Temisto (luno)

Temisto estas neregula satelito de Jupitero.

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Temisto.

Temisto
Natura satelito  de Jupitero (XVIII)
Artista vido de Temisto Artista vido de Temisto
satelito de Jupitero • neregula satelito
Aliaj nomoj	Jupitero XVIII[1]
Nomita laŭ	Themisto vd
Malkovro
Malkovrintoj	1. Charles T. Kowal kaj Elizabeth Roemer 2. Scott S. Sheppard kaj aliaj[1]
Dato de malkovro	1. 30-a de septembro 1975 2. 21-a de novembro 2000[1]
Loko de malkovro	1. Monto Palomar 2. Mauna Kea[1]
Orbitaj ecoj
Granda duonakso	7 393 220 km
Discentreco	0,2115788
Klinangulo	45,76220° (rilate al la ekliptiko) 47,48° (rilate al la jupitera ekvatoro)
Periodo	129,87 tagoj
Fizikaj ecoj
Diametro	8 km (averaĝe)
Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido	7 × 1014 kg 2,6 × 103 kg/m3 (hipoteze) 0,0029 m/s2 4,8 m/s
Rotacia periodo	nekonata
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo	0
Surfaca temperaturo	~124 K (averaĝe)
Albedo Geometria albedo	0,04 (hipoteze) 0,04 vd
Observaj ecoj
Videbla magnitudo	21
v • d • r

Malkovro

Ĝi estis unue malkovrita la 30-an de septembro 1975 de Charles T. Kowal kaj Elizabeth Roemer en la Observatorio Palomar en Usono. Ĝi ricevis maldaŭran nomon S/1975 J 1^[2], sed ĝian orbiton oni ne povis determini, kaj la satelito perdiĝis.

La 21-a de novembro 2000, objekto, kiu kongruis kun Temisto estis observata de Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Yanga R. Fernández kaj Eugene A. Magnier, kiuj maldaure nomis ĝin S/2000 J 1^[3]. Rapide montriĝis, ke estis la sama objekto observita en 1975.

Al tiu retrovo respondis observo de la 6-a de aŭgusto 2000^[4], far de Brett J. Gladman, John J. Kavelaars, Jean-Marc Petit, Hans Scholl, Matthew J. Holman, Brian G. Marsden, Philip D. Nicholson kaj Joseph A. Burns.

Ecoj

Temisto estas malgranda objekto. Hipotezinte ĝian albedon al 0,04 kaj ĝian denson al 2,6 g/cm³ (per komparo kun aliaj satelitoj) oni ĉirkaŭkalkulas ĝian grandon al 8 km kaj ĝian mason al 7 × 10¹⁴ kg.

Ĝi havas discentran kaj klinitan orbiton, meze inter tiuj de la galilejaj satelitoj kaj de la lunoj de la himalia grupo. Tiu unika orbito faras ke Temisto aniĝas al nenia grupo. Ĝi formas grupon por si sole.

Nomo

Ĝi ricevis en 2002 la nomon de Temisto^[5], unu el la kvindek nereidinoj de la helena mitologio.

Notoj kaj referencoj

1. Paĝaro pri planeda nomenklaturo ĉe la retejo de la usona geologia agentejo USGS (angle)
2. IAUC 2845: Prob. NEW Sat OF JUPITER; 1975g (angle)
3. Anoncita la 25-an de novembro 2000: IAUC 7525: S/1975 J 1 = S/2000 J 1 (angle)
4. MPEC 2000-Y16: S/1975 J 1 = S/2000 J 1, S/1999 J 1 (angle)
5. IAUC 7998: P/2002 T5; Sats OF JUPITER (angle)

Eksteraj ligiloj

• Kategorio Temisto (luno) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

• france La dekunu novaj satelitoj de Jupitero: S/2000 J 1 al J 11, el la paĝaro de Jean-Michel
• france Novaj lunoj, Jupitero XVII, XVIII. (el "La Société d'astronomie de Montréal") Arkivigite je 2009-09-22 per la retarkivo Wayback Machine
• angle 2000 J1, aŭ S/1975 J1
• angle Temisto, el "Solar System Exploration" Arkivigite je 2010-09-14 per la retarkivo Wayback Machine
• germane Temisto (el "Projekto Luno")