germana poeto From Wikipedia, the free encyclopedia
La germanapoeto, dramisto kaj historiistoJohann Christoph Friedrich SCHILLER[johan kristof fridriĥ ŝiler], laŭ la Fundamento (vd. FG, 16-a regulo) Ŝillero aŭ Ŝiller', naskiĝis je la 10-a de novembro1759 en Marbach, kiel filo de kuracisto servanta por la virtemberga dukoKarl Eugen. Tiu duko ankaŭ decidis pri la estonto de la juna Schiller, lernanto ĉe Karlo-lernejo: anstataŭ laŭdezire fariĝi teologo, li studu juron kaj medicinon. En 1780 Schiller ricevis postenon kiel regimenta kuracisto en Stutgarto.
La rabistoj❦ Don Carlos❦ Wallenstein❦ Mary Stuart❦ Vilhelmo Tell❦ Intrigo kaj Amo❦ Pri la Estetika Eduko de Homo❦ Die Huldigung der Künste❦ La Pucelo de Orleanovd
Jam kiel lernanto Schiller verkis poemojn kaj dramojn; lia unua - anonime eldonita - dramo Die Räuber neatendite fariĝis tiel sukcesa, ke en 1782 li decidis forlasi Virtembergon kaj dediĉi sin plene al la verkado. Dum la sekvaj jaroj li suferis de sanecaj kaj financaj problemoj. En 1789 li (instigite de Goethe), kiun li ekkonis en 1788, fariĝis profesoro en la universitato de Jena, unu jaron poste li edziĝis kaj en 1799 li transloĝiĝis al Weimar, por esti pli proksima al sia amiko Goethe. Friedrich von Schiller, kiu en 1802 gajnis la nobeltitolonvon, mortis je la 9-a de majo1805 en Vajmaro.
Ŝilera Festego (germane: Schillerfest, Das große Schillerfest, Schillerfeier) okazis diversloke je la 100-a datreveno naskiĝa de Ŝilero, inter la 8-a kaj la 10-a de novembro. Kroma instigo estis la memoro de la revolucio de 1848/49 dek jarojn pli frue. Ĉe ĉiuj germanaj altlernejoj kaj universitatoj oni aktivis.
Die Räuber (1781), en Esperanto La Rabistoj (1908)
Al la ĝojo (poemo); La ganto (poemo). - En: Tutmonda sonoro/Publikiganto: Kalocsay, Kálmán; p.380-385, vol. 2 (Originaloj: Ode an die Freude; Der Handschuh)
Wilhelm Tell: kvinakta dramo/Laŭ la versmetro de la germana originalo esperantigita de L. E. Meier. - Basel: Svisa Esperanta Societo, 1906. - 150 p.: ilustr.
La Rabistoj: dramo en kvin aktoj/Frederiko Schiller. El germana lingvo trad. de L. L. Zamenhof. - Parizo: Hachette, 1908/Esperantista Centra Librejo, 1928 (2-a eldono). - 144 p. - (Esperanto: Verkaro de D-o Zamenhof); Originalo: Die Räuber
Kanto pri la sonorilo. - Charlottenburg, 1913. - [1] folio, [6] p.; Originalo: Das Lied von der Glocke
Poeziaĵoj de Frideriko Schiller /trad. de kolonelo Zwach. - Vieno: Knepler, 1913. - 32 p. - (Nova Biblioteko Esperanto; 1)
Poeziaĵoj de Frideriko Schiller/trad. de kolonelo Zwach, kun aldono de unu originala poemo. - 2. eld. - Vieno: Wallishauser, [1928]. - 31 p. - (Nova Biblioteko Esperanto; 1)
La viziulo: el la memorskribaĵoj de la grafo O/Esperantigis Karl Cron. - [Vieno, 1930]. - [114] folioj; Originalo: Der Geisterseher
Don Carlos, Infanto de Hispanujo: drameca poemo/Esperantigis Karl Cron. - Vieno: Cron, 1931. - [136] folioj, folioj [72]-[144]; Originalo: Don Carlos, Infant von Spanien
La konspiro de Fiesco en Genova: tragedio respublikana/Esperantigis Karl Cron. - [Vieno, 1931]. - [118] folioj; Originalo: Die Verschwörung des Fiesco zu Genua
La nevo kiel onklo: komedio en tri aktoj/Trad. de Charles Stewart. - Parizo: Hachette, [s.j.]. - 53 p.; Originalo: Der Neffe als Onkel
„Tiu ĉi estas la unua volumo de kolekto “Nova Biblioteko Esperanto,” kies celo estas, laŭ la eldonintoj, montri al la Esperantistaro, ke nia movado ankaŭ en la ĉefurbo de Aŭstrio konstante prosperas. La programo estas, publikigi perfektajn tradukaĵojn el la internacia klasika literaturo kaj originalajn verkojn en Esperanto.
En la nuna volumo troviĝas “ La kanto pri la sonorilo,” “ La gruoj de Ibikuso,” “ La ringo de Polikrateso,” kaj “ La divido de la tero"—-ĉiu estas bela traduko, kiu portas la muzikon kaj ĉarmon de la originalo. Bonan sukceson al tiu ĉi nova entrepreno!”