Aŭstrio-Hungario[1] aŭ Aŭstrujo-Hungarujo, ankaŭ konata kiel Danuba Monarkio kaj kiel Habsburga Imperio aŭ Habsburga monarkio, estis duopa monarkio en Eŭropo, kiu ekzistis de 1867 ĝis 1918. Ĝi estis federacio el la imperio Aŭstrio kaj la Hungara reĝlando sub komuna monarko.
| La en la Regna konsilantaro reprezentitaj reĝlandoj kaj landoj kaj la landoj de la sankta hungara Stefana krono | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Origina nomo: | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder und die Länder der heiligen ungarischen Stephanskrone (germane)A birodalmi tanácsban képviselt királyságok és országok és a magyar Szent Korona országai (hungare) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
| historia lando • suverena ŝtato • imperio • real union • lando | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Geografio
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ĉefurbo: | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Areo: |
676 615 km² (en la jaro 1910) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
La plej longa rivero: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
| Loĝantaro | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kvanto de loĝantoj: |
51 390 223 (en la jaro 1910) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Nacia konsisto: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
romkatolika (ŝtata religio) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ŝtat-strukturo | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Estiĝo: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Pereo: |
1918 (per disfalo) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
.svg){kind=small}
Aŭstrio kaj Hungario historie kuniĝis en 1521 per la geedziĝo de princino Ana de Bohemio kaj arkiduko Ferdinando la 1-a, kiu post la abdiko de sia frato Karolo la 5-a iĝis imperiestro de la Sankta Roma Imperio. Post la morto de Ladislao la 2-a, la patro de Ana, Ferdinando iĝis reganto de Hungario kaj Bohemio. Hungario tamen ne iĝis parto de la imperio.
Post la Franca Revolucio Aŭstrio pli koncentriĝis orienten, kaj post la fino de la Sankta Romia Imperio en 1806 ties lasta imperiestro Francisko iĝis aŭstria imperiestro.
Ĉar la hungaraj nobeloj ne sentis sin sufiĉe reprezentataj en la imperia administrado, ili ribelis en 1848 kaj fine atingis la "egaligon" kun la aŭstroj. De 1867 la aŭstria imperiestro estis samtempe hungaria reĝo, kaj la monarkio portis la nomon "k. u. k." (= "kaiserlich und königlich", imperiestra kaj reĝa).
La slava parto
Slavoj, kiuj pretendis similan egaligon kun Vieno, ne ricevis ĝin ĝis la Unua mondmilito, kies rezulto vanigis tiuspecajn konsiderojn. La slavoj en la regno estis geografie dividitaj en sud-slavojn (serboj, kroatoj, slovenoj) kaj okcident-slavojn (ĉeĥoj, poloj, slovakoj), inter kiuj troviĝis la german- kaj hungar-parolaj teritorioj.
Okcident-Slavio
La okcident-slavaj partoj post la Unua mondmilito formis la Ĉeĥoslovakan Respublikon, kiel pruvas jena templinio:
Sud-Slavio
El la sud-slavaj provincoj post la Unua mondmilito ekestis la reĝlando de serboj, kroatoj kaj slovenoj, poste nomita Jugoslavio.
Aŭstrio-Hungario en Eŭropo
Referencoj
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
