Kazimiro la 4-a (Pollando-Litovio)

Kazimiro la 4-a, aŭ Kazimiro Andreo Jogajlido (naskiĝis la 30-an de novembro 1427 en Krakovo, mortis la 7-an de junio 1492 en Grodno) estis Grandduko de Litovio (1440-1492) kaj Reĝo de Pollando (1447 - 1492). Li estis pli juna filo de Jogajlo.

Kazimiro la 4-a, pentraĵo de Jan Matejko

Statuo de Kazimiro la 4-a Jogajlido en Malborko

Kazimiro la 4-a
Reganto de Pollando kaj Litovio
Persona informo
Kazimierz Jagiellończyk
Naskiĝo	30-an de novembro 1427 (1427-11-30) en Krakovo
Morto	7-an de junio 1492 (1492-06-07) (64-jaraĝa) en Hrodno
Tombo	katedralo Wawel vd
Lingvoj	pola • rutena vd
Ŝtataneco	Grandprinclando Litovio vd
Familio
Dinastio	Jogajlidoj vd
Patro	Ladislao la 2-a Jogajlo vd
Patrino	Sophia of Halshany (en) vd
Gefratoj	Ladislao la 3-a, Hedwig Jagiellon (en) kaj Elizabeth Bonifacia of Poland (en) vd
Edz(in)o	Elizabeto de Habsburgo, reĝino de Pollando (1454, 1454 (Gregoria)–1492) vd
Infanoj	Vladislao la 2-a Jogajlido, Ana Jogajlido, Sofia Jogajlido, margrafedzino de Brandenburg-Ansbach, Frederick Jagiellon (en) , Elizabeta Jogajlido (1465-1466), Elizabeta Jogajlido (1472-1480), Barbara Jogajlido, Aleksandro, Edviga Jogajlido, Sigismondo la Maljuna, Sankta Kazimiro, Johano la 1-a Alberto (Pollando), Elizabeta Jogajlido vd
Profesio
Okupo	suvereno vd
Verkado
Verkoj	Kazimira kodo vd
Postenoj Postenoj reĝo de Pollando (1447 (Gregoria)–1492 (Gregoria)) reganto de Litovio (1440–1492) vd
Honorigoj Honorigoj  Ora Rozo  Ordeno de la Ĝartero vd
Grandduko de Litovio
Dum	1440–1492
Antaŭulo	Žygimantas Kęstutatis
Sekvanto	Aleksandro la 1-a, lia filo
Reĝo de Pollando
Dum	1447–1492
Antaŭulo	Ladislao la 3-a, lia frato
Sekvanto	Johano la 1-a Alberto, lia filo
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Kazimiro estis proklamita kiel grandduko de Litovio post murdo de Žygimantas Kęstutatis fare de partio de sendependeco de Pollando. Por la elekto li promesis rericevi terojn prenitajn de Pollando, kion li poste plenumis. Post morto de lia frato Ladislao de la 3-a oni lin invitis al la trono de Pollando. Longtempe li ne konsentis, ĉar lin ne lasis la litovia nobelaro, kiu maldeziris personan union kun Pollando, sed sub influo de sia patrino fine tamen Kazimiro konsentis. En junio 1447 li estis proklamita kiel pollanda reĝo. En la jaro 1454 li edziĝis al filino de imperiestro de la Sankta Roma Imperio Albreĥto la 2-a. Kazimiro havis 13 gefilojn.

Krono de la Regno de Pollando kaj Grandduklando Litovio, en la jaro 1466

La Ŝtato de Teŭtona ordeno post la Dektrijara Milito, la 1466 jaro

Li intencis plifortigi la potencon de la Grandduko de Litovio; kiam ĉi tio malrezultis, li estis devigita plifortigi rajtojn de la nobelaro. En la jaro 1447 li proklamis privilegiojn de la nobelaro, garantiis al ili rajtojn de propraĵo je tero, libera forveturo eksterlande kaj rajto juĝi dependajn homojn. Ĉi tiaj privilegioj proklamis, ke terposedaĵojn kaj ŝtatajn postenojn en la Grandduklando Litovio povis ricevi nur la loka nobelaro. En lia regado en Pollando komenciĝis epoko de nobela anarkio. Li helpis per mono al studentoj. En la jaro 1468 li eldonis leĝaron, nome unua provo en sia ŝtato ordigi leĝojn. La 9an de oktobro 1468 li okazigis en Piotrków Trybunalski la unuan plenan duĉambran polan parlamenton nomata Sejmo kaj Senato de Krono de la Regno de Pollando kun lia ĉeesto kaj kompreneble kun partopreno de parlamentanoj elektitaj en Sejmetoj de ĉiuj Vojevodioj (provincoj) de tuta Pollando (la unua el ili okazis en Koło en Grandpolio). Dum lia regado la Ordeno de Germanaj Kavaliroj rezulte de la Dektrijara Milito (1454-66) subiĝis al Pollando. Kazimiro provis aligi Velikij Novgorod al la Grandduklando Litovia, sed senrezulte.

• Kategorio Kazimiro la 4-a (Pollando-Litovio) en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

PeEnEo: 422791 GND: 118990217 LCCN: n82058615 VIAF: 50568612 ISNI: 0000000108145982 SUDOC: 066912113 BNF: 13505235v NKC: jx20101221007