နေ

See also: နေ့

Burmese

Pronunciation

• IPA^(key): /nè/
• Romanization: MLCTS: ne • ALA-LC: ne • BGN/PCGN: ne • Okell: nei

• Audio:

  (file)

Etymology 1

နေ

From Proto-Lolo-Burmese *ʔnəj¹/³, from Proto-Sino-Tibetan *s-nəj (“sun; day”). Cognate with Old Chinese 日 (OC *njiɡ), Tibetan ཉི་མ (nyi ma).

Noun

နေ • (ne)

1. sun

Derived terms

• ကျနေ (kya.ne)
• ကိုယ်နေကိုယ်ဟန် (kuiynekuiyhan)
• စိတ်နေစိတ်ထား (citnecithta:)
• စိတ်နေမြင့် (citne-mrang.)
• စိတ်နေသဘောထား (citnesa.bhau:hta:)
• ညနေ (nya.ne)
• တက်နေ (takne)
• တစ်နေကုန် (tacnekun)
• နေကျချိန် (ne-kya.hkyin)
• နေကျော် (ne-kyau)
• နေကြစ် (ne-krac)
• နေကြတ် (ne-krat)
• နေကြာ (ne-kra)
• နေကာ (neka)
• နေကာမျက်မှန် (neka-myakhman)
• နေကုန် (nekun)
• နေကုန်နေခန်း (nekunnehkan:)
• နေချို (nehkyui)
• နေခြည် (nehkrany)
• နေခို (nehkui)
• နေစွယ် (necwai)
• နေစွယ်ကျိုး (necwai-kyui:)
• နေစာ (neca)
• နေစား (neca:)
• နေစောင်း (necaung:)
• နေဆာ (nehca)
• နေဆာလှုံ (nehcahlum)
• နေညာသီး (ne-nyasi:)
• နေညိုချိန် (ne-nyuihkyin)
• နေတက် (netak)
• နေထန်းတစ်ဖျား (nehtan:tachpya:)
• နေထွက် (nehtwak)
• နေထွက်တပြူ (nehtwakta.pru)
• နေထီးဆောင်း (nehti:hcaung:)
• နေနည်း (nenany:)
• နေနာရီ (nenari)
• နေနေသာသာ (nenesasa)
• နေပြ (ne-pra.)
• နေပြောက် (ne-prauk)
• နေပွင့် (ne-pwang.)
• နေပူ (nepu)
• နေပူခံသီး (nepuhkamsi:)
• နေပူစပ်ခါး (nepucaphka:)
• နေပူဆာ (nepuhca)
• နေပူဆာလှုံ (nepuhcahlum)
• နေပူမိ (nepumi.)
• နေပူလှန်း (nepuhlan:)
• နေမြင့် (ne-mrang.)
• နေမြင်လမြင် (ne-mrangla.mrang)
• နေရင့် (nerang.)
• နေရိပ် (nerip)
• နေရောင် (neraung)
• နေလျက် (nelyak)
• နေလွဲ (nelwai:)
• နေလွဲညစာ (nelwai:nya.ca)
• နေလှည့်ပင် (nehlany.pang)
• နေလှန်း (nehlan:)
• နေလှပ် (nehlap)
• နေလိုက် (neluik)
• နေလုံးပျောက် (nelum:pyauk)
• နေလောင် (nelaung)
• နေဝင် (newang)
• နေဝင်ဖျိုးဖျ (newanghpyui:hpya.)
• နေဝင်မိုးချုပ် (newangmui:hkyup)
• နေဝင်မီးငြိမ်း (newangmi:ngrim:)
• နေဝင်မီးငြိမ်းအမိန့် (newangmi:ngrim:a.min.)
• နေဝင်ရိုးရီ (newang-rui:ri)
• နေဝင်ရီတရော (newang-rita.rau:)
• နေသတ် (nesat)
• နေသာ (nesa)
• နေအိမ်ဖွဲ့ (neimhpwai.)
• နေအေး (nee:)
• နေအောက်သီး (neauksi:)
• ပင်ကျနေကျော် (pangkya.ne-kyau)
• ဘုန်းမီးနေလ (bhun:mi:nela.)
• မွန်းချက်နေ (mwan:hkyakne)
• မိုးချုပ်နေဝင် (mui:hkyupnewang)
• မီးနေ (mi:ne)
• မီးနေကပ် (mi:nekap)
• မီးနေဝင် (mi:newang)
• ရပ်နေ (rapne)
• သံနေသံထား (samnesamhta:)
• အသံနေအသံထား (a.samnea.samhta:)

 

Proper noun

နေ • (ne)

1. a unisex given name from Proto-Sino-Tibetan or Sino-Tibetan

Etymology 2

From Proto-Sino-Tibetan *g-na-s (“to stay, to live, to dwell, to be”).

This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium. Particularly: “STEDT doesn't support this etymology. That said, if so, see also နား (na:, “to rest”).”

Verb

နေ • (ne)

1. to stay
2. to live, dwell

Derived terms

• ကျူးကျော်နေထိုင်သူ (kyu:kyaunehtuingsu)
• ကျောင်းနေဖက် (kyaung:nehpak)
• ကြားနေ (kra:ne)
• ကြားနေရေးဝါဒ (kra:nere:wada.)
• ခန်းနေ (hkan:ne)
• ခပ်မဆိတ်နေ (hkapma.hcitne)
• ခြေဆင်းလဲလူနေ (hkrehcang:lai:lune)
• ခိုကပ်နေ (hkuikapne)
• ခုနေ (hku.ne)
• စားနေကျကြောင်ဖား (ca:ne-kya.kraunghpa:)
• ညဉ့်အိပ်ညဉ့်နေ (nyany.ipnyany.ne)
• ညနေ (nya.ne)
• ညနေခင်း (nya.nehkang:)
• ညနေချမ်း (nya.nehkyam:)
• ညနေစောင်း (nya.necaung:)
• တည်နေရာ (tanynera)
• တော်နေရာ (taunera)
• ဒူးနေရာ (du:nera)
• နတ်နေကိုင်း (natnekuing:)
• နားနားနေနေ (na:na:nene)
• နေကျ (ne-kya.)
• နေကောင်း (nekaung:)
• နေကောင်းထိုင်သာ (nekaung:htuingsa)
• နေခင်းထိုင်ခင်း (nehkang:htuinghkang:)
• နေခြင်း (nehkrang:)
• နေဆိတ် (nehcit)
• နေထားတကျ (nehta:ta.kya.)
• နေထိုင် (nehtuing)
• နေထိုင်မကောင်း (nehtuingma.kaung:)
• နေနိုင် (nenuing)
• နေနေသာသာ (nenesasa)
• နေပါစေ (nepace)
• နေမထိထိုင်မထိ (nema.hti.htuingma.hti.)
• နေမထိထိုင်မသာဖြစ် (nema.hti.htuingma.sahprac)
• နေမြဲ (ne-mrai:)
• နေရပ် (nerap)
• နေရာ (nera)
• နေရာကျ (nera-kya.)
• နေရာချ (nerahkya.)
• နေရာငါးသွယ် (nera-nga:swai)
• နေရာတကျ (nerata.kya.)
• နေရာတကာ (nerata.ka)
• နေရာထား (nerahta:)
• နေရာထိုင် (nerahtuing)
• နေရာထိုင်ခင်း (nerahtuinghkang:)
• နေရာရှာ (nerahra)
• နေသာ (nesa)
• နေသားကျ (nesa:kya.)
• နေအား (nea:)
• နေအိမ် (neim)
• နေဦးသား (neu:sa:)
• ပွဲနေပွဲထိုင် (pwai:ne-pwai:htuing)
• ဘော်ဒါနေ (bhaudane)
• မယားနေ (ma.ya:ne)
• မရမနေ (ma.ra.ma.ne)
• မြို့နေလူတန်းစား (mrui.nelutan:ca:)
• မအိပ်မနေ (ma.ipma.ne)
• ရှေ့နေ (hre.ne)
• ရှေ့နေချုပ် (hre.nehkyup)
• ရှေ့နေရှေ့ရပ် (hre.nehre.rap)
• ရှေ့နေလိုက် (hre.neluik)
• ရေငုံနေ (re-ngumne)
• ရေနေသတ္တဝါ (renesatta.wa)
• လင်ငယ်နေ (langngaine)
• လင်နေ (langne)
• လင်နေသားမွေး (langnesa:mwe:)
• လူနေအိမ်ခြေ (luneimhkre)
• ဝင်နေ (wangne)
• သက်နေ (sakne)
• သက်နေနီး (sakneni:)
• သက်နေဝေး (saknewe:)
• သင့်နေ (sang.ne)
• အခုနေ (a.hku.ne)
• အတူနေအတူစား (a.tunea.tuca:)
• အသာနေ (a.sane)

 

Particle

နေ • (ne)

1. suffixed to a verb to denote a continuing process (progressive aspect)

   ဘာ လုပ်နေသလဲ။

   bha lupnesa.lai:||

   What are you doing?

Further reading

• “နေ” in Myanmar–English Dictionary (Myanmar Language Commission 1993). Searchable online at SEAlang.net.

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

• ne (Latin script)
• 𑀦𑁂 (Brahmi script)
• ने (Devanagari script)
• নে (Bengali script)
• නෙ (Sinhalese script)
• ၼေ (Burmese script)
• เน (Thai script)
• ᨶᩮ (Tai Tham script)
• ເນ (Lao script)
• នេ (Khmer script)
• 𑄚𑄬 (Chakma script)

Adjective

နေ

1. Burmese script form of ne, which is accusative plural masculine of န (na, “that”)

Pronoun

နေ

1. Burmese script form of ne, which is accusative plural of န (na, “him, it, that”)