հարցանեմ

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *pr̥sḱéti, +‎ -ան- (-an-).

Verb

հարցանեմ • (harcʻanem)

1. (transitive) to ask, to inquire, to interrogate, to question

   հարցանել ի Տեառնէ ― harcʻanel i Teaṙnē ― to consult the Lord

   հարցանել զողջունէ ուրուք ― harcʻanel zołǰunē urukʻ ― to ask news of, or about some one

   հարցանել զումեքէ ի խաղաղութիւն ― harcʻanel zumekʻē i xałałutʻiwn ― to salute with gentle words

   հարցանել զոք բանիւք բազմօք ― harcʻanel zokʻ baniwkʻ bazmōkʻ ― to overload with questions

Conjugation

infinitive		հարցանել (harcʻanel)		participle	հարցեալ (harcʻeal)
causative		—		aorist stem	հարց- (harcʻ-)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	հարցանեմ (harcʻanem)	հարցանես (harcʻanes)	հարցանէ (harcʻanē)	հարցանեմք (harcʻanemkʻ)	հարցանէք (harcʻanēkʻ)	հարցանեն (harcʻanen)
	imperfect	հարցանէի, հարցանեի* (harcʻanēi, harcʻanei*)	հարցանէիր, հարցանեիր* (harcʻanēir, harcʻaneir*)	հարցանէր (harcʻanēr)	հարցանէաք, հարցանեաք* (harcʻanēakʻ, harcʻaneakʻ*)	հարցանէիք, հարցանեիք* (harcʻanēikʻ, harcʻaneikʻ*)	հարցանէին, հարցանեին* (harcʻanēin, harcʻanein*)
	aorist	հարցի (harcʻi)	հարցեր (harcʻer)	եհարց (eharcʻ)	հարցաք (harcʻakʻ)	հարցէք, հարցիք (harcʻēkʻ, harcʻikʻ)	հարցին (harcʻin)
subjunctive		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	հարցանիցեմ (harcʻanicʻem)	հարցանիցես (harcʻanicʻes)	հարցանիցէ (harcʻanicʻē)	հարցանիցեմք (harcʻanicʻemkʻ)	հարցանիցէք (harcʻanicʻēkʻ)	հարցանիցեն (harcʻanicʻen)
	aorist	հարցից (harcʻicʻ)	հարցցես (harcʻcʻes)	հարցցէ (harcʻcʻē)	հարցցուք (harcʻcʻukʻ)	հարցջիք (harcʻǰikʻ)	հարցցեն (harcʻcʻen)
imperatives		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
	imperative	—	հա՛րց (hárcʻ)	—	—	հարցէ՛ք (harcʻḗkʻ)	—
	cohortative	—	հարցջի՛ր (harcʻǰír)	—	—	հարցջի՛ք (harcʻǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ հարցաներ (mí harcʻaner)	—	—	մի՛ հարցանէք (mí harcʻanēkʻ)	—
*rare

active

infinitive		հարցանել, հարցանիլ* (harcʻanel, harcʻanil*)		participle	հարցեալ (harcʻeal)
causative		—		aorist stem	հարց- (harcʻ-)
person		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	հարցանիմ (harcʻanim)	հարցանիս (harcʻanis)	հարցանի (harcʻani)	հարցանիմք (harcʻanimkʻ)	հարցանիք (harcʻanikʻ)	հարցանին (harcʻanin)
	imperfect	հարցանէի (harcʻanēi)	հարցանէիր (harcʻanēir)	հարցանէր, հարցանիւր (harcʻanēr, harcʻaniwr)	հարցանէաք (harcʻanēakʻ)	հարցանէիք (harcʻanēikʻ)	հարցանէին (harcʻanēin)
	aorist	հարցայ (harcʻay)	հարցար (harcʻar)	հարցաւ (harcʻaw)	հարցաք (harcʻakʻ)	հարցայք (harcʻaykʻ)	հարցան (harcʻan)
subjunctive		ես	դու	նա	մեք	դուք	նոքա
	present	հարցանիցիմ (harcʻanicʻim)	հարցանիցիս (harcʻanicʻis)	հարցանիցի (harcʻanicʻi)	հարցանիցիմք (harcʻanicʻimkʻ)	հարցանիցիք (harcʻanicʻikʻ)	հարցանիցին (harcʻanicʻin)
	aorist	հարցայց (harcʻaycʻ)	հարցցիս (harcʻcʻis)	հարցցի (harcʻcʻi)	հարցցուք (harcʻcʻukʻ)	հարցջիք (harcʻǰikʻ)	հարցցին (harcʻcʻin)
imperatives		—	(դու)	—	—	(դուք)	—
	imperative	—	հարցի՛ր (harcʻír)	—	—	հարցարո՛ւք (harcʻarúkʻ)	—
	cohortative	—	հարցջի՛ր (harcʻǰír)	—	—	հարցջի՛ք (harcʻǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ հարցանիր (mí harcʻanir)	—	—	մի՛ հարցանիք (mí harcʻanikʻ)	—
*post-classical

mediopassive

Derived terms

• անհարց (anharcʻ)
• անհարցափորձ (anharcʻapʻorj)
• առակահարցուած (aṙakaharcʻuac)
• գետնահարց (getnaharcʻ)
• գիտահարց (gitaharcʻ)
• հատահարց (hataharcʻ)
• հատահարցութիւն (hataharcʻutʻiwn)
• հարց (harcʻ)
• հարցաբանեմ (harcʻabanem)
• հարցագիտութիւն (harcʻagitutʻiwn)
• հարցական (harcʻakan)
• հարցականապէս (harcʻakanapēs)
• հարցականութիւն (harcʻakanutʻiwn)
• հարցանող (harcʻanoł)
• հարցապատիր (harcʻapatir)
• հարցասէր (harcʻasēr)
• հարցասիրական (harcʻasirakan)
• հարցասիրութիւն (harcʻasirutʻiwn)
• հարցարան (harcʻaran)
• հարցաւոր (harcʻawor)
• հարցափորձ (harcʻapʻorj)
• հարցափորձանք (harcʻapʻorjankʻ)
• հարցափորձեմ (harcʻapʻorjem)
• հարցափորձութիւն (harcʻapʻorjutʻiwn)
• հարցաքնին (harcʻakʻnin)
• հարցաքննական (harcʻakʻnnakan)
• հարցաքննեմ (harcʻakʻnnem)
• հարցաքննութիւն (harcʻakʻnnutʻiwn)
• հարցկութիւն (harcʻkutʻiwn)
• հարցն (harcʻn)
• հարցնափառ (harcʻnapʻaṙ)
• հարցող (harcʻoł)
• հարցողական (harcʻołakan)
• հարցուած (harcʻuac)
• հարցութիւն (harcʻutʻiwn)
• հարցուկ (harcʻuk)
• հարցումն (harcʻumn)
• հարցուփորձ (harcʻupʻorj)
• հարցփորձ (harcʻpʻorj)
• հաւահարց (hawaharcʻ)
• հեզահարցումն (hezaharcʻumn)
• մեռելահարցութիւն (meṙelaharcʻutʻiwn)
• մեռելահարցուկ (meṙelaharcʻuk)
• վհկահարցու (vhkaharcʻu)
• վհկահարցուկ (vhkaharcʻuk)
• քուահարցութիւն (kʻuaharcʻutʻiwn)

 

Descendants

• Armenian: հարցնել (harcʻnel)

References

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հարց”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հարցանեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Fortson, Benjamin W. (2010) Indo-European Language and Culture: An Introduction, second edition, Oxford: Blackwell, page 391
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 396
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “հարցանեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn, Venice: S. Lazarus Armenian Academy