Dinastio Yuan

La Unuiĝinta Mongola Imperio estas giganta ŝtato sur Azio kaj Europo, fondita en la jaro 1206 de mongola Ĝingis-Ĥano (ankaŭ konata kiel Borĝigin Temuuĝin). En la jaro 1271, Kublaj-Ĥano, nepo de Ĝingis Ĥano decidis la ŝtatan titolon kiel Yuan kaj en la jaro 1279 konkerinte ĉinan Song-dinastion prenis Dadu (Pekino) kiel sian ĉefurbon. Tamen samtempe en aliaj grandaj partoj de Azio kaj Europo ankoraŭ ekzistis najbare aliaj mongolaj ŝtatoj.

Dinastio Yuan
Dinastio
historia Ĉinia ŝtato • ne-hana dinastio de Ĉinio • historia epoko • nomada konfederacio • ĥanlando • kulturo • stilo • suverena ŝtato • historia lando
Apero	1271 vd
Fino	1368 vd
Dinastiaj rilatoj
Branĉo de	Mongola Imperio vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

History of China Historio de Ĉinio
ANTIKVA
3 Suverenoj kaj 5 Imperiestroj
Dinastio Xia 2070–1600 a.K.
Dinastio Shang 1600–1046 a.K.
Dinastio Zhou 1045–256 a.K.
Okcidenta Zhou
Orienta Zhou
Periodo de Printempo kaj Aŭtuno
Periodo de Militantaj Regnoj
IMPERIA
Dinastio Qin 221 a.K.–206 a.K.
Dinastio Han 206 a.K.–220 K.E.
Okcidenta Han
Dinastio Xin
Orienta Han
Tri Reĝlandoj 220–280
Wei, Shu Han & Wu
Dinastio Jin 265–420
Okcidenta Jin	Dek ses regnoj 304–439
Orienta Jin
Sudaj kaj Nordaj Dinastioj 420–589
Dinastio Sui 581–618
Dinastio Tang 618–907
( Dua Zhou 690–705 )
5 Dinastioj k 10 Regnoj 907–960	Dinastio Liao 907–1125
Dinastio Song 960–1279
Norda Song		Okc. Xia
Suda Song	Jin
Dinastio Yuan 1271–1368
Dinastio Ming 1368–1644
Dinastio Qing 1644–1911
MODERNA
Respubliko Ĉinio 1912–1949
Ĉina Popola Respubliko 1949–nun	Respubliko Ĉinio (Tajvano) 1945–nun
Rilataj artikoloj  Historio de Ĉinio Templinio de Ĉinia historio Ĉinaj dinastioj
Ĉi tiu kesto: vidi • diskuti • redakti

Antaŭe mongoloj loĝis norde de la granda dezerto, poste venkinte diversajn tribojn Borĝigin Temuuĝin unuigis Mongolion, fondis Mongolan Imperion kaj li ricevis la titolon kiel Ĝingis-Ĥano. Antaŭ tio la mongola armeo invadis Mezazion, Orienteŭropon kaj Persion. Post nelonge tiu ĉi ĥana ŝtato troviĝanta basenaro de tri riveroj onon, Herlen, Tuul kaj transverse de Eŭropo kaj Azio disapartigis sin en kelkajn sendependajn ĥanajn regnojn, kiuj nominale respektis mongolan imperiestron kiel ĥanon.

Pro longa militado, la nordaj regionoj en mongola Yuan-dinastio serioze detruiĝis, Imperiestro Kublaj-Ĥano proponis ekspluati virgan teron kaj jungi la Flavan Riveron.

Ĉinio estis la plej disvolviĝinta lando en la mondo, dum periodoj de dinastioj ĉinaj Tang, Song kaj mongola Yuan, ĝiaj ekonomio kaj kulturo altiris intereson de najbaraj landoj. En tiuj periodoj, diverslandaj senditoj, komercistoj kaj instruituloj ofte kontaktiĝis, kontaktado kun eksterlandoj fare de Ĉinio estis senprecedence aktiva. En periodo de mongola Yuan-dinastio kontaktoj de senditoj kaj komercistoj inter la oriento kaj la okcidento estis plej multaj kompare kun tiu en ia ajn periodo de la pasinteco. Inter Yuan-dinastio, Japanio kaj aliaj sudorient-aziaj landoj estis multaj kontaktoj, sur la maro inter Ĉinio kaj Hindio navigis multaj ĉinaj ŝipoj. En tiu periodo, tri ĉinaj inventaĵoj, tipografio, pulvo kaj kompaso tra arabaj landoj enkondukiĝis en Eŭropon. Astronomio, medicino kaj aritmetiko sinsekve enkondukiĝis en Ĉinion kaj ankaŭ islamo vaste diskoniĝis. Krom marvojo, trafiko inter Ĉinio kaj la Araba Duoninsulo, estis ankaŭ tervojo tra Junano. Ĉinaj porcelanaĵoj transportitaj al la orienta Afriko, vendiĝis eĉ en Maroko. En la jaro 1275, filo de venecia komercisto, Marco Polo kune kun sia patro venis al mongola imperio Yuan (nuna Ĉinio), kie li loĝis 17 jarojn kaj restigis sian verkon “Vojaĝo”, dum pluraj jarcentoj ĝi estis rigardita de la okcidentaj homoj kiel grava dokumento por koni Mongolion, Ĉinion kaj Azion.

La mongola Yuan-dinastio havis grandan atingon sur la kampo de teatro, kies reprezentantoj estas Guan Hanqing, Wang Shifu, Bai Pu kaj Ma Zhiyuan, famaj verkoj ĉefe estas “Miskulpigiĝo de Dou E”, “Rakonto de la Okcidenta Ĉambro” kaj aliaj.

Seriozaj ekspluatado kaj premado al ĥanoj fare de la mongola regpotenco kaŭzis intensan rezistadon de ĥanoj. En la jaro 1333, kamparanaj ribeloj ligitaj kun religioj kaj sekretaj societoj okazis en diversaj lokoj de la tuta lando. En la jaro 1351 kamparanoj, kiuj konstruis digojn de la Flava Rivero okazigis grandan ribelon kun marko de ruĝa tuko. En la jaro 1368, gvidanto de la ruĝtuka armeo de Haozhou, Zhu Yuanzhang preninte sloganon “forigo de barbaroj, restarigo de Ĉinio” kiel alvokon atakis Dadu, renversis mongolan Yuan-dinastion kaj fondis ĉinan Ming-dinastion.

Ĉi tiu artikolo bezonas poluradon, ĉar ĝi montras stilajn kaj/aŭ gramatikajn kaj/aŭ strukturajn problemojn, kiuj ne konformas al stilogvido. La priskribo de la problemo troviĝas ĉi tie. Bonvolu ŝanĝi la enhavon por plibonigi la artikolon.

• Kategorio Dinastio Yuan en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

PeEnEo: 57357 GND: 4241585-8 LCCN: sh85024071 VIAF: 3875150325579210090000