Dinastio de Valois

La dinastio de Valois [valŭa], en Esperanto Valezianoj^[1], estas reĝa familio, branĉo de la Kapetidoj, kiu regis en Francio de 1328 ĝis 1589 (kiel reĝoj) kaj en Burgonjo de 1364 ĝis 1477 (kiel dukoj). Ili ricevis sian nomon laŭ la regiono Valezio^[2], france Valois [valŭa], situanta norde de Parizo.

Ne konfuzu ĉi tiun artikolon kun Valezo aŭ Valizo.

Dinastio de Valois
Dinastio
Blazono
dinastio • nobela familio
Apero	1270 vd
Lando	Reĝlando Francio vd
Religio	katolikismo
Dinastiaj rilatoj
Fondinto	Karlo de Valois vd
Branĉo de	Kapetidoj vd
Branĉoj	House of Valois-Anjou • Dinastio de Valois-Burgonjo • list of Dukes of Brabant • Counts and dukes of Nevers • Counts and Dukes of Alençon • Dinastio de Orléans • Counts and Dukes of Angoulême • Orléans-Longueville • House of Alençon vd
Regadoj
Reĝo de Pollando-Litovio
Henriko de Valois
Dum	1573–1574
Antaŭulo	Jogajlidoj
Sekvanto	(Jogajlidoj)/Báthory
Reĝoj de Francio
Dum	1328–1589
Antaŭulo	Rektaj kapetidoj
Sekvanto	Burbonoj
Dukoj de Burgonjo
branĉo Valois-Burgonjo
Dum	1364–1477
Sekvanto	Habsburgoj
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Historio de Francio
Libereco gvidanta la popolon, fare de Eugène Delacroix.
Antikva epoko Gaŭlio Frankoj Mezepoko Merovidoj Karolidoj Kapetidoj Valois (rektaj) Moderna epoko Valois-Orléans Valois-Angoulême Burbonoj 19-a / 20-a jarcentoj Franca Revolucio Unua Respubliko Unua Imperio Unua Resurtronigo Cent-Tagoj Dua Resurtronigo Julia Monarkio Dua Respubliko Dua Imperio Tria Respubliko Reĝimo de Vichy Provizora registaro Kvara Respubliko Kvina Respubliko Vidu ankaŭ : Ekonomia historio Militista historio Aliaj rilatitaj artikoloj
Kronologio de Francio

En la duklando Burgonjo, kiu oficiale plu estis parto de Francio, regis ekde 1364 familia branĉo – la Valezianoj de Burgonjo. Ili sukcesis fortigi la duklandon al preskaŭ sendependa regno lime inter Francio kaj Germanio (proksimume sur la tereno de hodiaŭaj Loreno kaj Benelukso), kiu faris sian propran politikon inter la eŭropaj grandpotencoj. Tamen post kvar generacioj tiu regno kolapsis sub duko Karlo la Brava, kaj la postrestaĵoj falis parte reen al Francio, parte al la Sankta Romia Imperio sub la Habsburgoj.

Dum la regado de la Valezianoj en Francio (1328–1589) okazis interalie:

• 1337–1453 Centjara milito
• 1364–1477 Prospero kaj falo de la kvazaŭ-sendependa Duklando Burgonjo
• 1407–1435 Enlanda milito inter armanjakanoj kaj burgonjanoj
• 1407 Murdo de duko Ludoviko de Orleano fare de lia kuzo duko Johano Sentima
• 1419 Murdo de tiu lasta fare de la estonta reĝo Karlo la 7-a
• 1431 Bruligo de Johana de Arko sur brulŝtiparo
• 1562–1598 Francaj militoj pri religio
• 1572 Masakro de la Sankta Bartolomeo fare de reĝino Katerino de Mediĉo
• 1589 Murdo de reĝo Henriko la 3-a, la lasta Valeziano, kio signifis la finon de tiu dinastio

Kelkaj gravaj dinastianoj

• Johano la 2-a (france Jean II)
• Karolo la 5-a (Charles V)
• Ludoviko la 11-a (Louis XI)
• Francisko la 1-a (François Ier)
• Henriko la 2-a (Henri II)
• Henriko la 3-a (Henri III)

Referencoj

1. en PIV: Valezianoj ♜ Membroj de reĝa familio, kiu reĝis en Francio de 1328 ĝis 1589.
2. en PIV: Valezi/o. Regiono, norde de Parizo (3°E, 49°15′N).

• Kategorio Dinastio de Valois en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)