Privativo (de latina prīvāre „prirabi“) estas semantika trajto de derivitaj verboj kaj el tiuj derivitaj adjektivoj kaj substantivoj. Ĉe tio verboj esprimas forprenon aŭ mankon de io resp. negacion.

Krome ekzistas privativaj afiksoj, kiuj estas uzataj ĉe substantivoj kaj adjektivoj.[1]

Ekzemploj

Esperanto

Kelkaj prefiksoj ĉe verboj indikas privativon, nome sen- kaj mal-. La jenaj verboj esprimas privativon:

  • senmaskigi
  • senfarbigi
  • malfidelo

Germana

Kelkaj prefiksoj ĉe verboj indikas privativon, nome ent-, aus-, ab- kaj de- (en fremdvortaj verboj). La jenaj verboj esprimas privativon:

  • demaskieren „senmaskigi“
  • entfärben „senfarbigi“

Ankaŭ substantivoj kaj adjektivoj povas enhavi privativan prefikson, nome un- aŭ ent-.[1]

  • Untreue „malfidelo“

Tjurkaj lingvoj

Tjurkaj lingvoj havas sufikson por la privativo, kiu varias laŭ vokala harmonio. Bonvolu atenti, ke ne temas pri kazo, ĉar la rezultanta vorto estas adjektivo.

Baŝkira

En la baŝkira ekzistas la privativa sufikso +hEҙ[2], kiu aperas pro la vokala harmonio en kelkaj variantoj: -һеҙ, -һыҙ,-һоҙ kaj -һөҙ. Ĝi tradukeblas germanen per -los resp. ohne („sen--a“), un- („mal-, sen-“), miss- (“mis-“) kaj estas la antonimo de -лЕ[2] „kun--a“ en la kvar variantoj -лы, -ле, -ло, -лө.

  • эшһеҙ „senlabora“
  • һөтһөҙ кофе „senlakta kafo“
  • балһыҙ сәй „senmiela teo“
  • боросһоҙ риҙыҡ „senpipra manĝaĵo“

Turka

En la turka ekzistas la privativa sufikso en la variantoj -siz, -sız, -suz kaj -süz. Ĝi estas la antonimo de -li, -, -lu kaj -.

  • șekersiz „sensukera“
  • tuzsuz „sensala“

Tupi-gvaraniaj lingvoj

Gvarania

En la gvarania lingvo ekzistas privativaj sufiksoj, nome -o kaj -.

  • ojetavy'o „li lernas“ (laŭvorte „li-sin-stulteco-senigas“)[3]
  • y'ỹ „sekego“[4][5]

Notoj

Fontoj

Vidu ankaŭ

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.