Πηγματίτης
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ως πηγματίτες (αγγλ. pegmatites) γενικά χαρακτηρίζονται μαγματογενή πετρώματα τα οποία φέρουν ασυνήθιστα μεγάλους φαινοκρυστάλλους (μεγέθους άνω των 5 εκατ.) που τυπικά σχηματίζονται σε επικαλύψεις ή σε φλέβες διείσδυσης σε άλλα μαγματογενή πετρώματα, ιδιαίτερα στα όρια των βαθολίθων[1]. Οι γρανιτικοί πηγματίτες έχουν την ορυκτολογική σύσταση των γρανιτών, φέρουν όμως πολύ μεγαλύτερους φαινοκρυστάλλους σε σχέση με τους γρανίτες. Οι πηγματίτες προέρχονται από το μάγμα που κρυσταλλώνεται τελευταίο, όντας ιδιαίτερα πλούσιο σε υδρατμούς.[2] Συχνά σε πηγματίτες συναντώνται, λόγω διαδικασιών φυσικού εμπλουτισμού, ορυκτά πλούσια σε βόριο, λίθιο, ουράνιο και σπάνιες γαίες. Το μέγεθος των φαινοκρυστάλλων αυτών κυμαίνεται από μερικά εκατοστά και φθάνει μέχρι μερικά μέτρα.[3]Η πλειονότητα των πηγματιτών έχει ως ορυκτολογικά συστατικά χαλαζία, αστρίους και μαρμαρυγίες, δηλ. είναι ορυκτολογικά όμοιοι με γρανίτες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως σε ζώνες ανακρυστάλλωσης και σε αποφύσεις στρωματοειδών διεισδύσεων, περιέχουν επίσης αμφιβόλους και πλούσια σε ασβέστιο πλαγιόκλαστα. Υφίστανται και πηγματίτες γαββρικής σύστασης.