Γενικά με το όρο υδρόλυση χαρακτηρίζεται η διαδικασία κατά την οποία διασπώνται οι χημικοί δεσμοί με την προσθήκη νερού. Συνήθως με αυτή τη διαδικασία ελευθερώνονται ιόντα υδρογόνου. Ο νεολατινικός όρος hydrolysis δημιουργήθηκε στο τέλος του 19ου αιώνα από τις ρίζες hydro- και lysis (από τις αρχαίες ελληνικές ρίζες υδρο- και λύσις).[1]
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Στη Βιολογία και ειδικότερα στη Βιοχημεία υδρόλυση παρατηρείται κυρίως κατά την πέψη όπου μια πολύπλοκη ένωση, που περιέχεται στην τροφή διασπάται στα συστατικά της μέρη, απελευθερώνοντας θερμότητα. Για παράδειγμα με την υδρόλυση οι πρωτεΐνες διασπώνται σε αμινοξέα, τα διπεπτίδια σε δύο αμινοξέα, τα λίπη και έλαια σε λιπαρά οξέα και γλυκερόλη, οι πολυσακχαρίτες γλυκογόνο, άμυλο καθώς και η μαλτόζη σε γλυκόζη και σε απλά σάκχαρα, κ.λπ.
Οι βιοχημικές υδρολυτικές αντιδράσεις συνήθως είναι αντιστρεπτές[Σημ. 1] και ενεργοποιούνται κατά την πέψη συνήθως από ένζυμα που εκκρίνονται στη στοματική κοιλότητα, τον στόμαχο, το έντερο, το πάγκρεας και το ήπαρ. Τα ένζυμα αυτά λέγονται υδρολάσες και είναι οι λιπάσες, οι αμυλάσες και οι πρωτεϊνάσες οι οποίες καταλύουν την υδρόλυση στα λίπη, στους υδατάνθρακες και στις πρωτεΐνες αντίστοιχα. Η υδρόλυση θεωρείται από τις σημαντικότερες και συχνότερες βιο-χημικές αντιδράσεις στο φαινόμενο της ζωής του έμβιου κόσμου.[2][3][4]
Ειδικότερα στη Χημεία αν ληφθούν με τα γράμματα ΑΒ ένα αντιδρών σώμα που αναφέρεται και ως "υπόστρωμα" καθώς και τα προϊόντα αντίδρασης με τα γράμματα ΑΗ και ΒΟΗ, που μπορεί να είναι ιόντα, (περίπτωση υδρόλυσης οξέων, βάσεων ή αλάτων), ή ακέραια μόρια, (περίπτωση υδρόλυσης οργανικών ενώσεων), τότε η γενική μορφή μιας υδρολυτικής αντίδρασης θα μπορούσε να παραστεί με την ακόλουθη εξίσωση:
- 'ΑΒ + ΗΟΗ → HB + AΟΗ
Σε συνάρτηση των παραπάνω δύο περιπτώσεων προϊόντων διακρίνονται δύο τύποι υδρόλυσης: υδρόλυση δια μεταφοράς πρωτονίου και υδρόλυση δι΄ αλληλεπίδρασης οξυγόνου.
- Υδρόλυση δια μεταφοράς πρωτονίου: Πρόκειται για ταχύτατη αντίδραση που συμβαίνει σε υδατικά διαλύματα όπου και διακρίνεται επιμέρους σε "πλήρη" σε ισχυρά οξέα και βάσεις και σε "μερική" σε ασθενή τοιαύτα, προσδίδοντας στο διάλυμα όξινο ή βασικό χαρακτήρα με ανάλογο σχηματισμό ιόντων υδροξωνίου (H3O+) ή υδροξυλίου (OH-). Για παράδειγμα το υδροξείδιο του νατρίου (NaOH), που αποτελεί ισχυρή βάση υδρολύεται πλήρως σύμφωνα με την αντίδραση: Na+ + HO- + H-OH → Na+ + HO-Η + OH-
- Η αντίστροφη αντίδραση ονομάζεται επίσης ουδετεροποίηση, ή εστεροποίηση ή πολυμερισμός.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
