खानु

See also: ख़ान and खाने

Nepali

Etymology

Inherited from Prakrit 𑀔𑀸𑀅𑀇 (khāaï), from Sanskrit खादति (khā́dati).

Pronunciation

• IPA^(key): [kʰänu]
• Phonetic Devanagari: खानु

Verb

खानु • (khānu)

1. to eat

   हिन्दुहरूको धार्मिक मान्यता अनुसार गाईको मासु खानु हुँदैन ।

   hinduharūko dhārmik mānyatā anusār gāīko māsu khānu hũdaina .

   According to Hindu religious belief, beef must not be eaten.

2. to drink

   रक्सी नखानोस्  ―  raksī nakhānos  ―  Don't drink liquor.

3. to taste
4. to smoke

   चुरोट नखानुभएकोमा धन्यबाद ।

   curoṭ nakhānubhaekomā dhanyabād .

   Thank you for not smoking.

5. to live, to subsist
6. to use up and not return (something belonging to someone else)

Conjugation

Information
Stem			खा- [kʰä-]
Conjugation type			2nd conjugation: vowel-ending stem, regular.
Derivatives
I-stem (Passive)			खाइनु [kʰäinu]
Causative			खुवाउनु [kʰuwäunu]
Non-finite forms
Infinitives			खानु [kʰänu] खान‍ [kʰänʌ]
Participles			Affirmative (+)	Negative (–)
	Conjunctive		खाएर [kʰäeɾʌ] खाई [kʰäi] खाईकन‍ [kʰäikʌnʌ]	नखाएर‍ [nʌ ͜ kʰäeɾʌ] नखाई [nʌ ͜ kʰäi] नखाईकन‍ [nʌ ͜ kʰäikʌnʌ]
	1st Perfect	m. sing.	खाएको [kʰäeko]	नखाएको [nʌ ͜ kʰäeko]
		f. sing.	खाएकी [kʰäeki]	नखाएकी [nʌ ͜ kʰäeki]
		pl.	खाएका [kʰäekä]	नखाएका [nʌ ͜ kʰäekä]
		high-resp.	खानुभएको [kʰänu ͜ bʱʌeko]	नखानुभएको [nʌ ͜ kʰänu ͜ bʱʌeko]
	2nd Perfect	normal	खाए [kʰäe]	नखाए [nʌ ͜ kʰäe]
		high-resp.	खानुभए [kʰänu ͜ bʱʌe]	नखानुभए [nʌ ͜ kʰänu ͜ bʱʌe]
	Imperfect	normal	खादा [kʰäd̪ä] खादै [kʰäd̪ʌi̯] खादो [kʰäd̪o]	नखादा [nʌ ͜ kʰäd̪ä] नखादै [nʌ ͜ kʰäd̪ʌi̯] नखादो [nʌ ͜ kʰäd̪o]
		high-resp.	खानुहुँदा [kʰänuɦũd̪ä] खानुहुँदै [kʰänuɦũd̪ʌi̯] खानुहुँदो [kʰänuɦũd̪o]	नखानुहुँदा [nʌ ͜ kʰänuɦũd̪ä] नखानुहुँदै [nʌ ͜ kʰänuɦũd̪ʌi̯] नखानुहुँदो [nʌ ͜ kʰänuɦũd̪o]
	Infinitival	normal	खाने [kʰäne]	नखाने [nʌ ͜ kʰäne]
		high-resp.	खानुहुने [kʰänuɦune]	नखानुहुने [nʌ ͜ kʰänuɦune]
	Absolutive		खाइ [kʰäi]

Finite forms of खानु [kʰänu]
Person			1st				2nd				3rd				2nd & 3rd
Pronoun			म SING.		हामी PL.		तँ LOW-RESP. SING.		तिमी MID-RESP.		ऊ LOW-RESP. SING.		उनी MID-RESP.		तपाईं / ऊहाँ HIGH-RESP.
			m	f	m	f	m	f	m	f	m	f	m	f
Present		+	खान्छु [kʰänt͡sʰu]		खान्छौं [kʰänt͡sʰʌ̃ũ̯]		खान्छस् [kʰänt͡sʰʌs]	खान्छेस् [kʰänt͡sʰes]	खान्छौ [kʰänt͡sʰʌu̯]	खान्छ्यौ [kʰänt͡sʰeu̯]	खान्छ [kʰänt͡sʰʌʌ]	खान्छे [kʰänt͡sʰe]	खान्छन् [kʰänt͡sʰʌn]	खान्छिन् [kʰänt͡sʰin]	खानुहुन्छ [kʰänuɦunt͡sʰʌ]
		–	खाँदिनँ [kʰä̃d̪inʌ̃]		खाँदैनौं [kʰä̃d̪ʌi̯nʌ̃ũ̯]		खाँदैनस् [kʰä̃d̪ʌi̯nʌs]	खाँदिनेस् [kʰä̃d̪ines]	खाँदैनौ [kʰä̃d̪ʌi̯nʌu̯]	खाँदिनौ [kʰä̃d̪inʌu̯]	खाँदैन [kʰä̃d̪ʌi̯nʌ]	खाँदिने [kʰä̃d̪ine]	खाँदैनन् [kʰä̃d̪ʌi̯nʌn]	खाँदिनन् [kʰä̃d̪inʌn]	खानुहुँदैन [kʰänuɦũd̪ʌi̯nʌ]
			खान्नँ [kʰännʌ̃]		खान्नौं [kʰännʌ̃ũ̯]		खान्नस् [kʰännʌs]		खान्नौ [kʰännʌu̯]		खान्न [kʰännʌ]		खान्नन् [kʰännʌn]		खानुहुन्न [kʰänuɦunnʌ]
Past	Simple	+	खाएं [kʰäẽ]		खायौं [kʰäẽũ̯]		खाइस् [kʰäis]		खायौ [kʰäeu̯]		खायो [kʰäjo]	खाई [kʰäi]	खाए [kʰäe]	खाइन् [kʰäin]	खानुभयो [kʰänu ͜ bʱʌjo]
		–	खाइनँ [kʰäinʌ̃]		खाएनौं [kʰäenʌ̃ũ̯]		खाएनस् [kʰäenʌs]	खाइनेस् [kʰäines]	खाएनौ [kʰäenʌu̯]		खाएन [kʰäenʌ]	खाइने [kʰäine]	खाएनन् [kʰäenʌn]	खाइनन् [kʰäinʌn]	खानुभएन [kʰänu ͜ bʱʌenʌ]
	Habitual	+	खान्थें [kʰän̪t̪ʰẽ]		खान्थ्यौं [kʰän̪t̪ʰẽũ̯]		खान्थिस् [kʰän̪t̪ʰis]		खान्थ्यौ [kʰän̪t̪ʰeu̯]		खान्थ्यो [kʰän̪t̪ʰjo]	खान्थी [kʰän̪t̪ʰi]	खान्थे [kʰän̪t̪ʰe]	खान्थिन् [kʰän̪t̪ʰin]	खानुहुन्थ्यो [kʰänuɦun̪t̪ʰjo]
		–	खाँदिनथें [kʰä̃d̪inʌt̪ʰẽ]		खाँदैनथ्यौं [kʰä̃d̪ʌi̯nʌt̪ʰẽũ̯]		खाँदैनथिस् [kʰä̃d̪ʌi̯nʌt̪ʰis]	खाँदिनथिस् [kʰä̃d̪inʌt̪ʰis]	खाँदैनथ्यौ [kʰä̃d̪ʌi̯nʌt̪ʰeu̯]	खाँदिनथ्यौ [kʰä̃d̪inʌt̪ʰeu̯]	खाँदैनथ्यो [kʰä̃d̪ʌi̯nʌt̪ʰjo]	खाँदैनथी [kʰä̃d̪ʌi̯nʌt̪ʰi]	खाँदैनथे [kʰä̃d̪ʌi̯nʌt̪ʰe]	खाँदिनथिन् [kʰä̃d̪inʌt̪ʰin]	खानुहुँदैनथ्यो [kʰänuɦũd̪ʌi̯nʌt̪ʰjo]
			खान्नथें [kʰännʌt̪ʰẽ]		खान्नथ्यौं [kʰännʌt̪ʰẽũ̯]		खान्नथिस् [kʰännʌt̪ʰis]		खान्नथ्यौ [kʰännʌt̪ʰeu̯]		खान्नथ्यो [kʰännʌt̪ʰjo]	खान्नथी [kʰännʌt̪ʰi]	खान्नथे [kʰännʌt̪ʰe]	खान्नथिन् [kʰännʌt̪ʰin]	खानुहुन्नथ्यो [kʰänuɦunnʌt̪ʰjo]
	Unknown	+	खाएछु [kʰäet͡sʰu]	खाइछु [kʰäit͡sʰu]	खाएछौं [kʰäet͡sʰʌ̃ũ̯]		खाएछस् [kʰäet͡sʰʌs]	खाइछेस् [kʰäit͡sʰes]	खाएछौ [kʰäet͡sʰʌu̯]		खाएछ [kʰäet͡sʰʌ]	खाइछे [kʰäit͡sʰe]	खाएछन् [kʰäet͡sʰʌn]	खाइछिन् [kʰäit͡sʰin]	खानुभएछ [kʰänu ͜ bʱʌet͡sʰʌ]
		–	खाएनछु [kʰäenʌt͡sʰu]	खाइनछु [kʰäinʌt͡sʰu]	खाएनछौं [kʰäenʌt͡sʰʌ̃ũ̯]		खाएनछस् [kʰäenʌt͡sʰʌs]	खाइनछेस् [kʰäinʌt͡sʰes]	खाएनछौ [kʰäenʌt͡sʰʌu̯]		खाएनछ [kʰäenʌt͡sʰʌ]	खाइनछे [kʰäinʌt͡sʰe]	खाएनछन् [kʰäenʌt͡sʰʌn]	खाइनछिन् [kʰäinʌt͡sʰin]	खानुभएनछ [kʰänu ͜ bʱʌenʌt͡sʰʌ]
Future	Definite	+	खानेछु [kʰänet͡sʰu]		खानेछौं [kʰänet͡sʰʌ̃ũ̯]		खानेछस् [kʰänet͡sʰʌs]	खानेछेस् [kʰänet͡sʰes]	खानेछौ [kʰänet͡sʰʌu̯]	खानेछ्यौ [kʰänet͡sʰeu̯]	खानेछ [kʰänet͡sʰʌ]	खानेछे [kʰänet͡sʰe]	खानेछन् [kʰänet͡sʰʌn]	खानेछिन् [kʰänet͡sʰin]	खानुहुनेछ [kʰänuɦunet͡sʰʌ]
		–	खानेछैनँ [kʰänet͡sʰʌi̯nʌ̃]		खानेछैनौं [kʰänet͡sʰʌi̯nʌ̃ũ̯]		खानेछैनस् [kʰänet͡sʰʌi̯nʌs]	खानेछैनेस् [kʰänet͡sʰʌi̯nes]	खानेछैनौ [kʰänet͡sʰʌi̯nʌu̯]		खानेछैन [kʰänet͡sʰʌi̯nʌ]		खानेछैनन् [kʰänet͡sʰʌi̯nʌn]		खानुहुनेछैन [kʰänuɦunet͡sʰʌi̯nʌ]
	Indefinite	+	खाउँला [kʰäũlä]	खाउँली [kʰäũli]	खाऔंला [kʰäʌ̃ũ̯lä]		खालास् [kʰäläs]	खालिस् [kʰälis]	खाऔला, खालाउ [kʰäʌu̯lä, kʰäläu̯]	खाऔली, खालेउ [kʰäʌu̯li, kʰäleu̯]	खाला [kʰälä]	खाली [kʰäli]	खालान्, खानन् [kʰälän, kʰänʌn]	खालिन्, खानिन् [kʰälin, kʰänin]	खानुहोला [kʰänuɦolä]
		–	खाओइनँ [kʰäoi̯nʌ̃]		खाओइनौं [kʰäoi̯nʌ̃ũ̯]		खाओइनस् [kʰäoi̯nʌs]		खाओइनौ [kʰäoi̯nʌu̯]		खाओइन [kʰäoi̯nʌ]		खाओइनन् [kʰäoi̯nʌn]		खानुहोओइन [kʰänuɦooi̯nʌ]
			नखाउँला [nʌ ͜ kʰäũlä]	नखाउँली [nʌ ͜ kʰäũli]	नखाऔंला [nʌ ͜ kʰäʌ̃ũ̯lä]		नखालास् [nʌ ͜ kʰäläs]	नखालिस् [nʌ ͜ kʰälis]	नखाऔला, नखालाउ [nʌ ͜ kʰäʌu̯lä, nʌ ͜ kʰäläu̯]	नखाऔली, नखालेउ [nʌ ͜ kʰäʌu̯li, nʌ ͜ kʰäleu̯]	नखाला [nʌ ͜ kʰälä]	नखाली [nʌ ͜ kʰäli]	नखालान्, नखानन् [nʌ ͜ kʰälän, nʌ ͜ kʰänʌn]	नखालिन्, नखानिन् [nʌ ͜ kʰälin, nʌ ͜ kʰänin]	नखानुहोला [nʌ ͜ kʰänuɦolä]
Injunctive		+	खाऊँ [kʰäũ]		खाऔं, खाऊँ [kʰäʌ̃ũ̯, kʰäũ]		खा, खाएस्, खाए [kʰä, kʰäes, kʰäe]		खाऊ, खाओ, खाए [kʰäu, kʰäo, kʰäe]		खाओस् [kʰäos]		खाऊन् [kʰäun]		खानुहोओस् [kʰänuɦoos]
		–	नखाऊँ [nʌ ͜ kʰäũ]		नखाऔं, नखाऊँ [nʌ ͜ kʰäʌ̃ũ̯, nʌ ͜ kʰäũ]		नखा, नखाएस्, नखाए [nʌ ͜ kʰä, nʌ ͜ kʰäes, nʌ ͜ kʰäe]		नखाऊ, नखाओ, नखाए [nʌ ͜ kʰäu, nʌ ͜ kʰäo, nʌ ͜ kʰäe]		नखाओस् [nʌ ͜ kʰäos]		नखाऊन् [nʌ ͜ kʰäun]		नखानुहोओस् [nʌ ͜ kʰänuɦoos]
Imperative		+	—		—		खा [kʰä]		खाऊ, खाओ [kʰäu, kʰäo]		—		—		खानुहोस्, खानोस् [kʰänuɦos, kʰänos]
		–	—		—		नखा [nʌ ͜ kʰä]		नखाऊ, नखाओ [nʌ ͜ kʰäu, nʌ ͜ kʰäo]		—		—		नखानुहोस्, नखानोस् [nʌk̞ʰänuɦos, nʌk̞ʰänos]

Conjugation of खानु [kʰänu]

See also

• खाना [khānā]
• खानेकुरा [khānekurā]

Further reading

• “खानु”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś) [Comprehensive Nepali Dictionary]‎, Kathmandu: Nepal Academy, 2018
• Schmidt, Ruth L. (1993) “खानु”, in A Practical Dictionary of Modern Nepali, Ratna Sagar
• Turner, Ralph Lilley (1931) “खानु”, in A comparative and etymological dictionary of the Nepali language, London: K. Paul, Trench, Trubner