Konstitucia monarkio
ŝtatformo, je kiu la monarko reĝas nur laŭ la konstitucio From Wikipedia, the free encyclopedia
ŝtatformo, je kiu la monarko reĝas nur laŭ la konstitucio From Wikipedia, the free encyclopedia
Konstitucia monarkio aŭ parlamenta monarkio estas ŝtatformo, kie la monarko posedas la ŝtatestrecon. Temas pri povo de meze simbola karaktero, ĉar ĝi troviĝas regulita de leĝo aŭ leĝaro, ofte konstitucio. Ĝi karakteras ankaŭ pro la fakto, ke la reĝo aŭ reĝino havas moderecan aŭ arbitracian rolon en la politika konfliktaro de la registaro, kutime elektita demokratie.
Male al absoluta monarkio, politika scienco distingas inter konstitucia monarkio kaj parlamenta monarkio. En la konstituciaj monarkioj, la reĝo konservas la suverenecon aŭ kunhavas ĝin kun la popolo al kio aldoniĝas serio de rajtoj pere de ĉarto aŭ konstitucio. Male, en la parlamentaj monarkioj la suvereneco sidas, en sia praktika tuto ĉe la popola volo, kaj la monarko estas figuro esence simbola. La klasika ekzemplo de konstitucia monarkio estas la Britio, kiu ne posedas kodigitan konstitucion, sed leĝaron, kiu formas aŭ anstataŭas ĝian konstitucion.
Kvankam la aktualaj konstituciaj monarkioj estas majoritate reprezentaj de demokratiaj sistemoj (konstituciaj demokratiaj monarkioj), historie ne ĉiam estis tiel. Multaj el la monarkioj kunekzistis kun faŝistaj (aŭ praktike faŝismaj) konstitucioj kiel en Italio aŭ Japanio, aŭ kun diktaturoj de milita registaro kiel en Tajlando en 2007. Tiuokaze indus paroli plej bone pri diktatoraj monarkioj anstataŭ pri konstituciaj ĉar la koncepto konstitucio rilatas ĉefe al establo de demokratio.
Konstitucia monarkio estis intermeza aŭ evolua paŝo antaŭ la apero de la unuaj modernaj respublikoj kiel Usono kaj Francio ĉefe fine de la 19-a jarcento. Oni klopodis paŝi el absolutaj monarkioj, ĉefaj reprezentantoj de la Antikva Reĝimo, al parlamentaj monarkioj kun senlima povo.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
