Amonia kromiato

Amonia kromiato aŭ (NH₄)₂CrO₄ estas kemia neorganika salo, kiu formas flavajn unuklinajn kristalojn, kaj rezultas el reakcio inter la amonia hidroksido kaj la amonia dukromiato. Ĝi uzatas en fotografio kiel sensivigilo por gelatenaj tavoloj, en tekstilaj presaĵoj, kiel fungicido, kaj kiel fiksanto por kromiataj tinkturoj de kotono.

Amonia kromiato
Kemia strukturo de la amonia kromiato
Kristaloj de amonia kromiato
Kemia formulo	(NH4)2CrO4
CAS-numero-kodo	7788-98-9
ChemSpider kodo	22997
PubChem-kodo	24595
Fizikaj proprecoj
Aspekto	flavaj toksaj kristaloj
Molmaso	152.07 g mol−1
Denseco	1.90 g/ml g/cm3 (likva)
Fandopunkto	185 °C (365 ℉; 458 K) malkomponiĝo
Solvebleco:Akvo	24.8 g/100ml (0 °C) 37.36 g/100ml (25 °C) 45.3 g/100ml (40 °C) 70.06 g/100ml (75 °C)
Sekurecaj Indikoj
Risko	R8 R34 R43 R49 R50/53
Sekureco	S17 S26 S36/37/39 S45 S53 S60 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero O Oksidiga agento T Toksa N Damaĝaj substancoj E Eksplodo- danĝera
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H272, H314, H334, H350i, H400
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P201, P220, P261, P273, P280, P305+351+338
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Ĝi estas akvosolvebla, kaj, kiam aplikita, povas kaŭzi iriton al la mukoza membrano, okuloj, spirsistemo, haŭto, ktp. Ĝi povas kaŭzi sensivecon post longedaŭra kontakto. Ĝi estas agnoskata kiel kancerogena, kaj ĝi povas kaŭzi histoulceraĵojn kaj damaĝoj al la hepato kaj renoj. En laboratorio ĝi uzatas kiel kemia reakcianto.

Sintezo

Amonia kromiato estiĝas per reakcio inter la kromia (VI) oksido kaj amonia hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {CrO_{3}+2NH_{3}\cdot H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ (NH_{4})_{2}CrO_{4}+H_{2}O}}}$

Ĝi estigeblas per reakcio inter la kromia (III) hidroksido kaj amonia hidroksido:

${\displaystyle {\mathsf {Cr(OH)_{3}+4NH_{4}OH+3H_{2}O_{2}\ {\xrightarrow {}}\ 2(NH_{4})_{2}CrO_{4}+8H_{2}O}}}$

Ĝi same estiĝas per reakcio inter la kromia (III) oksido, amonia hidroksido kaj amonia klorato:

${\displaystyle {\mathsf {Cr_{2}O_{3}+4NH_{4}OH+NH_{4}ClO_{3}\ {\xrightarrow {}}\ 2(NH_{4})_{2}CrO_{4}+NH_{4}Cl+2H_{2}O}}}$

Reakcioj

Kiam varmigita, amonia kromiato malkomponiĝas al kromia (III) oksido, amoniako, nitrogeno kaj akvo.

${\displaystyle {\mathsf {2(NH_{4})_{2}CrO_{4}\ {\xrightarrow {180^{o}C}}\ Cr_{2}O_{3}+2NH_{3}\uparrow +N_{2}\uparrow +5H_{2}O\uparrow }}}$

Dum longa ekspozicio al aero ĝi laŭgrade perdas amoniakon kaj konvertiĝas en amonia dukromiato.

${\displaystyle {\mathsf {2(NH_{4})_{2}CrO_{4}\ {\xrightarrow {}}\ (NH_{4})_{2}Cr_{2}O_{7}+2NH_{3}\uparrow +H_{2}O}}}$

Ĝi reakcias kun diluitaj acidoj, ekzemple sulfata acido, estigante amonian dukromiaton, amonian bisulfaton kaj akvon.

${\displaystyle {\mathsf {2(NH_{4})_{2}CrO_{4}+2H_{2}SO_{4}\ {\xrightarrow {}}\ (NH_{4})_{2}Cr_{2}O_{7}+2NH_{4}HSO_{4}+H_{2}O}}}$

Baria kromiato precipitiĝas el malforte acida solvaĵo de baria klorido kun amonia kromato:

${\displaystyle {\mathsf {BaCl_{2}+(NH_{4})_{2}CrO_{4}\ {\xrightarrow {}}\ BaCrO_{4}+2NH_{4}Cl}}}$

Literaturo

• University Chemistry, Volume 2, C. Parameshwara Murthy
• Chemistry, Steven Zumdahl, Susan Zumdahl
• Chemistry of Chromium^{[rompita ligilo]}
• Inorganic Chemistry
• Sittig's Handbook of Toxic and Hazardous Chemicals and Carcinogens ..., Volume 1
• Geochemistry of oilfield waters
• Sittig's Handbook of Pesticides and Agricultural Chemicals, Stanley A. Greene

Youtube

• Preparado de amonia kromiato

Portalo pri Kemio

• Kategorio Amonia kromiato en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).