आदित्य

Hindi

Hindi Wikipedia has an article on:

आदित्य

Wikipedia ^hi

Etymology

Borrowed from Sanskrit आदित्य (āditya).

Noun

आदित्य • (āditya) m

1. (Hinduism) Aditya, one of various deities, the sons of Aditi and Kashyapa
2. (astronomy, rare) the sun

   Synonyms: see Thesaurus:सूरज

Derived terms

• आदित्यवार (ādityavār)
• आदित्य-मंडल (āditya-maṇḍal)

Proper noun

आदित्य • (āditya) m

1. a male given name from Sanskrit

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “आदित्य”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• আদিত্য (Assamese script)
• ᬆᬤᬶᬢ᭄ᬬ (Balinese script)
• আদিত্য (Bengali script)
• 𑰁𑰟𑰰𑰝𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀆𑀤𑀺𑀢𑁆𑀬 (Brahmi script)
• အာဒိတျ (Burmese script)
• આદિત્ય (Gujarati script)
• ਆਦਿਤ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌆𑌦𑌿𑌤𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦄꦴꦢꦶꦠꦾ (Javanese script)
• 𑂄𑂠𑂱𑂞𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ಆದಿತ್ಯ (Kannada script)
• អាទិត្យ (Khmer script)
• ອາທິຕ຺ຍ (Lao script)
• ആദിത്യ (Malayalam script)
• ᠠ᠎᠊ᠠᡩᡳᢠᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘁𑘟𑘱𑘝𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠠᢗᢑᠢᢐᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑦡𑦿𑧒𑦽𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐁𑐡𑐶𑐟𑑂𑐫 (Newa script)
• ଆଦିତ୍ଯ (Odia script)
• ꢃꢣꢶꢡ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆄𑆢𑆴𑆠𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖁𑖟𑖰𑖝𑖿𑖧 (Siddham script)
• ආදිත්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩐𑩛𑩭𑩑𑩫 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚁𑚛𑚮𑚙𑚶𑚣 (Takri script)
• ஆதி³த்ய (Tamil script)
• ఆదిత్య (Telugu script)
• อาทิตฺย (Thai script)
• ཨཱ་དི་ཏྱ (Tibetan script)
• 𑒂𑒠𑒱𑒞𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨊𑨛𑨁𑨙𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

Vrddhi derivative of अदिति (áditi) with a -य (-ya) extension.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɑː.dit.jɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɑːˈd̪it̪.jɐ/

Noun

आदित्य • (ādityá) stem, m

1. (Vedic religion, Hinduism) one of the various deities of the heavenly sphere, described as the sons of Aditi and Kashyapa.
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.44.1:

     द॒धि॒क्रां वः॑ प्रथ॒मम॒श्विनो॒षस॑म॒ग्निं समि॑द्धं॒ भग॑मू॒तये॑ हुवे ।
     इन्द्रं॒ विष्णुं॑ पू॒षणं॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑म्आदि॒त्यान्द्यावा॑पृथि॒वी अ॒पः स्वः॑ ॥

     dadhikrā́ṃ vaḥ prathamámaśvínoṣásamagníṃ sámiddhaṃ bhágamūtáye huve.
     índraṃ víṣṇuṃ pūṣáṇaṃ bráhmaṇaspátimādityā́ndyā́vāpṛthivī́ apáḥ svàḥ.

     I call on Dadhikrās, the first, to give you aid, the Aśvins, Bhaga, Dawn, and the well kindled Agni,
     Indra, and Viṣṇu, Pūṣan, Brahmaṇaspati, Ādityas, Heaven and Earth, the Waters, and the Sun.

   • c. 1200 BCE – 800 BCE, Kṛṣṇa-Yajurveda (Taittirīya Saṃhitā) I.5.3.3:

     लेकः सलेकः सुलेकस् ते न आदित्या आज्यं जुषाणा वियन्तु केतः सकेतः सुकेतस् ते न आदित्या आज्यं जुषाणा वियन्तु विवस्वाꣳ अदितिर् देवजूतिस् ते न आदित्या आज्यं जुषाणा वियन्तु ॥

     lekaḥ salekaḥ sulekas te na ādityā ājyaṃ juṣāṇā viyantu ketaḥ saketaḥ suketas te na ādityā ājyaṃ juṣāṇā viyantu vivasvāṃ aditir devajūtis te na ādityā ājyaṃ juṣāṇā viyantu.

     Leka, Saleka, Suleka, may these Adityas rejoicing partake of our oblation; Keta, Saketa, Suketa, may these Adityas rejoicing partake of our oblation; Vivasvan, Aditi, Devajuti, may these Adityas rejoicing partake of our oblation.

Proper noun

आदित्य • (ādityá) stem, m

1. (particularly) a name of Surya

Adjective

आदित्य • (ādityá) stem

1. belonging to or coming from Aditi

Declension

Masculine a-stem declension of आदित्य (ādityá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	आदित्यः ādityáḥ	आदित्यौ / आदित्या¹ ādityaú / ādityā́¹	आदित्याः / आदित्यासः¹ ādityā́ḥ / ādityā́saḥ¹
Vocative	आदित्य ā́ditya	आदित्यौ / आदित्या¹ ā́dityau / ā́dityā¹	आदित्याः / आदित्यासः¹ ā́dityāḥ / ā́dityāsaḥ¹
Accusative	आदित्यम् ādityám	आदित्यौ / आदित्या¹ ādityaú / ādityā́¹	आदित्यान् ādityā́n
Instrumental	आदित्येन ādityéna	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्यैः / आदित्येभिः¹ ādityaíḥ / ādityébhiḥ¹
Dative	आदित्याय ādityā́ya	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्येभ्यः ādityébhyaḥ
Ablative	आदित्यात् ādityā́t	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्येभ्यः ādityébhyaḥ
Genitive	आदित्यस्य ādityásya	आदित्ययोः ādityáyoḥ	आदित्यानाम् ādityā́nām
Locative	आदित्ये ādityé	आदित्ययोः ādityáyoḥ	आदित्येषु ādityéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of आदित्या (ādityā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	आदित्या ādityā́	आदित्ये ādityé	आदित्याः ādityā́ḥ
Vocative	आदित्ये ā́ditye	आदित्ये ā́ditye	आदित्याः ā́dityāḥ
Accusative	आदित्याम् ādityā́m	आदित्ये ādityé	आदित्याः ādityā́ḥ
Instrumental	आदित्यया / आदित्या¹ ādityáyā / ādityā́¹	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्याभिः ādityā́bhiḥ
Dative	आदित्यायै ādityā́yai	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्याभ्यः ādityā́bhyaḥ
Ablative	आदित्यायाः / आदित्यायै² ādityā́yāḥ / ādityā́yai²	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्याभ्यः ādityā́bhyaḥ
Genitive	आदित्यायाः / आदित्यायै² ādityā́yāḥ / ādityā́yai²	आदित्ययोः ādityáyoḥ	आदित्यानाम् ādityā́nām
Locative	आदित्यायाम् ādityā́yām	आदित्ययोः ādityáyoḥ	आदित्यासु ādityā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of आदित्य (ādityá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	आदित्यम् ādityám	आदित्ये ādityé	आदित्यानि / आदित्या¹ ādityā́ni / ādityā́¹
Vocative	आदित्य ā́ditya	आदित्ये ā́ditye	आदित्यानि / आदित्या¹ ā́dityāni / ā́dityā¹
Accusative	आदित्यम् ādityám	आदित्ये ādityé	आदित्यानि / आदित्या¹ ādityā́ni / ādityā́¹
Instrumental	आदित्येन ādityéna	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्यैः / आदित्येभिः¹ ādityaíḥ / ādityébhiḥ¹
Dative	आदित्याय ādityā́ya	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्येभ्यः ādityébhyaḥ
Ablative	आदित्यात् ādityā́t	आदित्याभ्याम् ādityā́bhyām	आदित्येभ्यः ādityébhyaḥ
Genitive	आदित्यस्य ādityásya	आदित्ययोः ādityáyoḥ	आदित्यानाम् ādityā́nām
Locative	आदित्ये ādityé	आदित्ययोः ādityáyoḥ	आदित्येषु ādityéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: ādicca
• Prakrit: 𑀆𑀇𑀘𑁆𑀘 (āicca​)
  • Bengali: আইচ (aic)
• → Bengali: আদিত্য (aditto)
• → Gujarati: આદિત્ય (āditya)
• → Hindi: आदित्य (āditya)
• → Kannada: ಆದಿತ್ಯ (āditya)
• → Khmer: អាទិត្យ (ʼaatɨt)
• → Lao: ອາທິດ (ʼā thit)
• → Malayalam: ആദിത്യ (āditya)
• → Marathi: आदित्य (āditya)
• → Old Javanese: āditya
• → Tamil: ஆதித்தியன் (ātittiyaṉ), ஆதித்தன் (ātittaṉ)
• → Thai: อาทิตย์ (aa-tít)

References

• Monier Williams (1899) “आदित्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0137.