From Wikipedia, the free encyclopedia
La Ekonomio de Usono estas tre disvolvigita kaj miksa.[1][2]
Ĝi estas la plej granda ekonomio de la mondo laŭ MEP kaj laŭ riĉo kaj la dua plej granda laŭ aĉetpovo post nur Ĉinio.[3] Ĝi havas la okan plej altan MEP por kapo en la mondo kaj la dekan plej altan MEP por kapo depende de la aĉetpovo en 2019.[4] Usono havas teknologie la plej povan ekonomion en la mondo kaj ties entreprenoj estas je aŭ preskaŭ je la fronto en teknologia progreso, speciale en komputiloj, farmacio, kaj medicino, aerospaco, kaj militekipaĵaro.[5] La usona dolaro estas la valuto plej uzata en internaciaj komercoperacioj kaj estas la plej forta Rezervovaluto en la mondo, apogita sur sia ekonomio, siaj armitaj fortoj, la petrodolaroj kaj la ligitaj eŭrodolaroj kaj granda trezormerkato.[6][7] Kelkaj landoj uzas la usonan dolaron kiel sia oficiala valuto, kaj en multaj aliaj, ĝi estas de facto valuto.[8][9] La plej grandaj komercaj partneroj de Usono estas Ĉinio, Kanado, Meksiko, Japanio, Germanio, Suda Koreio, Unuiĝinta Reĝlando, Francio, Meksiko, Barato, kaj Tajvano.[10] Usono estas la plej granda importanto de la mondo kaj la dua plej granda eksportanto.[11] Usono havas interkonsentojn pri libera komerco kun kelkaj landoj, kiel NLI, Aŭstralio, Suda Koreio, Israelo, kaj kelkaj aliaj kiuj estas funkciantaj aŭ negocotaj.[12]
Usono havas kapitalisman miksitan ekonomion, kiu estas favorigata de riĉaj krudmaterialoj, tre evoluigita infrastrukturo, kaj alta produktiveco.[13]. Laŭ la Internacia Valuta Fonduso, la Usona MEP el 14,4 bilionoj da usonaj dolaroj konsistigas 24% el la Malneta Monda Produktado kaj preskaŭ 21% el la egala aĉetpovo. Ĝi havas la plej grandan nacian MEP en la mondo, kvankam ĝi estas proksimume 5% malpli ol la MEP de Eŭropa Unio en 2008. Ĝi estas la 17-a lando laŭ MEP po kapo.[14]
Usono estas la plej granda var-importisto kaj la tria plej granda eksportisto, kvankam eksportoj po kapo estas relative malaltaj. En 2008, la totala usona komerca deficito estis 696 000 milionoj da dolaroj.[15]
En 2007, veturiloj estas la ĉefaj importaĵoj kaj eksportaĵoj. La publika ŝuldo de Usono superis la ĉinan en 2010. Usono estas la dua lando, laŭ raporto, pri tutmonda konkurencivo.[16]
En 2009, la privata sektoro konsistis je 55,3% de la ekonomio, la federacia registara aktiveco kalkulis je 24,1% kaj la aktiveco de la subŝtatoj kaj lokaj administracioj (inkluzive de federaciaj translokigoj) estis la ceteraj 20,6%. La ekonomio estas postindustria, en kiu la sektoro serva kontribuas per 67,8% de MEP, la nacio daŭre estas industria potenco. En la komercareo la precipa aktiveco laŭ enspezoj estas la komerco pogranda kaj pomalgranda; laŭ netaj enspezoj estas la industrio, en kiu la ĥemiaj produktoj estas la plej gravaj.[17] Usono estas la tria plej granda produktanto de petrolo en la mondo, same kiel ĝia plej granda importisto.
Ĝi estas la numero 1 en la mondo laŭ produktado de elektra kaj atom- energio, same kiel likvigita natura gaso, sulfuro, fosfatoj, kaj salo. Dum agrikulturo reprezentas iom malpli ol 1% el MEP, Usono estas la plej elstara en la mondo produktanto de maizo[18] kaj sojfaboj. La Novjorka Borso estas tutmonde la plej granda laŭ dolarkvanto. Koka-kolao[19], McDonald's kaj Microsoft estas la tri plej rekonataj usonaj markoj en la mondo.[20]
En la tria jarkvarono de 2010, la usona laborforto konsistis el 154,4 milionoj da homoj[21]. Kun 21,2 milionoj da homoj, la registaro estas la ĉefa dunganto. La plej granda privata dungosektoro estas sanservo kaj socia asistado, kun 16,4 milionoj da homoj. Proksimume 12% el laboristoj estas sindikatigitaj, kompare kun 30% en Okcidenta Eŭropo[22]. Laŭ listo de la Monda Banko, Usono estas la unua lando en kiu pli facilas la dungado kaj pagado al laboristoj. En 2009, Usono havis la trian plej altan labor-produktivecon por persono en la mondo, malantaŭ Luksemburgo kaj Norvegio. Ĝi estis kvara laŭ produktiveco por horo, malantaŭ tiuj du landoj kaj Nederlando. Kompare kun Eŭropo, la korporaciaj kaj personaj impostoj estas ĝenerale pli altaj, dum laboraj kaj, precipe, konsumimpostoj estas pli malaltaj.[23]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.