Σεκενένρε Τάο

Ο Σεκενένρε Τάο ήταν ένας από τους τελευταίους Φαραώ της 17ης δυναστείας, κυβερνούσε το τοπικό Αιγυπτιακό βασίλειο των Θηβών στην Δεύτερη μεταβατική περίοδο. Οι γονείς του ήταν πιθανότητα ο Σεναχτενρέ Άαχμες και η βασίλισσα Τετισέρι. Η περίοδος της βασιλείας του είναι άγνωστη αλλά βάση των ημερομηνιών που εμφανίζονται στο Χρονολόγιο της Αρχαίας Αιγύπτου για τον γιο του Άμωσις Α΄ πρέπει να ανέβηκε στον θρόνο στα τέλη της δεκαετίας του 1560 π.Χ. ή το 1558 π.Χ. Με την σύζυγο του βασίλισσα Άαχ Χοτέπ Α΄ απέκτησε τον διάδοχο του Κάμωθις και ασφαλώς τον Άμωσις Α΄ που έδιωξε τους Υξώς, ένωσε ξανά την Αίγυπτο και ίδρυσε την 18η δυναστεία. Ο Σεκενένρε Τάο ήταν ο πρώτος Φαραώ που ξεκίνησε τον εκδικητικό πόλεμο εκδίωξης από την Αίγυπτο των εισβολέων Ασιατών Υξώς της 15ης δυναστείας, τον ολοκλήρωσε ο γιος του Άμωσις Α΄.

Σεκενένρε Τάο
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	Δεκαετία του 1590 π.Χ.
Θάνατος	1554 π.Χ. (αμφισβητούμενο)
Τόπος ταφής	Ντέιρ ελ-Μπαχάρι
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κυβερνητικός υπάλληλος
Περίοδος ακμής	1620 π.Χ.[1]
Οικογένεια
Σύζυγος	Ahmose Inhapy Άαχ Χοτέπ Α΄ Sitdjehuti
Τέκνα	Ahmose-Henuttamehu Ahmose-Nefertari Άμωσις Α΄ Κάμωθις Ahmose Ahmose Sapair Ahmose-Henutemipet Ahmose-Meritamon Ahmose-Nebetta
Γονείς	Senakhtenre Ahmose και Tetisheri
Αδέλφια	Sitdjehuti Άαχ Χοτέπ Α΄
Οικογένεια	δέκατη έβδομη δυναστεία Φαραώ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Φαραώ
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βασιλεία

Στην λογοτεχνία του Νέου βασιλείου περιγράφεται η σύγκρουση του Σεκενένρε Τάο με τον σύγχρονο του Υξώς βασιλιά Άποφις. Ο Άποφις έστειλε μήνυμα στον Σεκενένρε Τάο με το οποίο τον διέταζε "Μάζεψε τους Ιπποπόταμους από τη λίμνη στα ανατολικά της πόλης, γιατί δεν με αφήνουν να κοιμηθώ, μέρα και νύχτα", εννοώντας προφανώς ότι οι βοές τους έφταναν μέχρι την πρωτεύουσα του Άβαρις. Ο συγκεκριμένος θρύλος δείχνει ότι παρά το γεγονός ότι εκείνη την εποχή η Αρχαία Αίγυπτος ήταν μοιρασμένη με τον έναν βασιλιά ανεξάρτητο από τον άλλο, την ανώτατη κυριαρχία είχαν οι Φαραώ των Υξώς. Ο Σεκενένρε Τάο ξεπέρασε το επίπεδο των προσβολών απέναντι στον Άποφις και ξεκίνησε εκστρατεία κατά των Υξώς, στην διάρκεια του πολέμου δολοφονήθηκε σκληρά, αυτό φαίνεται από τα τραύματα στην μούμια του που βρίσκεται στο Μουσείο Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων Καΐρου. Ο γιος και διάδοχος του Κάμωθις ξεκίνησε εκστρατεία εναντίον των Υξώς με στόχο να εκδικηθεί την δολοφονία του πατέρα του και να τους διώξει από την Αίγυπτο. Στα τρία χρόνια που κυβέρνησε είχε κάποιες επιτυχίες, απελευθέρωσε πολλές περιοχές αλλά δεν μπόρεσε να τους εκδιώξει, κάποιοι συγγραφείς ισχυρίζονται ότι σκοτώθηκε και αυτός στην εκστρατεία.^[2] Η μητέρα του Άαχ Χοτέπ Α΄ που ήταν τότε αντιβασίλισσα στον ανήλικο Άμωσις Α΄ συνέχισε με τον ίδιο ρυθμό τις μάχες εναντίον των Υξώς, με την ενηλικίωση του ο Άμωσις Α΄ τους έδιωξε εξ΄ολοκλήρου, ενοποίησε την Αίγυπτο και ίδρυσε την 18η δυναστεία.

Οι μελέτες της μούμιας

Στην σχετικά σύντομη βασιλεία του ο Σεκενένρε Τάο δεν πρόλαβε να οικοδομήσει πολλά έργα πέρα από ένα τούβλινο ανάκτορο στο Ντέιρ ελ Μπάλας, σε έναν γειτονικό λόφο βρέθηκαν τα ερείπια ενός οικοδομήματος που ήταν πιθανότατα ψρούριο.^[3] Ένα μεγάλο δείγμα κεραμικής που βρέθηκε στην περιοχή δείχνει ότι ζούσαν πολλοί Νούβιοι, ήταν σύμμαχοι των Φαραώ στον αγώνα εναντίον των Υξώς.^[4] Η Μούμια του ανακαλύφτηκε στο Ντέιρ ελ-Μπαχάρι μαζί με πολλούς άλλους επιφανείς Φαραώ της 18ης και της 19ης δυναστείας όπως ο γιος του Άμωσις Α΄, ο Αμένωφις Α΄, ο Τούθμωσις Α΄, ο Τούθμωσις Β΄, ο Τούθμωσις Γ΄, ο Ραμσής Α΄, ο Σέτι Α΄, ο Ραμσής Β΄ και ο Ραμσής Θ΄. Την εξέταση της μούμιας ανέλαβε ο Δόκτωρ Εζέν Γκρεμπώ που διορίστηκε διευθυντής των Αιγυπτιακών ανασκαφών. Ο Εζέν Γκρεμπώ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τον Αιγύπτιο μονάρχη που ξεκίνησε την εξέγερση κατά των Υξώς με τελικό αποτέλεσμα την εκδίωξη τους από την χώρα. Η ιστορία του είναι θρυλική αλλά όπως δείχνουν τα τραύματα του δολοφονήθηκε σίγουρα σε μάχη. Την ίδια περίοδο βρέθηκε η μούμια του Σέτι Α΄ χωρίς φασκιές όπως και αυτή ενός ανώνυμου πρίγκιπα.^[5] Μια σχετικά σύντομη περιγραφή για τον θάνατο του αναφέρει :

"δεν είναι γνωστός ο τρόπος που έπεσε στο πεδίο της μάχης αλλά τα χαρακτηριστικά της μούμιας δείχνουν έναν άνθρωπο που δολοφονήθηκε βίαια σε ηλικία 40 ετών. Οι δολοφόνοι του ήταν δύο ή τρεις άντρες που τον περικύκλωσαν, ένα χτύπημα από τσεκούρι στο δεξιό μάγουλο του έσπασε την γνάθο και του έβγαλε τα δόντια, ένα δεύτερο χτύπημα του άνοιξε το κρανίο και ένα ακόντιο του άνοιξε το μέτωπο στα δεξιά και πάνω από το μάτι. Το σώμα του παρέμεινε στο σημείο της δολοφονίας για πολύ καιρό και όταν βρέθηκε ακολούθησε βιαστικά η ταρίχευση του".^[2]

Το χτύπημα στο μέτωπο πιθανότατα προήλθε από ένα τσεκούρι του στρατιώτη Υξώς και το τραύμα στον λαιμό από στιλέτο, δεν υπάρχουν τραύματα στα χέρια κάτι που δείχνει ότι ήταν ακινητοποιημένος.^[4][6] Μέχρι το 2008 ήταν γενικά αποδεκτό ότι ο Θηβαίος Φαραώ Σεκενένρε Τάο έπεσε σε μάχη πολεμώντας τους Υξώς ή ότι θανατώθηκε την ώρα που κοιμόταν.^[7] Ο Αιγυπτιολόγος Γκάρι Σο και ο ειδικός στα όπλα Ρόμπερτ Μέισον ανέλυσαν όλα τα νέα δεδομένα και τα αρχαιολογικά κείμενα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Σεκενένρε Τάο θανατώθηκε στα χέρια του βασιλιά των Υξώς Άποφις.^[8] Σύμφωνα με τον Γκάρι Σο "ο θάνατος του Σεκενένρε Τάο ήταν μια τελετουργική εκτέλεση στα χέρια των εχθρών του ύστερα από την ήττα των Θηβαίων στην μάχη".^[9] Η μούμια του ταριχεύτηκε βιαστικά, δεν έγινε καμιά προσπάθεια να αφαιρεθεί το κρανίο του και να τοποθετηθεί λινός στα μάτια όπως ήταν η συνήθης πρακτική στους Φαραώ της εποχής. Οι ιατροδικαστές που ανέλαβαν την εξέταση της μούμιας με ακτινογραφίες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ήταν η χειρότερα διατηρηρημένη μούμια Φαραώ στο Αιγυπτιακό Μουσείο. Την ώρα που άνοιξαν την θήκη εξήλθε μια "αποκρουστική, ελαιώδες μυρωδιά", αυτό σημαίνει ότι στην ταρίχευση του δεν χρησιμοποιήθηκαν τα κατάλληλα άλατα για να απορροφήσουν τα υγρά.^[10] Οι ίδιοι ιατροδικαστές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το πρόσωπο του ήταν τόσο διαφορετικό με τους υπόλοιπους Φαραώ που έμοιαζε περισσότερο με εκείνους του αρχαίου βασιλείου ή τους Νουβίους βασιλείς. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου του οδήγησαν τους μελετητές στο συμπέρασμα ότι η καταγωγή του ίδιου και της οικογένειας του δεν ήταν Αιγυπτιακή αλλά Νουβική.^[11]

Παραπομπές

1. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20030320004. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουνίου 2022.
2. Maspero, Gaston. History Of Egypt, Chaldaea, Syria, Babylonia, and Assyria, Τομ. 4 (of 12), Project Gutenberg EBook, Release Date: December 16, 2005
3. Shaw, Ian. The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press, 2000. σ. 198
4. Shaw, Ian. The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press, 2000. σ. 199
5. Rappoport, S. The Project Gutenberg EBook of History Of Egypt From 330 B.C. To The Present Time, Volume 12 (of 12), by S. Rappoport
6. Shaw, Ian. The Oxford History of Ancient Egypt. σ. 199
7. Smith, G Elliot The Royal Mummies. Duckworth Egyptology. 2000 (Reprint from original 1912 edition)
8. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2023.
9. Shaw, Garry J. (2009). "The Death of King Seqenenre Tao". Journal of the American Research Center in Egypt. 45
10. Harris, James E., Weeks, Kent R. X-raying the Pharaohs. Charles Scribner's Sons. 1973, σσ. 122-123
11. Y., Keita, S. O. (1990). "Studies of ancient crania from northern Africa". American Journal of Physical Anthropology. 83 (1): 35–48

Πηγές

• Gardiner, Sir Alan. Egypt of the Pharaohs. (Oxford, 1964).
• Hayes, William C. Egypt: From the Death of Ammenemes III to Sequenenre II," in Volume 2, Chapter 2 of the "Cambridge Ancient History", Revised Edition (Cambridge, 1965).
• Harris, James E., Weeks, Kent R. X-raying the Pharaohs. Charles Scribner's Sons. 1973.
• Pritchard, James B. (Editor). Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament. Third Edition, with Supplement. (Princeton, 1969).
• Shaw, Garry J. (2009). "The Death of King Seqenenre Tao". Journal of the American Research Center in Egypt. 45
• Y., Keita, S. O. (1990). "Studies of ancient crania from northern Africa". American Journal of Physical Anthropology. 83 (1): 35–48