From Wikipedia, the free encyclopedia
Eusko Langileen Alkartasuna (ELA) Euskal Herriko sindikatu abertzaleetako bat da. Hastapenetan, EAJ alderdi politikoari lotua egon zen arren, gaur egun jarrera horietatik urrun dagoen sindikatua da. 1911ko uztailaren 23an sortu zen, Bilbon. Gaur egun, Euskal Herriko sindikaturik handiena da, 100.000 afiliatu baino gehiagorekin. Idazkari nagusia Mitxel Lakuntza da.
| Eusko Langileen Alkartasuna | |
|---|---|
 | |
| Datuak | |
| Mota | sindikatua |
| Herrialdea | Espainia |
| Ideologia | Eusko abertzaletasuna eta berdintasun soziala |
| Jarduera | |
| Kide kopurua | 109.318 |
| Agintea | |
| Lehendakaria | Mitxel Lakuntza |
| Historia | |
| Sorrera | 1911 |
| Sortzailea | |
| Koloreak | |
webgune ofiziala | |
1911ko uztailaren 23an, Euzko Alderdi Jeltzaleko jarraitzaile batzuek langile sindikatu bat eratzea erabaki zuten, Solidaridad de Obreros Vascos edo SOV izenarekin.[1] Lehen batzarrak Bilboko Posta kaleko 17an izan ziren. Horrela, Sabin Aranaren nahi bat bete zen, argi ikusten baitzuen honek euskal langileak antolatzea zela, bai burgesen "zapalketa despotikoari" eta baita langile etorkinen eta erakunde sozialisten "zapalketa maketoari" aurre egiteko.
ELAren lehen jarraitzaileak eraikuntza sektoreko langileak eta Bilboko industria siderurgiko eta metalurgikoko langileak izan ziren nagusiki. Aldiz, ez zuen arrakasta handirik izan mehagintzan, langile etorkinak baitziren nagusi. Apurka-apurka, Bizkaia eta Gipuzkoako industria guneetan eta inguruko herrietan hazten joan zen.
Primo de Riveraren diktadura hasierarako, ELAk UGTk adina jarraitzaile lortu zituen, bai egindako lanari, baita azken honek 1921-1923 bitartean bizi izandako krisiaren ondorioz. Hala ere, garai horretan ELAk ez zituen langile etorkinak onartzen, afiliatzeko lehen lau abizenetatik bat gutxienez euskal jatorrikoa izatea eskatzen baitzuen oraindik.
1923-1930 bitarteko diktadura garaian (Primo de Riveraren diktadura) klandestinitate egoera bizi arren, gizartean zabaltzen joan zen. 1926an Gobernuak onartutako lan harreman korporatiboen errege dekretuaren alde mintzatu zen, klase arteko borroka ezabatu eta lan harreman harmoniatsuak ezarriko zituelakoan. Hala ere, dekretu horren aplikazioa salatu zuen, sindikatu sozialisten aldera erabili izan baitzuten.
1929an ospatu zen ELAren lehen Biltzarra Eibarren. Bertan onartu zen ELAren lehen programa ideologikoa, eta bi urtez behin kongresua egitea erabaki zen. Espainiako Bigarren Errepublikan ELAk gorakada nabarmena izan zuen Bizkaian eta Gipuzkoan, eta Araba eta Nafarroan taldeak osatu zituzten. Bestalde, arrantzale eta nekazariak ere sindikatuan sartzen hasi ziren, eta ELA gizarteko sektore abertzaleetako eragile esanguratsuenetakoa bihurtu zen. Horrela, Lizarrako Estatutuan jasota geratu ziren ELAk gizarte eta lan alorretan egiten zituen errebindikazio ugari. Garai hartan, ELAk bere kontura antolatu zituen babes sozialerako neurriak, besteak beste, langabeentzako laguntzak, jantoki sozialak (Emakume Abertzale Batzako kideekin batera), etab. Hala ere, ELA ez zen laguntza sozialerako sindikatu izatera mugatu, eta jarrera errebindikatiboek indarra hartzen jarraitu zuten, besteak beste, grebetan parte hartuz. Garai hartan, ELA eta EAJk harreman estuak zituzten: ELAko kide gehienak EAJren botoemaileak ziren, Eusko Abertzale Ekintzako batzuk kenduta.
1976an kongresua egin zuen ELAk. Bertan sindikatuaren alor batek, joera ez-sozialistakoak eta EAJrekin lerratuak, sindikatua uztea erabaki zuen eta Eusko Langileen Alkartasuna (Askatuta) sindikatua sortu zuten. Eszisio honek 1990 arte iraun zuen, non ELA(a) berriz integratu zen ELA nagusian.
2021ean, ELAk 15. Kongresu konfederala egin du "Benetan garrantzitsuak diren gauzak; Aktibatu, Lortu, Zaindu" lelopean, eta bertan, datozen urteetarako helburua nagusiak finkatu ditu sindikatuak: eraldaketa sozial, ekologiko, demokratiko eta feministan sakontzea; estatu independentearen alde, kultura errepublikanoaren alde egitea; bestelako negoziazio kolektiboa garatzea lan prekaritateari behar bezala aurre egiteko; militantzia integrala antolatzea; eta aliantza eta sinergiak ehuntzea.[2]
| Idazkari nagusien zerrenda | |
|---|---|
| 2019- | Mitxel Lakuntza |
| 2008-2019 | Adolfo Muñoz |
| 1988-2008 | Jose Elorrieta |
| 1976-1988 | Alfonso Etxeberria |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
