530-aj jaroj a.K.

Jen iuj ekzemplaj eventoj de la jardeko de la 530-aj jaroj antaŭ nia eraro (= antaŭ Kristo = a.K.) en nia universo, pri kiuj jam verkiĝis artikoloj en la Vikipedio en Esperanto. Se vi verkas aŭ trovas alian artikolon esperantlingvan, kiu tre rilatas al tiu ĉi jardeko, vi bonvenas aldoni frazon pri ĝi ĉi tie - la postuloj pri "menciindeco" ne estas tro altaj en tempo tiom for de la nuntempo: principe eblas supozi, ke ĉiu evento el la 6-a jarcento antaŭ nia erao, pri kiu iu esperantisto penas verki propran artikolon en senerara lingvaĵo, aldonis referencojn, interpaĝajn kaj eksterajn ligilojn al la artikolo mem, konsiderindas sufiĉe grava por ankaŭ listiĝi ĉi tie.

Eventoj

la statuo Kroisos Kuros de proksime de Ateno el ĉ. 530

• 539 a.K.: Armeo de Ciro la Granda konkeras Babilonon, enkorpigante Nov-Babilonan Imperion de la antaŭa reganto Nabonido kaj igante la Aĥemenidan Imperion la plej granda en tiama mondo
• 538 a.K.: La Babilona ekzilo aŭ babilona kaptiteco de la judoj finiĝas kiam Ciro la Granda, reĝo de la persa Aĥemenida Imperio, permesas al judoj en Babilono reveni al Jerusalemo.^[1][2]
• 535 a.K.: Grekaj kolonianoj el Fenicio interbatiĝas surmare kun kartaganoj kaj etruskoj en batalo de Alalia (Korsiko).
• 534 a.K.:
  • Tarkvinio, latine Lucius Tarquinius Superbus fariĝas sepa reĝo de Romo, post murdo de la sesa reĝo latine Servius Tullius.
  • Konkursoj por tragedio estas starigitaj ĉe la urba festivalo Διονύσια ("Dionisia") honore al la dio Dionizo en Ateno.
• 530 a.K.:
  • Ciro la 2-a estas mortigita en milito kontraŭ obskuraj triboj.
  • Kambizo la 2-a komencas regi en Persio.
• ĉ. 530 a.K.: Templo de Apolono ĉe Delfo estas konstruita.
• ĉ. 530 a.K.: la virina statuo Peplos Kore, de la Akropolo en Ateno, estas farita. Ĝi nun estas videblas en la Akropola Muzeo de Ateno.
• ĉ. 530 a.K.: la vira statuo Kroisos Kuros, de tombejo ĉe Anavisos proksime de Ateno estas farita. Ĝi nun estas elmontrita ĉe la Nacia Arkeologia Muzeo de Ateno.
• ĉ. 530 a.K.-525 a.K.: Sifna Trezorejo, de la Sanktejo de Apolono, Delfo, estas konstruita. El ĝi aparte konserviĝis fragmentoj de la norda friso, montrante Batalo inter la dioj kaj la gigantoj, kiu nun videblas en la Delfa Arkeologia Muzeo.

Mortoj

• 539 a.K.: Morto de Belŝacar, la probable lasta reĝo de Babilono
• ĉ. 531 a.K.: Morto de Laozio, fondinto de Taoismo (tradicia dato)

Naskiĝoj

• ĉ. 535 a.K.: Naskiĝo de Heraklito de Efezo, greka filozofo

• Kategorio 530-aj jaroj a.K. en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Referencoj

1. Timeline of Judaism after the Babylonian Exile, 538 BCE-70 CE ("templinio de judismo post la babilona ekzilo, 538 a.K.-70 p.K.").
2. Rainer Albertz, Israel in exile: the history and literature of the sixth century BCE ("Israelo en ekzilo: la historio kaj literaturo de la sesa jarcento a.K."), paĝo 21

Vidu ankaŭ

• 6-a jarcento a.K.
• jardeko de la 600-aj jaroj a.K.