Σάμελα

Σάμελα (αγγλικός τίτλος: Shamela) με υπότιτλο Μια απολογία για τη ζωή της κας Σάμελα Άντριους, όπου αποκαλύπτονται τα πολλά περιβόητα ψέματα και παραποιήσεις ενός βιβλίου που ονομάζεται Πάμελα, είναι σατιρικό μυθιστόρημα του Χένρι Φίλντινγκ που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 1741 με το ψευδώνυμο κος Κόνι Κίμπερ. Ο Φίλντινγκ δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι έγραψε το έργο, αλλά είναι δικό του.^[1]

Σάμελα

Εξώφυλλο πρώτης έκδοσης, 1741
Συγγραφέας	Χένρυ Φήλντινγκ
Τίτλος	An Apology for the Life of Mrs. Shamela Andrews
Γλώσσα	Αγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης	1741
Προηγούμενο	The Historical Register for the Year 1736
Επόμενο	Τζόζεφ Άντριους
δεδομένα (π • σ • ε )

Πρόκειται για ένα διασκεδαστικό έργο, παρωδία της Πάμελα ή Η ανταμειφθείσα αρετή, ένα πολύ δημοφιλές ηθικολογικό έργο του Σάμιουελ Ρίτσαρντσον που είχε δημοσιευθεί 4 μήνες πριν, και τα δύο είναι επιστολικά μυθιστορήματα. Ο Φίλντινγκ μεταμορφώνει την ενάρετη υπηρέτρια του Ρίτσαρντσον σε ανήθικη κυνηγό περιουσίας που παγιδεύει τον πλούσιο αφέντη της με σκοπό τον γάμο. Ήταν το πρώτο από τα πολλά βιβλία που διακωμώδησαν τον συναισθηματισμό της εξαιρετικά δημοφιλούς Πάμελα.^[2]

Το όνομα Σάμελα βασίζεται σε ένα λογοπαίγνιο που σχηματίστηκε από την Πάμελα και την απάτη (sham).

Υπόθεση

Το μυθιστόρημα είναι γραμμένο με ευτράπελο ύφος σαν μια συγκλονιστική αποκάλυψη των αληθινών γεγονότων που έλαβαν χώρα στη ζωή της Πάμελα Άντριους, της κύριας ηρωίδας της Πάμελα, που υποτίθεται ότι έχουν διαγραφεί στο πρωτότυπο του Ρίτσαρντσον. Η Σάμελα ξεκινά με ένα γράμμα του πάστορα Τόμας Τίκλτεξτ προς τον φίλο του πάστορα Όλιβερ, στο οποίο ο Τίκλτεξτ προσπαθεί να πείσει τον φίλο του να διαβάσει την Πάμελα λέγοντας ότι η έμφαση που δίνει το μυθιστόρημα στην αγνότητα και την τίμια ζωή θα ήταν μια καλή ανάγνωση για τις νεαρές γυναίκες σε όλη την Αγγλία. Σε απάντηση, ωστόσο, ο Όλιβερ αποκαλύπτει ότι η ηρωίδα δεν είναι τόσο ενάρετη όσο ισχυρίζεται και ότι έχει γράμματα για να αποδείξει τον πραγματικό της χαρακτήρα. ^[3]

Η υπόλοιπη ιστορία εξιστορείται με επιστολές μεταξύ των κύριων χαρακτήρων, όπως η Σάμελα, η μητέρα της - η οποία είναι ανύπαντρη σε αυτήν την εκδοχή - ο άρχοντας κ. Μπούμπι, η κυρία Τζιούεκ, η κυρία Τζέρβις και ο αιδεσιμότατος Άρθουρ Ουίλιαμς. Ο πατέρας της Σάμελα, που είναι Σκωτσέζος στρατιώτης που έγινε τζογαδόρος και μαστροπός, δεν εμφανίζεται καθόλου. Στο μυθιστόρημα μαθαίνουμε επίσης ότι η Πάμελα (της οποίας το αληθινό όνομα αποδεικνύεται ότι είναι Σάμελα) δεν είναι μια ευγενική, ταπεινή και αγνή υπηρέτρια, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα πονηρό, διεστραμμένο και μοχθηρό πλάσμα - κόρη μιας πόρνης του Λονδίνου - που, ενώ εν τω μεταξύ είχε σχέσεις με τον αιδεσιμότατο Ουίλιαμς, σχεδιάζει να σαγηνεύσει τον κύριό της με σκοπό τον γάμο. Η λεκτική και σωματική βία του «κ. Μπ» του Ρίτσαρντσον (το όνομα του οποίου αποκαλύπτεται ότι είναι Μπούμπι) προς την υπηρέτριά του οξύνονται, καθιστώντας την υποτιθέμενη ρομαντική τους σχέση παράλογη. Η Σάμελα γράφει στη μητέρα της ότι ο γάμος τελικά έγινε και προσποιήθηκε με επιτυχία την παρθένα την πρώτη νύχτα. Το τελευταίο της γράμμα λέει ότι ο άνδρας της παρουσίασε την ιστορία του έρωτά τους στον Σάμιουελ Ρίτσαρντσον και χαίρεται που η ζωή της θα εμφανιστεί σε κάποιο βιβλίο.

Το έργο τελειώνει με μια υποσημείωση που λέει ότι η Σάμελα και ο αιδεσιμότατος Ουίλιαμς πιάστηκαν πρόσφατα να κοιμούνται μαζί. Ο άνδρας της ανάγκασε τη Σάμελα να φύγει από το σπίτι του και ενημέρωσε την εκκλησία για τα κατορθώματα του ιερωμένου.^[4]

Σχολιασμός

Η Σάμελα επαναλαμβάνει την ιστορία της Πάμελα, δίνοντας στην ηρωίδα λιγότερο αγνές προθέσεις από την αρχική. Πίνακας του Τζόζεφ Χάιμορ για την Πάμελα.

• Η Πάμελα, η ιστορία μιας υπηρέτριας που με μόνο όπλο την αρετή της αντιστέκεται στις προσπάθειες αποπλάνησης του λάγνου κυρίου της, γνώρισε άμεση επιτυχία το 1741. Οι κύριοι στόχοι της παρωδίας του Φίλντινγκ ήταν η σιωπηρή ηθική παραδοχή ότι η αγνότητα μιας γυναίκας μπορεί τελικά να έχει υλική αξία και γενικότερα η ηθική υποκρισία του έργου του Ρίτσαρντσον, καθώς και οι υφολογικές αδυναμίες του έργου, όπως η ανεπάρκεια της επιστολικής μορφής να εξηγήσει τα τρέχοντα γεγονότα.^[5]

• Η Σάμελα ώθησε τον Φίντλινγκ να ξαναδουλέψει σε μυθιστορηματική μορφή τα θέματα που τον γοήτευσαν ως σατιρικό θεατρικό συγγραφέα πριν ο νόμος περί άδειας τον εμποδίσει να συνεχίσει στο θέατρο.
• Το έργο ήταν κάτι σαν δοκιμαστικό για τον Φίντλινγκ, ο οποίος το επόμενο έτος επέστρεψε με μια νέα, αν και λιγότερο σαφή, παρωδία της Πάμελα, Τζόζεφ Άντριους (Φεβρουάριος 1742), όπου παρουσιάζει έναν υποτιθέμενο αδερφό της Πάμελα, τόσο αγνό όσο εκείνη και που αντιστέκεται με την ίδια αρετή σε παρόμοιους κινδύνους, με τη διαφορά ότι αυτό το μυθιστόρημα εξελίσσεται τελικά σε ένα πρωτότυπο, ανεξάρτητο έργο.

Παραπομπές

1. . «bl.uk/collection-items/an-apology-for-the-life-of-mrs-shamela-andrews». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2023. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2023. More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια)
2. . «britannica.com/topic/Shamela».
3. . «supersummary.com/shamela/summary/».
4. . «gutenberg.org/Shamela, An Apology for the Life of Mrs. Shamela Andrews».
5. . «gradesaver.com/shamela».