dlaczego

Old Polish

Etymology

Univerbation of dla +‎ czego, literally “for what”. First attested in the end of the fifteenth century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /dlʲaːt͡ʃʲɛɡɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /dlʲɒt͡ʃʲɛɡɔ/

Conjunction

dlaczego

1. (attested in Masovia) that's why, so, ergo
   • 1928 [End of the fifteenth century], Jan Janów, editor, Zespół ewangelijny Biblioteki Ordynacji Zamoyskich nr 1116, Warsaw, page 307:

     Dvch boszy na myą, dlyaczego pomazal mya vzyawyacz vbogym (propter quod unxit me, evangelizare pauperibus misit me Luc 4, 18)

     [Duch boży na mię, dlaczego pomazał mię wzjawiać ubogim (propter quod unxit me, evangelizare pauperibus misit me Luc 4, 18)]

Descendants

• Polish: dlaczego
• Silesian: dlŏczego

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dlaczego”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish dlaczego. By surface analysis, univerbation of dla +‎ czego. Compare Kashubian dlôczegò and Slovincian dluczú.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /dlaˈt͡ʂɛ.ɡɔ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /dlɒˈt͡ʂɛ.ɡɔ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ɛɡɔ
• Syllabification: dla‧cze‧go

Pronoun

dlaczego

1. (interrogative) why (for what cause, reason, or purpose)

   Synonym: czemu

Usage notes

Combined forms for this word are uncommon and often formed for stylization.

Declension

	singular	plural
1st person	dlaczegom	dlaczegośmy
2nd person	dlaczegoś	dlaczegoście
3rd person	dlaczego	dlaczego

Combined forms of dlaczego

Derived terms

pronouns

• dlaczemu
• dlaczemuż

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dlaczego is one of the most used words in Polish, appearing 11 times in scientific texts, 3 times in news, 23 times in essays, 68 times in fiction, and 160 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 265 times, making it the 195th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References

1. Ida Kurcz (1990) “dlaczego”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 74

Further reading

• dlaczego in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dlaczego in Polish dictionaries at PWN
• “DLACZEGO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 28.07.2021
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dlaczego”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “dlaczego”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dlaczego”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 459