La Pacifika plato estas la plej granda tektona plato de la mondo. Kiel ĉiuj tektonaj platoj ĝi estas parto de la litosfero. La plato ampleksas, kun la escepto de iuj malgrandaj randaj zonoj, la tutan Pacifikan Oceanon. Ekspertoj taksas ĝian grandecon je 108.000.000 km². La pacifika plato konsistas el oceana, do peza, bazalta rokaro.
La plato limas - de nordo laŭ horloĝa direkto - kun la nordamerika plato, la pli etaj Juan-de-Fuca-, kokosa kaj Nazca-plato, la antarkta plato, la aŭstralia plato kaj la denove pli eta filipina plato. Eventuale en la tuŝaj zonoj al la grandaj najbaraj kontinentaj platoj ankoraŭ ekzistas iuj pliaj etaj platoj; ilia ekzisto tamen ne jam sendube pruviĝis.
Tertremoj kaj vulkanaj erupcioj
Kadre de la moviĝo de ĉiuj tektonaj platoj la pacifika plato moviĝas kun rapideco de pli-malpli 10 cm ĉiujare nordokcidenten. Laŭ la direkto de moviĝo en la tuŝaj zonoj de la najbaraj platoj okazas diversaj geologiaj fenomenoj. En la nordoriento, proksime al la nordamerika kaj Juan-de-Fuca-platoj, la fortoj estas diverĝaj, do disiraj - ĉi tie pliprofundiĝas profunda submara kanjono. Konverĝa, do kunprema, forto kunpuŝas la pacifikan platon al la filipina, rezulte de kio la pacifika plato ŝoviĝas sub la filipinan kaj ankaŭ ĉi tie estas profunda submara kanjono. En Kalifornio kunpuŝiĝas la pacifika kaj nordamerika platoj, kio rezultas en montaroj kaj oftaj tertremoj.
Grandaj partoj de la rando de la pacifika plato apartenas al la tielnomata "pacifika ringo de fajro", zono en kiu troviĝas la plejmulto el ĉiuj aktivaj vulkanoj de la tero.
Eksteraj ligiloj
- prof-o d-ro Fred Duennebier de la universitato Havajo pri la movo de la pacifika plato (paĝo angla) Arkivigite je 2011-08-31 per la retarkivo Wayback Machine
| |||
Grandaj (ĉefaj) platoj | |||
Afrika plato | Antarkta plato | Aŭstralia plato | Eŭroazia plato | Nordamerika plato | Pacifika plato | Sudamerika plato | |||
Malgrandaj platoj | |||
Amura plato | Apulia plato | Arabia plato | Filipina plato | Hindia plato | Jangzia plato | plato Juan de Fuca | Kariba plato | Kokosa plato | Oĥotska plato | plato Nazca | Skotia plato | Somalia plato | Sunda plato | |||
Mikroplatoj | |||
Anatolia plato | Banda plato | Birma plato | Egea plato | Galapaga plato | Karolina plato | Kermadeca plato | Mariana plato | Moluka plato | Okinava plato | Panama plato | plato Altiplano | plato Balmoral Reef | plato Birds Head | plato Conway Reef | plato Futuna | plato Juan Fernandez | plato Suda Bismarck | plato Manus | plato Maoke | plato Niuafouo | plato Novaj Hebridoj | plato Rivera | plato Norda Bismarck | Sandviĉa plato | Nordanda plato | Ŝetlanda plato | Solomona plato | Timora plato | Tonga plato | Paskinsula plato | plato Woodlark |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.