La kornusaloj (latine Cornales) estas planta ordo el la dukotiledonaj angiospermoj. Tiu ordo enhavas 6 familiojn, ĉirkaŭ 50 genrojn kaj preskaŭ 700 speciojn[1],[2]. Ĝia tipa genro estas kornuso[3].
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| kornuso Cornus L. | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj | ||||||||||||||
Tiuj plantoj kutime havas florojn kun kvar petaloj, drupecajn fruktojn, kaj malsuprajn ginoeciojn pintitajn kun diskoformaj nektarujoj.
Taksonomio
La membroj de kornusaloj estas altagrade geografie disaj kaj morfologie variaj, kio kondukis al konsiderinda konfuzo koncerne la bonordan priskribon de la grupoj ene de la ordo kaj la rilatoj inter ili.[4]
Ĉe la Cronquist-sistemo la ordo konsistis el la familioj kornusacoj, nisacoj, Garryaceae, kaj Alangiaceae, kaj estis metita inter la Rozedoj, sed tiu interpreto jam ne estas sekvita. Multaj familioj kaj genroj antaŭe asociitaj kun Kornusaloj estis forigitaj, inkluzive de Garryaceae, Griselinia, Corokia, kaj Kaliphora, inter aliaj.[4]
Molekulaj datumoj indikas ke ekzistu kvar kladoj ene de la Kornusaloj: Cornus-Alangium, Nisoidoj-mastiksoidoj, Hidrangeacoj-Loasaceae, kaj Grubbia-Curtisia, kun Hydrostachyaceae en necerta pozicio, eventuale baza.[5] Tamen, la rilato inter tiuj kladoj estas neklara, kaj kiel rezulto de multaj historiaj taksonomiaj interpretoj kaj malsamaj opinioj koncerne la signifon de morfologiaj varioj, rangotabeloj de klasifik-grupoj ene de la ordo estas malkonsekvencaj.[4][5][6] Tiuj malfacilaĵoj en interpretado de la sistematiko de Kornusaloj povas reprezenti fruan kaj rapidan diversiĝon de la grupoj ene de la ordo.[5]
Ĉe la APG sistemo, Kornusaloj inkludas la sekvajn familiojn:
- kornusacoj , inkluzive de nisacoj, la tupeloj
- Curtisiaceae
- Grubbiaceae
- hidrangeacoj (hortensio familio)
- Hydrostachyaceae
- Loasaceae
Laŭ WFO kaj TPL
Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (15 jun. 2020)[1],[2], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj[7]:
- Angiospermae - angiospermoj
- Cornales Link - kornusaloj
- Cornaceae Bercht. ex J.Presl - kornusacoj
- Alangium Lam. - alangio
- Camptotheca - kamptoteko
- Chamaepericlymenum Graebner in Ascherson & Graebner - kameperiklimeno
- Cornus L. - kornuso[3]
- Davidia - davidio
- Diplopanax - diplopanako
- Griselinia - grizelinio
- Kaliphora - kaliforo
- Mastixia - mastiksio
- Nyssa - nisao
- Swida Opiz - svido
- Toricellia - toricelio
- Curtisiaceae Takht. - kurtisiacoj
- Curtisia W. Aiton - kurtisio
- Grubbiaceae Endl. ex Meisn. - grubiacoj
- Grubbia P.J. Bergius - grubio
- Hydrangeaceae Dumort. - hidrangeacoj
- Broussaisia Gaudich. - brusaisio
- Cardiandra Siebold & Zucc. - kardiandro
- Carpenteria Torr. - karpenterio
- Decumaria L. - dekumario
- Deinanthe Maxim. - deinanto
- Deutzia Thunb. - deŭcio
- Dichroa Lour. - dikroo
- Fendlera Engelm. & A. Gray - fendlero
- Fendlerella (Greene) A. Heller - fendlerelo
- Hydrangea L. - hidrangeo[8]
- Jamesia Torr. & A. Gray - jamesio
- Kirengeshoma Yatabe - kirengeŝomo**
- Neodeutzia Small - neodeŭcio*
- Philadelphus L. - filadelfo[9]
- Pileostegia Hook. f. & Thomson - pileostegio
- Platycrater Siebold & Zucc. - platikratero
- Schizophragma Siebold & Zucc. - skizofragmo
- Whipplea Torr. - vipleo
- Hydrostachyaceae Engl. - hidrostakiacoj
- Hydrostachys Thouars - hidrostakio
- Loasaceae Juss. - loazacoj
- Aosa Weigend - aozo
- Bicuspidaria (S. Watson) Rydb. - bikuspidario**
- Blumenbachia Schrad. - blumenbaĥio
- Caiophora C. Presl - kajoforo
- Cevallia Lag. - cevalio
- Chichicaste Weigend - ĉiĉikasto
- Eucnide Zucc. - eŭknido
- Fuertesia Urb. - fuertezio
- Gronovia L. - gronovio
- Huidobria Gay - huidobrio
- Kissenia T. Anderson - kisenio
- Klaprothia Kunth - klaprotio
- Loasa Adans. - loazo
- Mentzelia L. - mencelio
- Nasa Weigend - nazao
- Petalonyx A. Gray - petaloniko
- Presliophytum (Urb. & Gilg) Weigend - presliofito
- Schismocarpus S.F. Blake - skismokarpo
- Scyphanthus Sweet - scifanto
- Sympetaleia A. Gray - simpetaleio
- Touterea Eaton & Wright - tutereo
- Xylopodia Weigend - ksilopodio
- Cornaceae Bercht. ex J.Presl - kornusacoj
- Cornales Link - kornusaloj
- *genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝian specion.
- **genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.
Eksteraj ligiloj
Referencoj
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
