Etymology
From wy- + mówić. First attested in 1401.
Pronunciation
- IPA(key): (10th–15th CE) /vɨmɔːvit͡ɕ/
- IPA(key): (15th CE) /vɨmovit͡ɕ/
Verb
wymówić pf
- to express verbally
1876-1929 [c. 1500], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie, volume X, page 391:Thy szlowa, kthorem wymowyl, wzyalem ye szwyathey (leg. z świętej) ewangelyyey- [Ty słowa, ktorem wymowił, wziąłem je [z]świętej ewanjelijej]
- (attested in Greater Poland, Lesser Poland) to exclude from an agreement
1959 [1401], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 516, Poznań:Iaco kedi Jandrzich przedal Ozepowi dzedzinø a ne wimowil parow, czso ge Ozep oszal w osziminach- [Jako kiedy Jędrzych przedał Ozepowi dziedzinę a nie wymowił parow, cso je Ozep osiał w oziminach]
1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I, Lesser Poland, page 20:Acz sobie wymowy (Sul 32: gdi... wymową przilozy) ktorą przyczyną (si condicionem creditor apposuerit) przy zastawie malego abo wielikyego gymyenya- [Ale ocz sobie wymowi (Sul 32: gdy... wymowę przyłoży) ktorą przyczynę (si condicionem creditor apposuerit) przy zastawie małego abo wielikiego jimienia]
- to justify; to excuse [with z (+ genitive) ‘from what’; or with dative ‘what’]
1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej, Modlitewnik Nawojki, page 176:Myey mye wymowyona v Krystha, szyna thwego, bo szye barso yego gnyew (leg. gniewu) boya- [Miej mie wymowioną u Krysta syna twego, bo sie barzo jego gniewu boję]
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 583:Acz przezpravnye szye zazzemy na thego czlovyeka a nye bądzyely nyektora nyepravdzyva nad nym przyczyna, kto nass z tego grzecha vymovy?- [Acz przezprawnie sie zażżemy na tego człowieka a nie będzieli niektora [nie]prawdziwa nad nim przyczyna, kto nas z tego grzecha wymowi?]
Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 772:Bo myly Cristus sylno laczno szye mogl vymovycz vschytkym tym pomovam- [Bo miły Krystus silno łacno sie mogł wymowić wszytkim tym pomowam]
- to agree or arrange beforehand
1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 81, 3:Ten, czo ge (sc. jimienie) kupyl, mvszylby mv go stapycz (leg. zstępić) za wymowyone pyenadze- [Ten, co je (sc. jimienie) kupił, musiłby mu go zstępić za wymowione pieniądze]
- (attested in Greater Poland) to reproach; to upbraid
1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490, Lubiń, page 126:Exprobrare nalayacz, zeszromoczycz, vymovycz- [Exprobrare nałajać, zesromocić, wymowić]
References
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “wymówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Pronunciation
- IPA(key): /vɘˈmu.vit͡ɕ/
- Rhymes: -uvit͡ɕ
- Syllabification: wy‧mó‧wić
Verb
wymówić pf (imperfective wymawiać)
- (transitive) to pronounce, to articulate, to say
- Czy wymówiłam to poprawnie? ― Did I pronounce this correctly?
- (transitive) to terminate, to cancel (e.g. a contract)
- (transitive) to reproach
- (reflexive with się, literary) to excuse oneself from something
- (transitive, Middle Polish) to utter
- Synonym: wyrzec
- (transitive, Middle Polish) to blurt out
- Synonym: wygadać
- (reflexive with się, Middle Polish) to avoid an explanation
Conjugation
More information Conjugation of pf, person ...
Conjugation of wymówić pf |
wymówić |
wymówię |
wymówimy |
wymówisz |
wymówicie |
wymówi |
wymówią |
wymówi się |
wymówiłem, -(e)m wymówił |
wymówiłam, -(e)m wymówiła |
wymówiłom, -(e)m wymówiło |
wymówiliśmy, -(e)śmy wymówili |
wymówiłyśmy, -(e)śmy wymówiły |
wymówiłeś, -(e)ś wymówił |
wymówiłaś, -(e)ś wymówiła |
wymówiłoś, -(e)ś wymówiło |
wymówiliście, -(e)ście wymówili |
wymówiłyście, -(e)ście wymówiły |
wymówił |
wymówiła |
wymówiło |
wymówili |
wymówiły |
wymówiono |
wymówiłbym, bym wymówił |
wymówiłabym, bym wymówiła |
wymówiłobym, bym wymówiło |
wymówilibyśmy, byśmy wymówili |
wymówiłybyśmy, byśmy wymówiły |
wymówiłbyś, byś wymówił |
wymówiłabyś, byś wymówiła |
wymówiłobyś, byś wymówiło |
wymówilibyście, byście wymówili |
wymówiłybyście, byście wymówiły |
wymówiłby, by wymówił |
wymówiłaby, by wymówiła |
wymówiłoby, by wymówiło |
wymówiliby, by wymówili |
wymówiłyby, by wymówiły |
wymówiono by |
niech wymówię |
wymówmy |
wymów |
wymówcie |
niech wymówi |
niech wymówią |
wymówiony |
wymówiona |
wymówione |
wymówieni |
wymówione |
wymówiwszy |
wymówienie |
Close
Further reading
- wymówić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- wymówić in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wymowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wymowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “WYMÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 04.04.2023
- “WYMÓWIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.09.2009
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wymówić”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “wymówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wymówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 939
- wymówić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego