From Wikipedia, the free encyclopedia
Alexio I.a Komneno[1] (1056 aldean - 1118ko abuztuaren 15a) Bizantziar Inperioko enperadorea izan zen 1081-1118 bitartean, Komnenotar dinastiaren fundatzailea[2]. Normandiarren erasoari eutsi zion eta Konstantinopla mehatxatu zuten petxenegoak xehatu zituen. Nizea eta mendebaldeko Asia Txikia konkistatzeko Lehenengo Gurutzada bultzatu zuen[3].
| Alexio I.a Komneno | |||
|---|---|---|---|
 | |||
1081eko apirilaren 4a - 1118ko abuztuaren 15a ← Nizeforo III.a Botaniates - Joan II.a Komneno → | |||
| Bizitza | |||
| Jaiotza | Konstantinopla, 1048 (egutegi gregorianoa) | ||
| Herrialdea |  Bizantziar Inperioa | ||
| Heriotza | Konstantinopla, 1118ko abuztuaren 15a (egutegi gregorianoa) (69/70 urte) | ||
| Heriotza modua | berezko heriotza: eritasuna | ||
| Familia | |||
| Aita | John Komnenos | ||
| Ama | Anna Dalassene | ||
| Ezkontidea(k) | Irene Dukas (1078 (egutegi gregorianoa) - | ||
| Seme-alabak | ikusi
| ||
| Haurrideak | ikusi
| ||
| Leinua | Komnenos (en)  | ||
| Hezkuntza | |||
| Hizkuntzak | Erdi Aroko greziera | ||
| Jarduerak | |||
| Jarduerak | Enperadorea | ||
Joan Komnenoren hirugarren semea zen, eta 1057-1059 bitartean enperadore izandako Isaak I.a Komnenoren iloba. Isaakek abdikatu zuenean, Alexioren aitak uko egin zion tronuari, eta 1059-1081 bitartean dinastia desberdinetako lau enperadorek agindu zuten. Romano IV.a Diogenesen agintaldian (1067-1071), armadan zerbitzatu zuen seljuktarren aurkako borrokan. Mikel VIII.a Dukas (1072-1078) eta Nizeforo III.a Botaniates (1078-1081) enperadore zirela, Alexio eta Isaak anaiak Asia Txikia, Trazia eta Epiroko matxinoen aurka borrokatu ziren. Gero, enperadorearen aurka armak harturik, Konstantinoplan sartu eta Nizeforo kargutik eraitsi zuten. Isaak anaia zaharrenak koroari uko egin zionez, Alexio bilakatu zen enperadore 1081ean, 33 urte zituela[4].
Alexioren agintaldi luzeak (37 urte inguru) arazo asko izan zituen. Hastapenean, Roberto Guiscard eta Bohemundo Antiokiakoa normandiarren erasoak jasan behar izan zituen, Durrës eta Korfu konkistatzea lortu zutenak. Roberto 1085ean hil ondoren, bizantziarrek berreskuratu zituzten lurralde horiek. Geroago, petxenego eta bogomiloen inbasioei aurre egin behar izan zien Trazian. Asia Txikian seljuktarren boterea handitzen ari zen, eta horri ere aurre egin behar izan zion[4].
Beti ere, krisialdirik zailena Lehenengo Gurutzadako zaldunen etorrerak eragin zuen. Alexioren enbaxadoreek Mendebaldeko kristauen laguntza galdegin bazuten ere, iritsi ziren oste gaitzek asaldatu zuten. Petri Amienskoa buru zuen Behartsuen Gurutzada Asia Txikira bidali zuen, eta han turkiarrek sarraskitu zuten 1096an. Godofredo Bouillongoa buru zuen Printzeen Gurutzada-k, berriz, Kios, Rodas, Esmirna, Efeso eta ia Anatolia osoa berreskuratzea lortu zuen, 1097-1099 bitartean[4].
Alexio I.a Maria Alaniakoa enperatrizaren, hots, Mikel VIII.a Dukas eta Nizeforo Botaniatesen emazte ohiaren, maitalea izan zen. Alexiok eta Mariak ez zuten beren harremana ezkutatu, eta elkarrekin bizi izan ziren Manganako jauregian.
Enperadorearen amak, Ana Dalasenak, Dukas familiarekiko lotura sendotu nahi izan zuen. Horretarako, Alexio Irene Dukasekin ezkontzarazi zuen. 9 seme alaba izan zituzten:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
