Energitrinkaĵo estas trinkaĵo, plej ofte senalkohola, kiu laŭ indiko de la produktisto havas ekscitan efikon al la trinkinto, kaŭzatan de stimula substanco, plej ofte kafeino. Tiu ekscito, kvankam reklamata kiel "energio", ne rilatas al nutra energio. Ili povas enhavi aŭ ne enhavi bobeliĝan karbondioksidon, sukeron, aliajn dolĉigilojn, aŭ herbajn ekstraktaĵojn, inter multaj aliaj ingrediencoj.
Energitrinkaĵoj estas parto de la pli granda aro energiaj nutraĵoj, kiu inkludas ankaŭ manĝetojn kaj ĝelojn. Ili estas distingendaj de sportaj trinkaĵoj, kiujn oni reklamas kiel plibonigiloj de sporta kapablo. Estas multaj specoj kaj markoj de energitrinkaĵoj.[1][2]
Energitrinkaĵoj liveras la efikojn de kafeino kaj sukero. Estas mulmultaj pruvoj aŭ neniu pruvo ke la tre diversaj aliaj ingrediencoj havas efikon.[3] La efikoj de energitrinkaĵoj al kognaj kapabloj, ekzemple plibonigo de atento kaj plirapidigo de reagoj, plejparte okazas pro la enesto de kafeino.[4]
La reklamado de energitrinkaĵoj ofte supozigas, ke ili plibonigas muskolan forton kaj eltenemon, sed sciencaj esploroj ne klare subtenas tiajn pretendojn.[5] Multaj sanriskoj havas rilaton kun energitrinkaĵoj - ekzemple, vundiĝoj estas pli oftaj kiam oni konsumas ilin samtempe kun alkoholo, kaj troa aŭ multfoja konsumado povas estigi korajn kaj psikajn malsanojn.[6][7][8] Populacioj en risko de malbonaj efikoj de energitrinkaĵoj estas, interalie, junuloj, kafein-naivuloj kaj kafein-delikatuloj, graveduloj, altnivelaj sportistoj, kaj homoj kun kardiovaskula malsano.[9]
Kutime energitrinkaĵo enhavas laŭmarke pli-malpli jenajn ingrediencojn:
Iuj landoj metas certajn kondiĉojn al la produktado kaj vendado de energitrinkaĵoj.
Britujo
En 2001, la brita Komitato pri Tokseco faris enketon pri Red Bull, kaj deklaris ĝin sekura, sed avertis kontraŭ ĝia konsumado fare de infanoj kaj gravedulinoj.[10]
En 2009, lernejo en Hove, Anglujo, petis ke lokaj vendejoj ne vendu energitrinkaĵojn al lernejano. La lernejestro Falklanda Sanders aldonis, ke "Ĉi tio estis preventa rimedo, ĉar ĉiuj esploroj montras, ke konsumo de altenergiaj trinkaĵoj povas efiki damaĝe al la kapablo de junuloj atenti dum klasoj." La lernejo sukcesis, ke la loka branĉo de la superbazaro Tesco alfiksu afiŝojn petantajn ke lernejanoj ne aĉetu la produktojn.[11] Similaj agoj estis faritaj de lernejo en Oxted, Anglujo, kiu malpermesis ke lernejanoj konsumu energitrinkaĵojn kaj sendis leterojn pri tio al gepatroj.
En januaro 2018, multaj britaj superbazaroj malpermesis vendi energitrinkaĵojn enhavantajn pli ol 150 mg da kafeino en litro al homoj malpli ol 16-jaraj,[12] kaj en 2019 la registaro anoncis, ke ĝi intencas malpermesi ĉiujn vendojn de energitrinkaĵoj al infanoj.[13] Tamen en 2022 la Sekretario pri Sano, Sajid Javid, sciigis ke tiuj planoj estas forlasitaj.[14]
Danujo
En 1997 Danujo malpermesis la vendadon de Red Bull. La Dana Bestmedicina kaj Nutraĵa Administracio kritikis ĝiajn aldonajn ingrediencojn, kiel B-vitaminojn, inozitolon, glukuronolaktonon, kaj taŭrinon. Ĝi argumentis, ke nutraj suplementoj devas aldoniĝi al nutraĵoj nur se necesas por publika sano, kiel ĉe jodido. Ankaŭ la kafeina enhavo estis problemo, ĉar nur kvanto ĝis 150 mg/L estis permesata en trinkaĵoj. En 2009 oni pliigis la limon ĝis 320 mg/L kaj aprobis taŭrinon kaj glukuronolaktonon kiel ingrediencojn, kio faris energitrinkaĵojn laŭleĝaj.[15][16] Nuntempe (en 2024) la Dana Bestmedicina kaj Nutraĵa Administracio malrekomendas konsumon de energitrinkaĵoj por infanoj, kaj limigitan konsumon 250 mL/t, sen alia konsumo de kafeino, por infanoj inter 15 kaj 17 jaroj.[17]
En aŭgusto 2007 la revuo Ökotest testis 20 energitrinkaĵojn. Nur unu ekologia energitrinkaĵo de la marko Mad Bat ricevis bonan testrezulton, ĉiuj aliaj trinkaĵoj, inter ili ankaŭ la plej famkonata, Red Bull, ricevis taksadon inter "apenaŭ sufiĉe bonaj" ĝis "ne sufiĉe bonaj". [18]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
