Rusa Akademio de Sciencoj

Rusa Akademio de Sciencoj (ruse Российская академия наук, Rossíjskaja akadémija naúk [rɐˈsʲijskəjə ɐkɐˈdʲemʲɪjə nɐˈuk], mallonge ruse РАН, RAN) estas supera scienca organizo de Rusio, gvida centro de fundamentaj esploroj en naturaj kaj sociaj sciencoj de la lando. Ĝi en 1991 evoluiĝis el la antaŭa Akademio pri Sciencoj de Sovetunio.

Rusa Akademio de Sciencoj
akademio de sciencoj eldonejo
Informoj
fondodato	8-a de februaro 1724
fondinto(j)	Petro la Granda vd
Situo
Geografia situo	55° 42′ 39″ N, 37° 34′ 40″ O (mapo)55.71079444444437.577813888889
lando	Rusio
urbo	Moskvo, Ruslando
Estraro
gvidanto	Gennadij Krasnikov
ĉefestro(j)	Gennady Krasnikov (en) (2022–) Alexander Sergeev (en) (2017–2022) Vladimir Fortov (en) (2013–2017) Yury Osipov (en) (1991–2013) Gury Marchuk (en) (1986–1991) Anatoly Petrovich Alexandrov (en) (1975–1986) Mstislav Keldysh (en) (1961–1975) Alexander Nesmeyanov (en) (1951–1961) Sergej Vavilov (1945–1951) Vladimir Leontyevich Komarov (en) (1936–1945) Alexander Karpinsky (en) (1917–1936) Konstantin Konstantinoviĉ (1889–1915) Dmitry Tolstoy (en) (1882–) Friedrich Benjamin von Lütke (en) (1864–1882) Sergey Uvarov (en) (1818–1855) Laurentius Blumentrost (mul) Jekaterina Daŝkova vd
retejo	Oficiala retpaĝaro [+]
Listoj
membro de
Komitato pri Kosma Esplorado InterAcademy Internacia Akademia Unio International Association of Academies of Sciences (en) Internacia Scienca Konsilio vd
filioj
St. Petersburg Department of Steklov Institute of Mathematics of Russian Academy of Sciences (en) Skryabin Institute of Bioengineering RAS (en) Institute of Biology UB RAS (en) Institute of Ecology of Mountain Territories (en) Tomsk National Research Medical Center (en) Saratov Research Center (en) Pushchino State Institute of Natural Sciences (en) Regional Research Centres (en) Department of Agricultural Sciences (en) S.I. Vavilov Institute for the History of Natural Science and Technology (en) Instituto Kurĉatov Scientific and Technological Center of Unique Instrumentation (en) Russian Space Research Institute (en) Ioffe Instituto Institute of Nanotechnology of Microelectronics of the Russian Academy of Sciences (en) Federal Center of Theoretical and Applied Sociology of the Russian Academy of Sciences (en) Department of Nanotechnology and Information Technologies RAS (en) Geological Institute KSC RAS (en) Keldysh Institute of Applied Mathematics (en) Department of Medical Sciences (en) Department of Global Issues and International Relations (en) Ural Branch of Russian Academy of Sciences (en) Southern Scientific Center RAS (en) Department of Mathematical Sciences (en) Far Eastern Branch of the Russian Academy of Sciences (en) Komarov Botanical Institute (en) Siberian Branch of the Russian Academy of Sciences (en) Lebedev Physical Institute (en) Division of Historical and Philological Sciences (en) Physical Sciences Division (en) Department of Power Engineering, Mechanical Engineering, Mechanics and Control Processes (en) Department of Earth Sciences (en) Department of Social Sciences (en) Computer Equipment and Technologies Department of RAS (en) Department of Physiological Sciences (en) Department of Chemistry and Material Sciences (en) Department of Biological Sciences (en) IPMkKT vd
Partoj Partoj Division of Historical and Philological Sciences (en) , Department of Nanotechnology and Information Technologies RAS (en) , Department of Biological Sciences (en) , department of mathematics of the Russian Academy of Sciences (en) , Physical Sciences Division (en) , Department of Chemistry and Material Sciences (en) , Department of Power Engineering, Mechanical Engineering, Mechanics and Control Processes (en) kaj Department of Earth Sciences RAS (en) vd
Premioj  Ordeno de Lenin  Friendship Order (en) vd
jura formo	ŝtata organizaĵo vd
Rusa Akademio de Sciencoj (Moskvo) DEC
Rusa Akademio de Sciencoj (Eŭropa Ruslando) DEC
Rusa Akademio de Sciencoj
v • d • r

РАН (RAN)

En Rusio krom RAN estas ankoraŭ 3 fakaj ŝtataj akademioj: Rusa Akademio pri klerigado (ĝis 1991 - Akademio de pedagogiaj sciencoj de USSR), Rusa akademio pri arkitekturo kaj konstruaj sciencoj, Rusa Arta Akademio; Laŭ la Rusa Federacia Leĝo N 6 pri «Pri la scienco kaj ŝtata scienc-teknika politiko», tiu ĉi akademioj estas nekomercaj ŝtataj organizoj. Krom ili ekzistas ankaŭ neŝtataj komercaj akademioj.

Nuntempe la Akademio estas formita laŭ la branĉa kaj teritoria principo kaj ĝi enhavas 13 fakojn de RAN (laŭ sciencoj) kaj 4 regionajn filiojn, kaj ankaŭ 15 regionajn sciencajn centrojn. Krom tio RAN havas plurajn institutojn.

Fakoj de RAN

• Fako de matematikaj sciencoj
  • Sekcio de matematiko
  • Sekcio de aplikataj matematiko kaj informadiko
• Fako de fizikaj sciencoj
  • Sekcio de ĝenerala fiziko kaj astronomio
  • Sekcio de nuklea fiziko
• Fako de energetiko, maŝinkonstruado, meĥaniko kaj kontrolprocesoj
  • Sekcio de meĥaniko
  • Sekcio de maŝinkonstruado
  • Sekcio de energetiko
• Fako de informadikaj teknologioj kaj komputikaj sistemoj
• Fako de ĥemio kaj scienco pri materialoj
  • Sekcio de ĥemio
  • Sekcio de sciencoj pri materialoj
• Fako de biologiaj sciencoj
  • Sekcio de fizika kaj ĥemia biologio
  • Sekcio de biologio
• Fako de sciencoj pri la Tero
• Fako de sociaj sciencoj
  • Sekcio de filozofio, sociologio, psikologio kaj rajto
  • Sekcio de ekonomiko de UN
• Fako de historiaj kaj sciencoj
• Fako de fiziologio
• Fako de medicinaj sciencoj
• Fako de terkulturaj sciencoj
• Fako de tutmondaj problemoj kaj internaciaj rilatoj
• Instituto pri medicinaj-biologiaj problemoj

Regionaj filioj de RAN

• Siberia fako en Novosibirsk
• Urala fako en Jekaterinburg
• Sankt-Peterburgo fako en Sankt-Peterburgo
• Fororienta filio en Vladivostoko

Regionaj sciencaj centroj de RAN

• Vladikaŭkaza scienca centro de RAN kaj de la Registaro de la Respubliko Norda Osetio - Alanio
• Dagestana scienca centro de RAN
• Kabardina Balkara scienca centro de RAN
• Kazana scienca centro de RAN
• Karela scienca centro de RAN
• Kola scienca centro de RAN
• Scienca centro de RAN en Ĉernogolovka
• Puŝĉina scienca centro de RAN
• Niĵnij Novgoroda centro de RAN
• Samara scienca centro de RAN
• Sankt-Peterburga scienca centro de RAN
• Saratova scienca centro de RAN
• Troicka scienca centro de RAN
• Ufa scienca centro de RAN
• Suda scienca centro de RAN

Estraro de RAN

Gennadij Krasnikov — prezidanto de RAN (2022)

Vic-prezidantoj:

• Sergej Aldoŝkin
• Nikolaj Dolguŝkin
• Stepan Kalmukov
• Jurij Kulĉin
• Nikolaj Makarov
• Vladislav Panchenko
• Valentin Parmon
• Miĥail Piradov
• Viktor Rudenko
• Sergej Ĉerniŝev

Historio

• 1724 — Sankt-Peterburga Akademio de Sciencoj estas fondita en Sankt-Peterburg laŭ la ukazo de imperiestro Petro la Granda la 28-an de januaro 1724. La Akademio estis formita laŭ la modelo de la okcidentaj akademioj. Tamen malsame de ili, RAN estis pli dependa de la ŝtato.
• 1747 — Imperia Akademio de sciencoj kaj artoj.
• 1803 — Imperiestra Akademio de sciencoj.
• 1836 — Imperiestra Sankt-Peterburga Akademio de sciencoj.
• 1917 — Rusa Akademio pri sciencoj.
• 1924 — Akademio de sciencoj de USSR.
• 1936 — Akademio translokiĝas al Moskvo.
• Formado de la filioj tra Rusio, akademio en la respublikoj (ekde 1991 ili estas aŭtonomaj akademioj).
• 1991 — Rusa Akademio pri sciencoj estis restarigita far la ukazo de la Prezidento de Rusio kiel plej supera scienca organizo.

Nobelpremiitoj

En la listo forestas eksterlandaj membroj de la Akademio

• Aleksej Abrikosov, fiziko, 2003
• Ĵores Alferov, fiziko, 2000
• Nikolaj Basov, fiziko, 1964
• Vitalij Ginzburg, fiziko, 2003
• Leonid Kantaroviĉ, ekonomiko, 1975
• Petr Kapica, fiziko, 1978
• Lev Landau, fiziko, 1962
• Ivan Pavlov, medicino, 1904, unua rusa nobelpremiito
• Aleksandr Proĥorov, fiziko, 1964
• Andrej Saĥarov, paco, 1975
• Nikolaj Semjonov, ĥemio, 1956
• Igor Tamm, fiziko, 1958
• Ilja Frank, fiziko, 1958
• Pavel Ĉerenkov, fiziko, 1958

Aliaj famaj akademianoj

• Ivan Kablukov
• Jacob Christian Schäffer (1718-1790, naturalisto, fizikisto kaj inventisto)

Vidu ankaŭ

• Biblioteko de la Rusia Akademio de Sciencoj
• Kunstkamera
• Akademiano
• 829 Akademio

Eksteraj ligiloj

• Kategorio Rusa Akademio de Sciencoj en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

• Oficiala hejmpaĝo de RAN (ruse)
• Prezedio de RAN Arkivigite je 2004-06-09 per la retarkivo Wayback Machine