Natria fluoroacetato

Natria fluoroacetato, fluoroacetato de natrio aŭ NaFC₂H₂O₂ estas organika natria salo de fluoroacetata acido, senkolora salo, uzata kiel pesticido kaj raticido komerce konata kiel 1080, kun gusto simila al natria klorido kaj apliko kiel metabola veneno.

Natria fluoroacetato
Kemia strukturo de la Natria fluoroacetato
3D Kemia strukturo de la Natria fluoroacetato
Multoblaj natriaj fluoroacetataj molekuloj aranĝitaj en kristalo. Fluoro estas verde montrata, natrio purpure kaj oksigeno ruĝe
Alternativa(j) nomo(j)
Fluoroacetato de natrio Natria salo de fluoroacetata acido
Kemia formulo	NaFC2H2O2
CAS-numero-kodo	62-74-8
ChemSpider kodo	5893
PubChem-kodo	16212360
Fizikaj proprecoj
Aspekto	Senkolora aŭ blanka milda pulvoro, senodora
Molmaso	100 g mol−1
Fandopunkto	200 °C (392 ℉; 473 K)
Bolpunkto	malkomponiĝas
Solvebleco	Akvo:solvebla
Mortiga dozo (LD50)	1.7 mg/kg (rato, buŝa) 0.34 mg/kg (kuniklo, buŝa) 0.1 mg/kg (rato, buŝa) 0.3 mg/kg (kobajo, buŝa) 0.1 mg/kg (muso, buŝa)
Ekflama temperaturo	ne bruliva
Sekurecaj Indikoj
Risko	R26 R27 R28 R50
Sekureco	S(1/2) S13 S22S36/37 S45 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero T Toksa O Oksidiga agento N Damaĝaj substancoj
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H300, H310, H330, H400
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P260, P264, P273, P280, P284, P301+310
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Ĝi nature okazas kiel anti-herbivora metabolaĵo en pluraj plantoj sed ankaŭ povas sinteze produktiĝi. Ĝi estas devena de la fluoracetata acido kiu estas karboksilata acido. La plej ordinara fluorhava acetata acido, trifluoracetata acido kaj ĝiaj derivaĵoj estas tre malpli toksaj.

Historio kaj produktado

La efikeco de natria fluoroacetato kiel ronĝulmortiganto estis raportita en 1942. La nomo 1080 rilatas al la kataloga nombro de la veneno, kiu fariĝis ĝia komerca nomo. La salo estas sintezita per traktado de natria kloracetato kaj kalia fluorido:

${\displaystyle \mathrm {ClH_{2}C-COO-Na+KF\longrightarrow FH_{2}C-COO-Na+KCl} }$

• Ĝi same sintezeblas per reakcio de fluoroacetata acido kaj natria hidroksido:

${\displaystyle \mathrm {FH_{2}C-COO-H+NaOH\longrightarrow FH_{2}C-COO-Na+H_{2}O} }$

Okazejo

Fluoroacetato okazas nature en minimume 40 plantoj en Aŭstralio, Brazilo kaj Afriko. Ĝi estis unue identigita en la venena foliaro de Dichapetalum cymosum far Marais, en 1944. Ĉirkaŭ 1904, koloniantoj el Sieraleono uzis ekstraktaĵojn de Chailletia toxicaria, kiu same enhavas fluoroacetatan acidon aŭ ĝiaj saloj por venenado de ratoj. Pluraj nativaj aŭstralaj enhavas toksinojn, inkluzive de Gastrolobium, Gompholobium, "Oxylobium", "Nemcia" kaj akacio.

Literaturo

• Veterinary Toxicology: Basic and Clinical Principles, Ramesh Chandra Gupta
• Monofluoroacetic Acid and Related Compounds, Maynard Burton Chenoweth
• Principles of Toxicology: Environmental and Industrial Applications, Stephen M. Roberts, Robert C. James, Phillip L. Williams
• Rodent Pests and Their Control in the Near East, J. H. Greaves
• NCBI Resources
• Toxipedia Arkivigite je 2015-03-29 per la retarkivo Wayback Machine
• Cameo Chemicals
• Chemical Book

Portalo pri Kemio

• Kategorio Natria fluoroacetato en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).