La esprimo arbarmortado respegulas la grandajn zorgojn de multaj homoj en la 1980aj jaroj, precipe en Okcidenta Germanio, ke la arbaroj estas endanĝerigitaj kaj germanaj arbaroj post nelonge formortos grandskale.[1] La zorgoj ne rilatis al novaj arbaraj damaĝoj, sed al la cirkonstancoj, ke la simptomoj videblis for de grandaj emisiaj fontoj, ampleksis tra grandaj teritorioj kaj videblias ĉe pluraj arbospecioj.[2] Tion oni rimarkis meze de la 1970aj jaroj kaj estis diskutata publike precipe en meza kaj norda Eŭropo.[2]
Kampanjo „Savu la arbaron“: poŝtmarko de la Germana Poŝto de 1985mortitaj piceoj en la Ercmontaro (1998)
En la 1980aj jaroj la temo arbarmortigado estis la plej grava okcidentgermana medi-temo. La debato havis gravajn politikajn, industripolitikajn kaj sociajn konsekvencojn en la federacia respubliko Germanio kaj verŝajne estis unu el la kialoj por la pligraviĝo de la partio Alianco '90/La Verduloj. En la unua duono de la 1980aj jaroj estis vasta konkordo tra la socio kaj tra la politikaj partioj pri la graveco kaj urĝeco de tiu temo.[3] Kiel kaŭzo staris la acida pluvo en la centro de la publikaj diskutoj. Aliaj eblaj kaŭzoj kiel monkulturo kaj partatempa sekeco oni longe ne diskutis. Sekve de la debato oni faris paŝojn kiuj reduktis la emisiojn draste. Hodiaŭ ne eblas diri, kiel evoluiĝis la sanstato de la arbaro sen tiaj paŝoj.
La rigardo de la forstaj fakuloj estis multe pli diferencigita.[4]
komplete senarbigita arbara deklivo en la ĉeĥa ercmontaro 1998 – kialo por la grandarea mortigado estis fulmo el malnoviĝinta lignitaj energicentraloj.
Laŭ rezultoj de esplorprojekto, gvidita de Roderich von Detten, la eksterordinare granda intensenco ne koincidas kun la forstbotanika realeco. Kelkaj kritikantoj jam tiam nomis la fenomenon [5] pura amaskomunikila fenomeno, kiu provokis troigitan apokalipsan scenaron kaj alarmismon.
Kvankam la arbomortigado ne estis limigita al Germanio, sed okazis preskaŭ ĉie en Eŭropo kaj nordameriko, ĝi ests diskutita en okcidenta Germanio, Aŭstrio kaj la germanlingva parto de Svislando plej intensive.[6][7] En la najbaraj landoj ĝi estis malpligranda temo. En Francio okazis ankaŭ damaĝoj, sed ili estis malpli gravaj.[8]
Ivo Willimann, Helena Egli-Broz: Ökologie: Einführung in die Wechselwirkungen zwischen Mensch und Natur. Compendio Bildungsmedien 2010, ISBN 978-3-7155-9446-0, S. 140; rete en Guglo-libroj
Roland Schäfer, Birgit Metzger: Was macht eigentlich das Waldsterben? In: Patrick Masius, Ole Sparenberg, Jana Sprenger (Hrsg.): Umweltgeschichte und Umweltzukunft. Zur gesellschaftlichen Relevanz einer jungen Disziplin. Göttingen 2009, S. 201-228, S. 206/208.
Franz Bauer: Die Sache mit dem Wald, BLV eldonejo, München/ Wien/ Zürich, 1985, |ISSN=0002-5860, en „Allgemeine Forstzeitschrift“, Speciala volumo
Martin Bemmann, Birgit Metzger, Roland Schäfer: Das deutsche Waldsterben als historisches Phänomen, „Revue d'Allemagne et des Pays de langue allemande“, jareldono 39, 2007 , kajero 3, paĝoj423–436
Roderich von Detten: Umweltpolitik und Unsicherheit. Zum Zusammenspiel von Wissenschaft und Umweltpolitik in der Debatte um das Waldsterben der 1980er-Jahre. In: [Archiv für Sozialgeschichte 50, 2010, S. 217–269.
Wolfram Elling, Ulrich Heber, Andrea Polle, Friedrich Beese: Schädigung von Waldökosystemen, Auswirkungen anthropogener Umweltveränderungen und Schutzmaßnahmen, Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg/ Berlin/ Oxford, 2007, ISBN=978-3-8274-1765-7
Günter Hartmann, Franz Nienhaus, Heinz Butin|: Farbatlas Waldschäden, Diagnose von Baumkrankheiten, dua eldono, eldonejo Ulmer, Stuttgart (Hohenheim), 1995, ISBN=3-8001-3351-2
Rudi Holzberger: Das sogenannte Waldsterben, Zur Karriere eines Klischees. Das Thema Wald im journalistischen Diskurs, eldonejo Eppe, Bergatreute, 1995, ISBN=3-89089-750-9
Stefan Kunze, Heinz Ruppertshofen: Praxis Waldschutz, Strategien gegen das Waldsterben, eldonejo Landbuch, Hannover, 1995, ISBN 3-7842-0520-8 ,
Claudia Kurz: Kausalanalyse und Bioindikation der neuartigen Waldschäden anhand des Polyamin- sowie Phenolstatus am Beispiel von Picea abies (Fichte), Abies alba (Weißtanne) und Quercus Petraea (Eiche)|. okulare Bonitur versus Bioindikation? Mainz, 1999, disertacio ĉe Johannes Gutenberg-Universität Mainz, 958433380
Hartmut K. Lichtenthaler, Claus Buschmann: Das Waldsterben aus botanischer Sicht, eldonejo Braun, Karlsruhe, 1984, ISBN=3-7650-2035-4
Ministerium für Umwelt, Raumordnung und Landwirtschaft des Landes Nordrhein-Westfalen: Abschlussdokumentation zum Forschungsschwerpunkt „Luftverunreinigungen und Waldschäden“ des Landes Nordrhein-Westfalen: Ziele, Ergebnisse, Schlussfolgerungen. Eine Bilanz neunjähriger Waldschadensforschung im Land Nordrhein-Westfalen, Düsseldorf, eldonejo Ministerium für Umwelt, Raumordnung und Landwirtschaft NRW, 1993, |DNB 940119927
evoluo de la arbardamaĝoj en la Federacia Respubliko Germanio
Burkhard Müller-Ullrich: Das Waldsterben – ein Holzweg. Medienmärchen. Gesinnungstäter im Journalismus, eldonejo Blessing, München, 1996, ISBN 3-89667-002-6, paĝoj 24–34, komentaro Rezension DIE ZEIT
Zeno Nöthig (eldonanto Institut für Kraftfahrwesen, RWTH Aachen: Das Waldsterben. Literaturauswertung zum Stand der Kenntnisse und zu den Erklärungshypothesen eldonejo Forschungsgesellschaft Kraftfahrwesen, Aachen, 1986, ISBN 3-925194-05-3. Technische Hochschule Aachen: IKA-Schriftenreihe Automobiltechnik, volumo 7
Peter Schütt k.a.: Der Wald stirbt an Stress. Vollständig überarbeitete und aktualisierte Ausgabe, eldonejo Ullstein Taschenbuch 34471 Reihe Ullstein-Sachbuch, 1988, Frankfurt am Main / Berlin, ISBN=3-548-34471-2
Peter Schütt u. a.: So stirbt der Wald. Schadbilder und Krankheitsverlauf, München/ Wien/ Zürich, 1986, eldonejo BLV , ISBN=3-405-13101-4
Horst Stern: Rettet den Wald. eldonejoKindler, München, 1989,ISBN=3-463-40107-X
Gerhard Voss, Uwe Arndt: Was wir über das Waldsterben wissen, eldondejo Deutscher Instituts-Verlag, Köln, 1985, 3-602-14158-6
Karl F. Wentzel: Was bleibt vom Waldsterben?. Bilanz und Denkanstöße zur Neubewertung der derzeitigen Reaktion der Wälder auf Luftschadstoffe, Aachen/ Hamburg/ Freiburg im Breisgau, 2001eldonejo HochschulVerlag, ISBN=3-8107-6805-7, el Schriftenreihe des Instituts für Forstpolitik der Albert-Ludwigs-Universität Freiburg im Breisgau|, volumo 5
Ernst-Detlef Schulze, Otto Ludwig Lange: Die Wirkungen von Luftverunreinigungen auf Waldökosysteme el Chemie in unserer Zeit, volumo 24, kajero 3, 1990 paĝoj 117–130, ISSN=009-2851
