Kuzma Ĉorni

Kuzma ĈORNY (beloruse Кузьма Чорны), vera nomo estas Nikolao Ramanoŭski (beloruse - Мікалай Раманоўскі), n. 11/24-an de junio 1900, bieno Lapa, apud Kopil - m. 22-an de novembro 1944) - belorusa verkisto, dramaturgo kaj publika aganto.

Kuzma Ĉorni
Persona informo
Кузьма Чорны
Naskiĝo	24-an de junio 1900 (1900-06-24) en Kapyĺ District
Morto	22-an de novembro 1944 (1944-11-22) (44-jaraĝa) en Minsko
Tombo	Milita Tombejo en Minsko vd
Lingvoj	belorusa vd
Ŝtataneco	Sovetunio vd
Alma mater	Nyasvizh professor seminary (en) Pedagogical Faculty of the Belarusian State University (en) vd
Partio	Komunista Partio de Sovetunio vd
Profesio
Alia nomo	Кузьма Чорный (либо Чёрный) • Максим Орешник vd
Okupo	dramaturgo verkisto de porinfana literaturo poeto tradukisto publikigisto verkisto novelisto vd
Honorigoj Honorigoj  Ordeno de la Ruĝa Stelo vd
Membrecoj Membrecoj Sindikato de Sovetiaj Verkistoj Literatura Unio "Junularo" Literatura unio "Altaĵo" vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Biografio

Naskiĝis en kamparana familio. Finis popolan lernejon, en la jaro 1916 ekstudis en Njasviĵa instruista lernejo, kiu ne finis pro ĝia fermo fare de pola registaro. Unuaj artikoloj kaj versoj estis publikigitaj en la jaro 1920. En la jaro 1923 li ekstudis en literatura fako de instruista fakultato de Belorusa Ŝtata Universitato, kie li studis dum du jaroj. De la jaro 1923 li membris en Literatura Unio "Junularo". De 1924 li komencis labori en gazeto "Belorusa vilaĝo". Dum 1926-1931 li agadis kiel ĉefo de Literatura Unio "Altaĵo".

Dum 1932-1937 Kuzma Ĉorny laboris kiel ĉefa literatura konsilisto en kabineto de komencantaj aŭtoroj ĉe verkista unio de Belorusa SSR. Estis arestita la 14-an de oktobro 1938 kaj enprizonita en minska prizono dum ok monatoj, el kiuj 6 monatoj en ĉelo por unu homo, travivis torturoj. Estis liberigita la 8-an de junio 1939. Verkitaj post liberigo tri novaj romanoj kaj literaturscienca esploro pri la poemo de Jakub Kolas "Nova tero" bruliĝis dum unuaj tagoj de Granda Patriota milito. El tiatempaj verkoj restis nur teatraĵo "Irinjo" (1940). Dum 1941-1944 vivis en evakuo (ĉefe en Moskvo, laboris en gazeto-afiŝo "Dispremos nazian rampulon", verkis romanoj "Granda tago" (1914-1944), "Serĉado de futuro" (1943), "Lakta vojo" (1944). Ĉi tiaj romanoj dum multaj jaroj ne eldoniĝis. En septembro de 1944 revenis en Minsko, kie laboris en redaktejo de ĵurnalo "Belorusio".

Kuzma Ĉorny estas konsiderata kiel aŭtoro de unua belorusa romano - publikigita en 1927 verko "Fratino". Krom tio estis verkitaj "Tero" (1928), "Patrolando" (1931), "Tria generacio" (1935), multaj rakontoj. En ĉi tiaj romanoj li priverkis vivi en Belorusio post revolucio. Tradukis en belorusa lingvo verkojn de Aleksandro Puŝkin, Vladimir Korolenko, Aleksandr N. Ostrovskij, Maksim Gorkij kaj de aliaj verkistoj.

Literaturo

• Ватацы Н. Кузьма Чорны 1900-1944. Бібліяграфічны даведнік. Мн.; 1954;
• Адамовіч А. Масштабнасць прозы: Урокі творчасці К. Чорнага. Мн.; 1972;
• Булацкі Н., Сачанка І. Кузьма Чорны - публіцыст. Мн., 1972;
• Казека Я. Кузьма Чорны. Мн.,1980;
• Пяткевіч А. Сюжэт. Кампазіцыя. Характар: Аб прозе Кузьмы Чорнага. Мн., 1981;
• Беларускія пісьменнікі: 1917-1990/Склад. А. Гардзіцкі. - Мн., Мастацкая літаратура, 1994. ISBN 5-340-00709-X;
• Маракоў Л. У. Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі, 1974-1991. Энц. даведнік. У 10 т. Т 2. - Мн.; 2003. ISBN 985-6374-03-9$
• Тычына М. Кузьма Чорны. Эвалюцыя мастацкага мыслення. - 2-е выд., выпр. і дап. - Мн., 2004

• Kategorio Kuzma Ĉorni en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

PeEnEo: 365874 GND: 118882562 LCCN: n81020163 VIAF: 45100210 ISNI: 0000000109684048 SUDOC: 244058490 NKC: js20020925378