From Wikipedia, the free encyclopedia
Errubeola gaixotasun infekziosoa da, jatorri birikoa duena, umeak gehienbat jotzen dituena eta ondoriorik gabe sendatu ohi dena. Ez da larria, haurdun dauden emakumeengan izan ezik, hauengan kalte handiak egiten baitizkio umekiari.
| Errubeola | |
|---|---|
 | |
| Deskribapena | |
| Mota | gaixotasun biriko kutsakorra, rubella virus infectious disease (en)  eritasuna |
| Espezialitatea | infektologia neonatologia |
| Arrazoia(k) | Rubella virus |
| Sintoma(k) | Negela, sukarra, eztarriko mina betealdia |
| Sortzen du | Begi-lausoa Forchheimer spots (en) |
| Patogenoaren transmisioa | ttantta bidezko kutsadura |
| Identifikatzaileak | |
| GNS-10-MK | B06.9 eta B06 |
| GNS-9-MK | 056 |
| DiseasesDB | 11719 |
| MedlinePlus | 001574 |
| eMedicine | 001574 |
| MeSH | D012409 |
| Disease Ontology ID | DOID:8781 |
Gaitz honen sintomarik azpimagarriena larruazalean agertzen den exantema tipikoa da, orban arrosa txiki ugariz osatutakoa (irudia).
Errubeola aitortu beharreko gaitza da Euskal Herrian. 2007. urtean bi kasu besterik ez ziren jakinarazi EAE-an, eta 2006an 15.
Errubeolaren eragilea Togabirusen taldeko birus bat da. Birus hauek RNA dute material genetiko gisa, kapside ikosaedriko batez babestua. Kapsidearen gainetik hemaglutininak dituen geruza bat dago.
Errubeolaren birusaren gordailu bakarra gizakia da.
Errubeolaren birusa gaixoak kanporatzen dituen tanta infekziosoen bidez transmititzen da, gripea, barizela edo elgorriaren antzera. Birusa arnas jariakinetan dago, eta gaixoak (eztula edo doministiku egiterakoan) kanporatutako aerosol tantetan milioika birus patogeno daude.
Arnas bidetik sartu eta faringea eta gongoil linfatikoak infektatzen ditu birusak. Gero, linfaren bidez odolera iritsi, eta gorputz osora hedatzen da. Haurdun dauden emakumeengan birus honek karen edo plazenta zeharkatzeko ahalmena izaten du, kalte oso larriak sortuz umekiari.
Barizela edo elgorriaren birusen aldean errubeolarena ez da hain kutsakorra. Gaitza bera ez da besteak bezain larria, orokorrean.
Zenbait kasutan birusaren infekzioak ez du inongo sintomarik eragiten. Jende askok gaitza pasatu du ohartu gabe, froga antigenikoek frogatzen dutenez.
Sintomak daudenean gaitzaren inkubazio epea 2 edo 3 astekoa da. Umeengan sukarra, eztula, ondoeza eta gongoil linfatikoen hantura agertzen da lehenengo fase batean. Gero, larruazaleko exantema, gorputz osora zabaltzen dena.
Helduak infektatzen direnean antzeko sintomak azaltzen dira, baina horietaz gain baita artralgiak eta artritisa ere, batez ere eskumuturrean, atzamarretan eta belaunetan.
Haurdunaldiaren lehenengo hiru hilabeteetan gaitzak ondorio oso larriak eragiten dizkio fetuari. Abortuaren arriskuaz gain, errubeolak buruko atzerapena, gibeleko lesioak, kardiopatiak, gorreria eta begietako akatsak sor ditzake umekiarengan.
Froga serologikoen bidez egiten da, gaitzaren antigorputz espezifikoak bilatuz.
Profilaxiaren aldetik babes handia ematen duen txertoa erabiltzen da, txerto hirukoitz biriko delakoa. Euskal Herrian txerto hau txertaketa-egutegian dago, eta bi dositan ematen da: lehenengoa urte batekin eta bigarrena 4 urteekin. Errubeolaren aurrean ez ezik, txerto honek elgorria eta hazizurriaren aurrean ere babesa ematen du.
Emakumea seronegatiboa denean ere, eta haurdunaldiaren aurretik, gomendatzen da txertoa ematea, errubeola kongenitoa ekiditeko.
Gaixotasun biriko askorekin gertatzen den moduan, ez dago birusaren aurkako tratamendu espezifikorik. Gaitzaren sintomak arintzeko parazetamola erabili ohi da.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
