Πτελεός (αρχαία πόλη)

Η Πτελεός ήταν μία αρχαία αχαϊκή πόλη της ανατολικής Θεσσαλίας,(στην δυτική πλευρά του σημερινού νομού Μαγνησίας 25 χιλιόμετρα νότια του Αλμυρού) κοντά στην Πύρασο, τη Φυλάκη, την Ίτωνα και στην Αντρώνα σύμφωνα με την Ιλιάδα^[1] . Το όνομά της προέρχεται από το δέντρο πτελέα, στη δημοτική φτελιά. Η Πτελεός είχε και λιμάνι, πράγμα που την τοποθετεί ασφαλώς πλησιέστερα στη θάλασσα από ό,τι το σημερινό ομώνυμο χωριό.

Δημοτική Ενότητα Πτελεού. Ανήκει στο νομό Μαγνησίας.

Η Πτελεός απέστειλε στρατό στον Τρωικό Πόλεμο και για τον λόγο αυτό αναφέρεται στη ραψωδία Β της Ιλιάδας, στον λεγόμενο «Νεών κατάλογο» (Β 697), όπου και χαρακτηρίζεται «λεχεποίην» («χλοώδης»). Η πόλη αναφέρεται και από τον γεωγράφο Στράβωνα (9, 5, 8).

Ομώνυμη αποικία

Η Πτελεός είχε γνωρίσει (τουλάχιστον σε κάποια περίοδο της ιστορίας της) κάποια οικονομική ή δημογραφική ακμή, καθώς είχε ιδρύσει μία μικρή αποικία στην Ήλιδα, στη δυτική Πελοπόννησο, επίσης αναφερόμενη στον «Νεών κατάλογο» (Β 594) με το ίδιο όνομα: η Πτελεός. Αυτός ο οικισμός επίσης μνημονεύεται από τον Στράβωνα (8, 3, 25), αλλά στο ουδέτερο: το Πτελεόν. Στα χρόνια του Στράβωνα το Πτελεόν είχε ήδη ερημωθεί.

Παραπομπές

1. Όμηρος, Ιλιάδα, 2, 696
   Οἳ δ' εἶχον Φυλάκην καὶ Πύρασον ἀνθεμόεντα
   Δήμητρος τέμενος, Ἴτωνά τε μητέρα μήλων,
   ἀγχίαλόν τ' Ἀντρῶνα ἰδὲ Πτελεὸν λεχεποίην,
   τῶν αὖ Πρωτεσίλαος ἀρήϊος ἡγεμόνευε
   μετάφραση Πολυλά 2, 696:
   Ἄνδρες ἡ Πύρασος χλωρή, ποὺ ἡ Δήμητρα ἔχει δάσος,
   ἡ ῎Ιτων ἡ πολύαρνη καὶ ἡ Φυλάκη ἐστεῖλαν,
   καὶ τῆς ᾽Αντρῶνος οἱ γιαλοὶ καὶ ἡ Πτελεὸς χλοώδης·
   ὁ ἀνδρεῖος Πρωτεσίλαος ἦτο ἀρχηγός τους πρῶτα·
   

Πηγές

• Κρουσίου: Λεξικόν Ομηρικόν, διασκευή από την έκτη γερμανική έκδ. υπό Ι. Πανταζίδου, έκδοση «Βιβλιεκδοτικά καταστήματα Αναστασίου Δ. Φέξη», Αθήνα 1901, σελ. 781