Vina vito

La vina vito^[2], (latine Vitis vinifera), estas planto duonligna aŭ grimpanta kiu, lasita libere kreskanta, povas atingi pli ol 30 metrojn, sed kiu, pro homa agado, per ĉiujara greftado, iĝas limigita al malgranda arbusto de ĉ. 1 m. Ties frukto, la vinbero, estas manĝebla kaj kruda materialo uzata de antikveco por fabrikado de vino kaj de aliaj alkoholaĵoj. Oni uzas la terminon vitejo por la tereno priplantita je vitoj.

Kiel legi la taksonomion Vina vito
vina vito (Vitis vinifera)
Biologia klasado
Regno: plantoj Plantae Subregno: trakeofitoj Tracheophyta Superdivizio: spermatofitoj Spermatophyta Divizio: angiospermoj Angiospermae Klaso: dukotiledonoj Magnoliopsida Subklaso: rozedoj Rosidae Ordo: vitaloj Vitales Familio: vitacoj Vitaceae Genro: vito Vitis Specio: vina vito Vitis vinifera L. [1]
Aliaj Vikimediaj projektoj
Sistematiko en Vikispecioj
Komunejo pri Vina vito
v • d • r

Priskribo

Vitoj estas grimpaj arbedoj kun ĉiroj. Iliaj palmobranĉaj folioj enhavas kvin lobojn kaj ili estas baze korformaj. La malgrandaj verdetaj floroj grupiĝas en grapolo piramidforma (tirso). Ili enhavas kvin petalojn supre unuiĝitaj. La fruktoj estas beroj.

Kultivaĵoj

• Aleksandria muskatelo
• Ansonica
• Perricone
• Silvaner

Taksonomio

Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (19 maj. 2020)^[1],[3], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj^[4]:

• Angiospermae - angiospermoj
  • Vitales Juss. ex Bercht. & J.Presl - vitaloj
    • Vitaceae Juss. - vitacoj
      • Vitis L. - vito^[2]
        • Vitis vinifera L. - vina vito^[2]

Bildaro

• 
  Folio.
• 
  Flora grapolo.
• 
  Masklaj floroj.
• 
  Nematura grapolo.
• 
  Matura grapolo.
• 
  Semoj, cv. "Red Globe".

Referencoj kaj bibliografio

1. Vitis vinifera ĉe World Flora Online
2. vito en PIV ĉe vortaro.net
3. Vitis vinifera ĉe The Plant List
4. Listo de plantoj baza ĉe Google Sheets

1. AFPD. 2008. African Flowering Plants Database - Base de Donnees des Plantes a Fleurs D'Afrique.
2. Breedlove, D.E. 1986. Flora de Chiapas. Listados Floríst. México 4: i–v, 1–246.
3. CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. México. CONABIO, Mexico City.
4. Hamilton, C. W. & A. Pool. 2001. Vitaceae. En: Stevens, W.D., C. Ulloa, A. Pool & O.M. Montiel (eds.). Flora de Nicaragua. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 85(3): 2536–2543.
5. Hickman, J. C. 1993. The Jepson Manual: Higher Plants of California 1–1400. University of California Press, Berkeley.
6. Hitchcock, C. H., A.J. Cronquist, F. M. Ownbey & J. W. Thompson. 1961. Saxifragaceae to Ericaceae. Part III: 614pp. In C. L. Hitchcock Vasc. Pl. Pacif. N.W.. University of Washington Press, Seattle.
7. Jørgensen, P. M. & C. Ulloa Ulloa. 1994. Seed plants of the high Andes of Ecuador–A checklist. AAU Rep. 34: 1–443.
8. Jørgensen, P. M. & S. León-Yánez. (eds.) 1999. Cat. Vasc. Pl. Ecuador, Monogr. Syst. Bot. Miss. Bot. Gard. 75: i–viii, 1–1181. Missouri Botanical Garden, St. Louis.
9. Lawesson, J. E., H. Adsersen & P. Bentley. 1987. An updated and annotated check list of the vascular plants of the Galapagos Islands. Rep. Bot. Inst. Univ. Aarhus 16: 1–74.
10. Molina Rosito, A. 1975. Enumeración de las plantas de Honduras. Ceiba 19(1): 1–118.

• Vina vito en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Kategorio Vina vito en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
• Vina vito en Vikispecioj (Kolekto pri ĉiuj vivantaj estuloj)