Ĝuan Ŝikai

Ĝuan Ŝikai aŭ Juan Ŝikaj (Yuan Shikai, en ĉina 袁世凱 pinĝine Yuán Shìkǎi; 16a de Septembro 1859 – 6a de Junio 1916) estis ĉina militisto kaj registara funkciulo kiu elstariĝis al povo dum la fino de la Qing dinastio, finfine finigis ĝian regadon de Ĉinio en 1912, kaj poste iĝis la Imperiestro de Ĉinio (1915–1916). Li unue klopodis savi la dinastion pere de nombraj modernigaj projektoj kiel tiuj por burokrataj, fiskaj, justicaj, edukaj kaj aliaj reformoj, spite ludi gravan rolon en la puĉa malsukceso de la Reformo de la Cent Tagoj. Li establis la unuan modernan armeon kaj pli efikan provincan regadon en Norda Ĉinio dum la lastaj jaroj de la Qing dinastio antaŭ devigi la abdikon de Pu Ji, nome la lasta monarko de la Qing dinastio en 1912. Tra negocado, li iĝis la unua Prezidento de la Respubliko Ĉinio en 1912.^[1] Tiu armeo kaj burokrata kontrolo estis la fundamento de lia aŭtokrata regado.

Ĝuan Ŝikai
Persona informo
袁世凱
Naskiĝo	16-an de septembro 1859 (1859-09-16) en Xiangcheng City
Morto	6-an de junio 1916 (1916-06-06) (56-jaraĝa) en Pekino
Mortis per	Uremio vd
Tombo	Tomb of Yuan Shikai (en) vd
Etno	hanoj vd
Lingvoj	ĉina vd
Ŝtataneco	Dinastio Qing Respubliko Ĉinio Ĉinia Imperio vd
Partio	Republican Party (en) vd
Subskribo
Familio
Patro	Yuan Baozhong (en) vd
Infanoj	Yuan Kequan (en) , Yuan Kehuan (en) , Yuan Kezhen (en) , Yuan Ko-wen (en) , Yuan Keding (en) , Yuan Jingxue (en) vd
Parencoj	Yuan Baoqing (en) (Chinese adoption of children from near relatives (en) ) vd
Profesio
Okupo	politikisto militisto militestro vd
Laborkampo	Politiko vd
Aktiva dum	1881– vd
Postenoj Postenoj Great President of the Republic of China (en) (1916–1916) Ĉina imperiestro (1915–1916) Great President of the Republic of China (en) (1912–1915) Prime Minister of the Imperial Cabinet (en) (1911–1912) Viceroy of Zhili (en) (1901–1908) Junji dachen (en) vd
Honorigoj Honorigoj  Order of the Paulownia Flowers (en) vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Li malsukcesis en mallongdaŭra klopodo restaŭri heredan monarkion en Ĉinio, kun li mem kiel Hongxian Imperiestro (ĉine 洪憲皇帝). Lia morto en 1916 tuj post lia abdikado kondukis al la fragmentado de la ĉina politika sistemo kaj al la fino de la Beiĝang-regado kiel ĉina centra aŭtoritato.

Referencoj

1. Shan, Patrick Fuliang (2018). Yuan Shikai: A Reappraisal, The University of British Columbia Press.

Literaturo

• Barnouin, Barbara kaj Yu Changgen. Zhou Enlai: A Political Life. Hong Kong: Chinese University of Hong Kong, 2006. p. 14 retrieved 12 March 2011
• Bonavia, David. China's Warlords. New York: Oxford University Press. 1995. (ISBN 0-19-586179-5)
• Ch'en, Jerome. (1961) Yuan Shih-K'ai, 1859–1916: Brutus Assumes the Purple. Londono: George Allen & Unwin; Reprinted: Stanford University Press, 1971. online free to borrow
• Shan, Patrick Fuliang (2018). Yuan Shikai: A Reappraisal (U of British Columbia Press. (ISBN 978-0774837781))
• Spence, Jonathan D.. (1999) The Search for Modern China. Nov-Jorko: W.W. Norton & Company, p. 282.
• Zhang, Hong. "Yuan Shikai and the Significance of his Troop Training at Xiaozhan, Tianjin, 1895–1899." Chinese Historical Review 26.1 (2019): 37–54

• Kategorio Ĝuan Ŝikai en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

PeEnEo: 754998 GND: 128976861 LCCN: n79108498 VIAF: 186149066349965600443 ISNI: 0000000080237390 SUDOC: 050572814 BNF: 14978860q NLA: 36597885 NDL: 00626988 BIBSYS: 13025466 NKC: jo2015896263