Republicana

Manuel Azañari omenaldia Montaubanen, Frantzian, 2021ean.

Casas Viejaseko gertakarien ondorioz, dimititu behar izan zuen.

XX. mendeko Espainiako politikari eta hizlari garrantzitsuenetariko bat izan zen, eta era berean kazetari eta idazle ezaguna. 1926an Vida de Juan de Valera liburuagatik Espainiako Literatura Sari Nazionala irabazi zuen. La Velada en Benicarló liburuan, 1930eko hamarkadaren inguruko gogoeta-lana egin zuen.

Biografia

Acción Republicana taldearen sortzailea (1924), eta Espainiako Bigarren Errepublika ekarri zuen batzorde iraultzailearen kide izan zen. 1931n, Errepublikaren behin-behineko gobernuan, Gerra ministroa izan zen eta armadaren eraberritzea abiarazi zuen. Hizlari ona, gobernuaren proiektuari buruzko eztabaidan nabarmendu zen, batez ere kleroaren aurkako klausulak aldezterakoan. 1931-1933 bitartean gobernuburua izan zen. 1933ko hauteskundeek ordura arteko politikaren gaitzespena ekarri zuten. Eskuineko gobernuaren bi urteetan esetsi egin zuten. Bere alderdia berriro antolatu zuen, eta Izquierda Republicana alderdia sortu. Fronte Popular delakoaren ardatz zen alderdi honek 1936ko hauteskundeak irabazi zituen, eta maiatzean Errepublikako Presidente izendatu zuten. Gerra Zibila amaitutakoan Frantziara erbesteratu zen, errefuxiatu politiko gisa.

Literaturagile fina izan zen, La pluma (1920) literatura aldizkariaren sortzailea eta 1923-1924 urteetan España aldizkariaren zuzendaria. Eleberri autobiografiko bat idatzi zuen: El jardín de los frailes (1926). Literatura kritikari gisa lan batzuk utzi zituen: La invención del Quijote (1934) eta Vida de Juan de Valera, Juan Valera idazleari buruzko azterketa kritikoa. Politika elkarrizketei buruzko obra bat idatzi zuen Gerra erdian: La velada de Benicarló. George Borrowen La Biblia en España itzuli zuen gaztelaniara.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo-estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Manuel Azaña

• Manuel Azañak 1938ko uztailak 18an Bartzelonako Udaletxean eskainitako hitzaldia.

• Datuak: Q203708
• Multimedia: Manuel Azaña / Q203708