Πέτερ φον Ες

Ο Πέτερ φον Ες (γερμ. Peter von Hess) (29 Ιουλίου 1792 - 4 Απριλίου 1871) ήταν Γερμανός ζωγράφος που διακρίθηκε κυρίως στις αναπαραστάσεις μαχών και ειδικότερα ως ζωγράφος που απαθανάτισε τις ιστορικές στιγμές της Ελληνικής επανάστασης του 1821 καθώς και στιγμιότυπα από την εισβολή του Ναπολέοντα στη Ρωσία.

Πέτερ φον Ες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Peter von Hess (Γερμανικά)
Γέννηση	29  Ιουλίου 1792[1][2][3] Ντύσσελντορφ[4]
Θάνατος	4  Απριλίου 1871[1][2][3] Μόναχο
Τόπος ταφής	παλαιό νότιο νεκροταφείο του Μονάχου (48°7′40″ s. š., 11°33′55″ v. d.)
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Βαυαρίας
Σπουδές	Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου
Ιδιότητα	ζωγράφος[5], καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[5] και battle painter
Γονείς	Carl Ernst Christoph Hess
Αδέλφια	Χάινριχ Μαρία φον Χες[6] Karl Hess[6]
Βραβεύσεις	Βαυαρικό Μαξιμιλιανό Τάγμα για τις Επιστήμες και Τέχνες (1853) και Officer of the Order of Leopold
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Βίος

Γεννήθηκε το 1792 στο Ντύσσελντορφ και ήταν υιός του Κάρολου Χριστόφορου Ες (1755-1808) αργότερα καθηγητή της χαλκογραφίας στην Ακαδημία των Καλών Τεχνών στο Ντύσσελντορφ, γνωστός για τις εγχαράξεις έργων μεγάλων ζωγράφων, όπως Ρέμπραντ και Ραφαήλ. Οι πρώτες εμπειρίες του ήταν η τέχνη της χαρακτικής που ασκούσε ο πατέρας του. To 1806 στην ηλικία των δεκαέξι ετών εισήχθηκε στη Ακαδημία του Μονάχου. Έγινε γνωστός αργότερα με τους πίνακές του «Η μάχη του Αρσί επί του Ώβ» 1817 και του «Καταυλισμού αυστριακού στρατού» 1823.

Το 1833 ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος του ανέθεσε την απεικόνιση των ηρώων και των σκηνών της ελληνικής Επανάστασης. Για τον σκοπό αυτό συνόδευσε τον Όθωνα στη Ελλάδα, όπου παρέμεινε εννιά μήνες για να γνωρίσει τους τόπους όπου διαδραματίσθηκαν τα ηρωικά γεγονότα του 1821, αλλά και οι πρωταγωνιστές που συμμετείχαν σ΄αυτά. Ο Ες πράγματι ετοίμασε 39 σχέδια τα οποία αν και προορίζονταν για τη βασιλική κατοικία του Μονάχου, τοποθετήθηκαν τελικά στον παρακείμενο αυτής Κήπο της Αυλής (Χόφγκαρτεν) και συγκεκριμένα στη βόρειες στοές (Arcaden) ώστε να είναι προσιτά στους κατοίκους του Μονάχου σε μία προσπάθεια προσέγγισης του βαυαρικού και του ελληνικού λαού. Η μεταφορά στους τοίχους έγινε από το ζωγράφο Friedrich Christoph Nilson το 1841-1844. Όμως, κατά τους συμμαχικούς βομβαριδισμούς του Μονάχου στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι στοές καταστράφηκαν, και τα έργα αργότερα αποτοιχίστηκαν. Ωστόσο, η συνολική εικόνα του φιλόδοξου αυτού εικονογραφικού προγράμματος διασώθηκε στα αρχικά σχέδια και στη λιθογραφική αναπαραγωγή τους το 1842 στο Μόναχο, με διευκρι­νιστικό κείμενο στα γερμανικά, αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά. 32 από τις 39 συνολικά επιχρωματισμένες λιθογραφίες του Ες εκτήθενται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη, ενώ κάποιες από αυτές κοσμούν την αίθουσα συναλαγών του κεντρικού καταστήματος της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος στην οδό Αιόλου.

Ο Ες ξαναήρθε στην Ελλάδα και δεύτερη φορά για την επιζωγράφιση της κεντρικής αίθουσας του νεόδμητου τότε ανακτόρου. Δυστυχώς όμως τα καλλιτεχνήματα αυτά καταστράφηκαν μερικώς κατά την πυρκαγιά των ανακτόρων τον Δεκέμβριο 1909 ενώ τα εναπομείναντα αφαιρέθηκαν κατά την μεταρρύθμιση των παλαιών ανακτόρων σε μέγαρο της Βουλής. Ο πίνακας που απεικονίζει την είσοδο του Όθωνος στο Ναύπλιο κατά τη διάρκεια της οποίας ήταν παρών και ο ίδιος ο ζωγράφος βρίσκεται σήμερα στη Νέα Πινακοθήκη του Μονάχου, όπως και ο πίνακας που απεικονίζει την υποδοχή του Όθωνος στην Αθήνα. Το 1839 μετακλήθηκε στη Ρωσία και, κατά παραγγελίαν του τσάρου Αλεξάνδρου Β΄, ζωγράφισε οκτώ μεγάλους πίνακες που αναπαριστούν τα συμβάντα του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1806–1812).

Πινακοθήκη

• 
  Αλέξανδρος Υψηλάντης (1792–1828) διαβαίνει τον Προύθο
• 
  Το ηρωικό τέλος του Ιερού Λόχου στο Δραγατσάνι
• 
  Απαγχονισμός του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄
• 
  Ανδρέας Μιαούλης
• 
  Αντώνιος Οικονόμου
• 
  Μπουμπουλίνα
• 
  Η άφιξη του Όθωνα στο Ναύπλιο,1835, Νέα Εθνική Πινακοθήκη Μονάχου
• 
  Battle of Berezina (1812)
• 
  Η μάχη του Σμολένσκ, 5 Αυγούστου 1812, Ερμιτάζ Αγία Πετρούπολη
• 
  Battle of Krasnoi (14 August 1812)
• 
  Η μάχη του Μποροντίνο 14 Αυγούστου 1812, Ερμιτάζ
• 
  Battle of Polotsk (1812)

Άλλοι πίνακες

Και μια αγροτική Σκηνή 1919

Στην Στοά του κήπου του Λουδοβίκου στο Μόναχο

• Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης ενώ ορκίζεται Φιλικός
• Ο ηρωικός αγώνας του Θανάση Καρπενησιώτη
• Ο Πετρόμπεης ξεσηκώνει την Μεσσηνία
• Ο Καραϊσκάκης στη μάχη της Αράχοβας
• Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη
• Ο αποχαιρετισμός του αγωνιστή
• Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εν κύκλω πολεμιστών παρα το Άργος.
• Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογών την σημαίαν της Ελευθερίας
• Ο Αναγνωσταράς ορμών εις έφοδον
• Ο Κωνσταντίνος Κανάρης αφού επυρπόλησεν την τουρκική ναυαρχίδα εν Χίω
• Ιάκωβος Τομπάζης
• Η νίκη της Αράχωβας (Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έφιππος)
• Ο αποχαιρετισμός του Αθανασίου Διάκου
• Ο Γεωργάκης Ολύμπιος ανατινάσσων την μονήν του Σέκκου
• Η μάχη της Ακράτας
• Η άφιξη του βασιλιά Όθωνος εις Ναύπλιον (1833)

Μετά το 1839, όλοι στην Πινακοθήκη Ερμιτάζ στην Πετρούπολη:

• Η Μάχη στο Tarutino
• Μάχη του Valutinom (Βουνού)
• Μάχη του Yaroslavtsev
• Υποχώρηση της γαλλικής στρατιάς κατα μήκος του ποταμού Μπερεζίνα (Berezina), 17 Νοεμβρίου 1812

Παραπομπές

1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2014.
2. «Peter Heinrich Lambert von Hess». (Ολλανδικά) RKDartists. 38041.
3. «Peter Heinrich Lambert von Hess». (Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. Oxford University Press. 2006. B00087113. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
5. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/159096. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
6. Andrej Ivanovič Somov: «Гесс» (Ρωσικά)

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, Τρίτη έκδοση 1963-1970

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πίνακες από τον Αγώνα Απελευθέρωσης της Ελλάδας