Lankide:Maddima22/Proba orria
From Wikipedia, the free encyclopedia
Paralinpiar Jokoak, Ludwig Guttmannek 1960an sortutako nazioarteko lehiaketa dira, era guztietako desgaitasun fisikoak, burukoak edo zentzumenezkoak dituzten atletentzat, hala nola, anputazioak, itsutasuna, garuneko paralisia eta adimeneko desgaitasunak. Izenak πρα aurrizki grekoa du, Olinpiar Jokoak hurbiltasuna edo antzekotasuna adierazteko, baina, bere garaian, paralisia edo paraplegia duten parte-hartzaileen izenak, desgaitasunek, eman zion izena.
Ekitaldi hau desgaitasunen bat duten pertsonei bideratua bada ere, parte-hartzaile horiek joko olinpiko tradizionaletan parte har dezakete, diziplinan sailkatzeko behar diren gutxieneko helburuak lortzen badituzte. Udako Joko Paralinpikoak eta Neguko Joko Paralinpikoak daude. 1988ko Seulgo Udako Jokoak egin zirenetik egiten dira (Hego Korea). Joko Olinpikoen ondoren egiten dira. Joko Paralinpikoetako errektorerik gorena Nazioarteko Batzorde Paralinpikoa (CPI) da.
Pralinpiar Jokoak 1948an hasi ziren Bigarren Mundu Gerrako beteranoekin, eta XX. mendearen amaierako kirol-ekitaldi handienetako bat izatera iritsi ziren. Jokoek atleta olinpikoekiko berdintasunezko tratua sustatzen dute.
Paralinpiar Jokoak Joko Olinpikoekin batera antolatzen dira. COIk beste bi ekitaldi handi ere ezagutzen ditu: Olinpiada Bereziak (Special Olympicsek antolatuak) eta entzumen-urritasunen bat duten pertsonentzat.
Desgaitasun ugari daudenez, Paralinpiar Jokoek kategoria ugari dituzte. Ezgaitasun bakoitza hamar kategoriatan banatzen da. Kategoriak hauek dira: muskulu-potentziaren ezgaitasuna, mugimendu pasiboaren maila, kide baten edo batzuen urritasuna, garaiera laburra, hipertonia, ataxia, atetosia, ikusmen-ezgaitasuna eta adimen-ezgaitasuna.