Magneta momanto

La magneta momanto ${\displaystyle {\vec {m}}}$ en fiziko estas vektora grando, kiu mezuras la intenson de magneta dupoluso.

Al magneta momanto en ekstera magneta kampo kun fluksdenso ${\displaystyle {\vec {B}}}$ agas la tordmomanto

${\displaystyle {\vec {M}}={\vec {m}}\times {\vec {B}}\,,}$

kiu turnas ĝin al la direkto de la kampo. Ĝia potenciala energio dependas de la angulo ${\displaystyle \theta }$ inter la direkto de la kampo direkto kaj la magneta momanto:

${\displaystyle E_{\text{pot}}=-{\vec {m}}\cdot {\vec {B}}\equiv -m\,B\cos \theta .}$

Gravaj ekzemploj estas la kompasonadlo kaj la elektromotoro.

La mezurunuo de la magneta momanto en la internacia sistemo de unuoj (SI) estas A·m². 

Origino

• La origino de magneta momanto povas esti elektra kurento:

La kurenta denseco ${\displaystyle {\vec {\jmath }}\,({\vec {r}})}$ havas magnetan momanton

${\displaystyle {\vec {m}}={\frac {1}{2}}\int \mathrm {d} ^{3}r\left[{\vec {r}}\times {\vec {\jmath }}\,({\vec {r}})\right].}$

Por ebena volvaĵo el tio ĉi rezultas

${\displaystyle m=I\cdot A,}$

kie ${\displaystyle A}$ estas la areo ĉirkaŭfluata de ${\displaystyle I}$.

Ĉi-tio estas, en elektrotekniko la bazo por generatoroj, motoroj kaj elektromagnetoj.

• Partikloj kun propra angula movokvanto (Spino) ${\displaystyle {\vec {s}}}$ havas magnetan momenton

${\displaystyle {\vec {m}}=\gamma {\vec {s}}.}$

${\displaystyle \gamma }$ estas nomata giromagneta interrilato . Ekzemploj estas elektronoj, kiuj per paraleligo de iliaj magnetaj momantoj, ekigas la feromagnetismon de la elementoj de la fera grupo kaj la raraj teroj .