1315-1317ko gosete handia
From Wikipedia, the free encyclopedia
1315-1317ko gosete handia (batzuetan 1315 eta 1322 artean datatua) garai haietan iparraldeko Europa jasan zuen gosete orokorraren izen historiografikoa izan zen, Behe Erdi Aroko krisialdia piztu zuena. Goseteak XI. eta XIII. mendeen artean izandako hedapen ekonomiko eta demografikoaren- Erdi Aroko optimoa deitua- amaiera suposatu zuen. Uzten galera 1315eko udaberriko eguraldi txarrak sortu zuen, 1315-1316ko neguan larri bilakatu eta 1317ko udaraino iraun zuen,[1] Hala ere, jada 1314an egoera txarra zen[2] eta Ingalaterran nekazal-ekoizpenaren berreskuratzea ez zen 1320 edo 1322raino ailegatu.[3]
1317-1318ko neguak abere-taldeentzat suntsitzailea izan zen: hainbat abelburu galdu ziren eta 1318an behi-izurri bat hasi zen, 1320raino iraun zuena. 1319ko uzta ona izan bazen, 1320 eta 1322 artean egoera klimatikoa berriro kaxkarra izan zen. Hala eta guztiz ere, 1320ko hamarkadako uztak aurreko hamarkadakoak baino hobeak izan ziren.[4]
Erdi Aroan zehar, sarri izan ziren tokiko goseteak baina hauxe larriena izan zen, hedapen, iraupen eta hildakoen kopurua kontuan hartuta.[5] Ezurteek garestitze eragin zuten eta ondorio demografikoak ez ezik (erikortasun eta hilkortasun katastrofikoa -milioika hildako-), gatazka sozialak eta krimen-kopuruaren handitzea ere eragin zituen. Kanibalismo eta infantizidio kasuak ere gertatu ziren. Laster, Izurri Beltzaren ailegatzeak erabat aldatu zuen orduko gizartea.