Μπανγκλαντεσιανή τάκα

Η τάκα (βεγγαλικά: টাকা‎‎, σύμβολο: ৳ ή Tk, κωδικός: BDT) είναι το νόμισμα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Μπαγκλαντές. Η έκδοση τραπεζογραμματίων ৳10 και άνω ελέγχεται από τη τράπεζα του Μπαγκλαντές, ενώ τα χαρτονομίσματα ৳2 και ৳ υπάγονται στο Υπουργείο Οικονομικών της κυβέρνησης του Μπαγκλαντές. Τα δημοφιλέστερα σύμβολα είναι τα "৳" και "Tk", τα οποία χρησιμοποιούνται στις αποδείξεις κατά την αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Διαιρείται σε 100 πόισα.

Τάκαটাকা‎

Χώρα	Μπανγκλαντές ! Μπανγκλαντές
Υποδιαίρεση	100 πόισα
ISO 4217	BDT
Συντομογραφία	৳
π σ ε

Ετυμολογία

Τάκα με σύμβολο λιονταριού από το Σουλτανάτο της Βεγγάλης, 15ος αιώνας

Η λέξη τάκα προέρχεται από την λέξη Τάνκα, η οποία με τη σειρά της προέρχεται από το "τάμγκα" που σημαίνει σφραγίδα στα παλαιά τουρκικά. Τα τουρκικά ήταν η γλώσσα των Σουλτάνων του Δελχί. Στην περιοχή της Βεγγάλης ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί πάντα για να αναφερθεί σε νόμισμα. Τον 14ο αιώνα, ο Ιμπν Μπατούτα παρατήρησε ότι ο λαός του Σουλτανάτου της Βεγγάλης αναφερόταν στα ασημένια και χρυσά νομίσματα ως τάκα αντί για δηνάριο.

Στη βεγγαλική γλώσσα η λέξη τάκα χρησιμοποιείται επίσης για τα χρήματα γενικότερα. Έτσι, στην καθομιλουμένη ένα άτομο που μιλά στα βεγγαλικά μπορεί να χρησιμοποιήσει τη λέξη τάκα για να αναφερθεί σε οποιοδήποτε νόμισμα. Στις Ινδικές πολιτείες της Δυτικής Βεγγάλης και Τρίπουρα το επίσημο όνομα της ρουπίας είναι "τάκα". Στο Ασσάμ είναι টকা τόκα και στην Οντίσα είναι ଟଂକା τόνγκα.

Ιστορία

1947-71

Μετά την διαίρεση της Βεγγάλης το 1947, η Ανατολική Βεγγάλη (Μπανγκλαντές) προσαρτήθηκε στο Πακιστάν και μετονομάστηκε σε Ανατολικό Πακιστάν το 1956. Η πακιστανική ρουπία έφερε επίσης την ονομασία στα επίσημα χαρτονομίσματα και νομίσματα. Τα βεγγαλικά ήταν μία από τις δύο εθνικές γλώσσες της πακιστανικής ένωσης μεταξύ του 1956 και 1971 (η άλλη είναι η Ούρντου στο Δυτικό Πακιστάν). Η μπανγκλαντεσιανή τάκα υπάρχει από το 1972, ένα χρόνο μετά την ανεξαρτησία της ανατολικής πτέρυγας της ένωσης, το σημερινό ανεξάρτητο κράτος του Μπαγκλαντές.

Πριν από τον απελευθερωτικό πόλεμο του 1971 τα τραπεζογραμμάτια της Κρατικής Τράπεζας του Πακιστάν κυκλοφορούσαν σε όλο το Μπαγκλαντές. Αυτά συνέχισαν να χρησιμοποιούνται στο Μπαγκλαντές ακόμη και μετά την ανεξαρτησία, για περίπου τρεις μήνες μέχρι την επίσημη εισαγωγή της τάκα στις 4 Μαρτίου 1972. Κατά τη διάρκεια του πολέμου μια ανεπίσημη πρακτική ορισμένων Βεγγαλέζων εθνικιστών ήταν η σφράγιση των τραπεζογραμματίων με τις λέξεις "বাংলা দেশ"και "BANGLA DESH" χωριστά στα βεγγαλικά ή αγγλικά. Αυτά τα τοπικά χαρτονομίσματα κυκλοφορούσαν σε διάφορες ποικιλίες και ήταν πλαστά. Στις 8 Ιουνίου 1971, η Πακιστανική κυβέρνηση δήλωσε ότι όλα τα τραπεζογραμμάτια που φέρουν τις σφραγίδες έπαυαν να είναι νόμιμο χρήμα. Επιπλέον, για την αποτροπή λεηλάτησης της οικονομίας με χαρτονομίσματα υψηλής αξίας, η κυβέρνηση απέσυρε τα τραπεζογραμμάτια των 100 και 500 ρουπιών.^[1]

Από το 1972

Τραπεζογραμμάτια του Υπουργείου Οικονομικών

• Το πρώτο τραπεζογραμμάτιο του υπουργείου οικονομικών το 1972 ήταν το χαρτονόμισμα των ৳1 και υπήρξαν τραπεζογραμμάτια από τη Τράπεζα του Μπαγκλαντές για τα ৳5, ৳10 και ৳100.
• Το 1977, εισήχθησαν τραπεζογραμμάτια των ৳50. Το 1979 εκδόθηκαν τραπεζογραμμάτια των ৳500 και ৳20 το 1982.
• Τα τραπεζογραμμάτια των ৳1 εκδόθηκαν μέχρι το 1992, με το τραπεζογραμμάτιο των ৳2 να θεσπίζεται το 1989.
• Σήμερα το χαρτονόμισμα των ৳5 εκδίδεται από την Κυβέρνηση του Μπαγκλαντές.

Τραπεζογραμμάτια και θέματα

Το 2000, η κυβέρνηση εξέδωσε πολυμερές χαρτονόμισμα των ৳10 ως πείραμα (παρόμοιο με το δολάριο Αυστραλίας). Δεν έγινε δημοφιλές και αργότερα αποσύρθηκε. Επί του παρόντος, τα χαρτονομίσματα των ৳1 και ৳5 αντικαθίστανται σταδιακά με νομίσματα και το 2008 η κυβέρνηση εξέδωσε χαρτονόμισμα των ৳1.000.

Το 2011, η τράπεζα του Μπανγκλαντές άρχισε να εκδίδει νέα σειρά τραπεζογραμματίων εκφρασμένα σε ৳2, ৳5, ৳100, ৳500, και ৳1000. Χρονολογούνται από το 2011. Διαθέτουν πορτρέτο και υδατογράφημα του Πατέρα του Έθνους, Μπανγκαμπάντου Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν, μαζί με το Μνημείο του Εθνομάρτυρα στο Σαβάρ.^[2]

Από το 2011, η Τράπεζα του Μπαγκλαντές εισήγαγε νέα χαρτονομίσματα εκφρασμένα σε ৳10, ৳20, και ৳50 στις 7 Μαρτίου 2012. Φέρουν το πορτρέτο του Μπανγκαμπάντου Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν και το μνημείο του Εθνομάρτυρα στο Σαβάρ στο μπροστινό μέρος. Στο πίσω μέρος, το χαρτονόμισμα των ৳10 φέρουν εικόνα του τζαμιού Μπαϊτούλ Μουκαρράμ, το χαρτονόμισμα των ৳20 φέρνει φωτογραφία του τζαμιού Σατ Γκομπούτζ στο Μπαγκεράτ και το χαρτονόμισμα των ৳50 περιέχει τον διάσημο πίνακα "Όργωμα" του Σιλπατσάρια Τζαϊνούλ Αμπεντίν.^[3]

Αναμνηστικά χαρτονομίσματα

Το 2011, η Τράπεζα του Μπαγκλαντές εισήγαγε επίσης χαρτονόμισμα των ৳40 για τον εορτασμό της "40ης Επετείου Νίκης του Μπανγκλαντές". Το αναμνηστικό σημείωση διαθέτει ένα πορτρέτο του Πατέρα του Έθνους Μπανγκαμπάντου Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν και το μνημείο του Εθνομάρτυρα στο Σαβάρ στο μπροστινό μέρος, καθώς και έξι ένοπλους άνδρες. Περιέργως έχει ηλεκτροεπιμετάλλωση 10 στο υδατογράφημα, κάτι που δείχνει ότι πιθανώς τυπώθηκε σε επιπλέον χαρτί τραπεζογραμματίου των ৳10.^[4]

Στις 15 Φεβρουαρίου 2012, η Τράπεζα του Μπαγκλαντές εισήγαγε χαρτονόμισμα των ৳60 για να τιμήσει τα "60 χρόνια του Εθνικού Κινήματος". Περιέχει το Σαχίντ Μινάρ (Μνημείο των Μαρτύρων) στη Ντάκα και πέντε άνδρες στο πίσω μέρος. Όπως και το αναμνηστικό χαρτονόμισμα των ৳40, περιέχει ηλεκτροεπιμετάλλωση 50 στο υδατογράφημα. Πιθανώς τυπώθηκε σε επιπλέον χαρτί τραπεζογραμματίου των ৳50.^[5]

Στις 26 Ιανουαρίου 2013, η Τράπεζα του Μπαγκλαντές εξέδωσε χαρτονόμισμα των ৳25 για να τιμήσει την 25η επέτειο (ασημένιο ιωβηλαίο της Security Printing Corporation (Bangladesh) Ltd). Στο μπροστινό μέρος υπάρχει το Μνημείο του Εθνομάρτυρα στο Σαβάρ, τρία ελάφια, το πουλί ντογιέλ και προηγούμενα σχέδια της τάκα. Στο πίσω μέρος βρίσκεται η έδρα της Security Printing Corporation. Περιέργως έχει ηλεκτροεπιμετάλλωση 10 στο υδατογράφημα, κάτι που δείχνει ότι πιθανώς τυπώθηκε σε επιπλέον χαρτί τραπεζογραμματίου των ৳10.^[6]

Στις 8 Ιουλίου 2013 η Τράπεζα του Μπαγκλαντές εξέδωσε χαρτονόμισμα των ৳100 για να τιμήσει την 100ή επέτειο του Εθνικού Μουσείου του Μπανγκλαντές. Το αναμνηστικό χαρτονόμισμα περιέχει μια τερακότα του 18ου αιώνα στο μπροστινό μέρος και το Εθνικό Μουσείο του Μπαγκλαντές στο πίσω μέρος.^[7]

Κέρματα

Το 1973, εισήχθησαν κέρματα σε ονομαστικές αξίες των 5, 10, 25 και 50 πόισα. Το νόμισμα των 1 πόισα ακολούθησε το 1974, με κέρματα των ৳1 να εισάγονται το 1975. Τα 1, 5 και 10 πόισα εκτυπώνονταν σε αλουμίνιο, τα 25 και 50 πόισα ήταν εκτυπωμένα σε χάλυβα και το ৳1 σε χαλκονικέλιο. Τα 5 πόισα ήταν τετράγωνα με στρογγυλεμένες γωνίες. Το νόμισμα των ৳5 το 1994 και εκτυπώθηκε σε χάλυβα, ενώ το κέρμα των ৳2 ακολούθησε το 2004, επίσης σε χάλυβα.

Τα κέρματα των 1 και 5 πόισα χρησιμοποιούνται σπάνια. Τα κέρματα των 10, 25 και 50 πόισα δεν κυκλοφορούν ευρέως. Μόνο τα κέρματα των ৳1, ৳2 και ৳5 κυκλοφορούν ευρέως.

Χρονικός κατάλογος σειρών

Σειρά 1973
Τιμή	Σύνθεση	Περιγραφή		Πρώτη κοπή
		Πίσω μέρος	Εμπρόσθια όψη
5 πόισα	Αλουμίνιο	Εθνικό έμβλημα		1973
10 πόισα
25 πόισα	Χάλυβας		Ρόχου
50 πόισα
Σειρά του 1974 (FAO)
1 πόισα	Αλουμίνιο	Εθνικό έμβλημα	Διακοσμητικό σχέδιο, σχέδια λουλουδιών	1974
5 πόισα
10 πόισα
25 πόισα	Χάλυβας
৳	Διάφορα		Τέσσερις ανθρώπινες φιγούρες, σύνθημα "Προγραμματισμένη Οικογένεια - Τρόφιμα για Όλους"	1975
Σειρά του 1977 (FAO)
5 πόισα	Αλουμίνιο	Εθνικό έμβλημα	Άροτρο, Βιομηχανική ρόδα	1977
10 πόισα			Ένας άντρας και μια γυναίκα
25 πόισα	Χάλυβας		Βασιλική τίγρη της Βεγγάλης
50 πόισα			ψάρι Χίλσα, κοτόπουλο, ανανάς, μπανάνα
Νεότερα Θέματα
50 πόισα	Χάλυβας	Εθνικό έμβλημα	ψάρι Χίλσα, κοτόπουλο, ανανάς, μπανάνα	2001
৳1			Τέσσερις ανθρώπινες φιγούρες, σύνθημα "Προγραμματισμένη Οικογένεια - Τρόφιμα για Όλους"	1992
৳1			Τέσσερις ανθρώπινες φιγούρες, σύνθημα "Προγραμματισμένη Οικογένεια - Τρόφιμα για Όλους" (Χρυσή Έκδοση)	1996
৳1			Τέσσερις ανθρώπινες φιγούρες, σύνθημα "Προγραμματισμένη Οικογένεια - Τρόφιμα για Όλους"	2003
৳1	Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν	2010
৳2	Χάλυβας	Εθνικό έμβλημα	Εκπαίδευση για Όλους	2004
৳2			Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν	2010
৳5			Γέφυρα Πολλαπλών Χρήσεων Τζαμούνα	1994
৳5	Χάλυβας	Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν	Λογότυπο της Τράπεζας του Μπανγκλαντές	2012

Τραπεζογραμμάτια

Τα σπανίως χρησιμοποιούμενα τραπεζογραμμάτια είναι αυτά των ৳1 (έχει επίσης αποσυρθεί από το 1992), ৳25, ৳40 και ৳60, ενώ τα πιο χρησιμοποιούμενα τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία ৳2, ৳5, ৳10, ৳20, ৳50, ৳100, ৳500 και ৳1000.

Η Τράπεζα του Μπανγκλαντές απέσυρε το νέο χαρτονόμισμα των ৳50 μετά από ένα ορθογραφικό λάθος στο όνομα του Σιλπατσάρια Ζαϊνούλ Αμπεντίν (জয়নুল আবেদীন) η οποία αναγνωρίστηκε στο πίσω μέρος του χαρτονομίσματος. Το χαρτονόμισμα είχε εισαχθεί μόλις στις 7 Μαρτίου. Πιθανότατα πολύ λίγα χαρτονομίσματα βρίσκονταν σε κυκλοφορία, αν και τυπώθηκαν 22.5 εκατομμύρια κομμάτια.^[8]

Η Τράπεζα του Μπανγκλαντές έχει εκδώσει νέα σειρά τραπεζογραμματίων, αντικαθιστώντας σταδιακά τα παλαιότερα με νέα και πιο ασφαλή. Όλα τα τραπεζογραμμάτια εκτός από αυτό της 1 τάκα περιέχουν τον Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν στην εμπρόσθια όψη μαζί με το υδατογράφημα του Μνημείου Εθνομαρτύρων.^[9]

Το πακέτο τραπεζογραμματίων της 40ής επετείου της ανεξαρτησίας του Μπαγκλαντές είχε λάθος στην ορθογραφία της χώρας. Ανέφερε το Μπανγκλντές αντί του Μπαγκλαντές.^[10]

Ενδεικτικά χαρτονομίσματα

Αναμνηστικά τραπεζογραμμάτια τάκα, Μπαγκλαντές
Εμπρόσθια όψη	Πίσω μέρος	Φάκελο	Αξία	Διαστάσεις	Κύρια χρώματα	Περιγραφή		Έτος έκδοσης	Ημερομηνία πρώτης έκδοσης	Όγκος εκτύπωσης
						Εμπρόσθια όψη	Πίσω μέρος
		χωρίς	৳10		Βιολετί με πολύχρωμη υποεκτύπωση	Τζαμί Ατίγια Τζαμ-ε στο Τανγκάλι	Φράγμα Καπτάι	1996
			৳40	122 x 60 mm	Σκούρο κόκκινο, πορτοκαλί και πράσινο	Εθνικό μνημείο Μπανγκαμπάντου (Σαβάρ)	Στρατιώτες	2011	21 Δεκεμβρίου 2011
			৳60	130 x 60 mm	Κίτρινο, καφέ, βιολετί, πορτοκαλί και μπλε	Μνημείο του Σαχίντ Μινάρ	Βετεράνοι του "Γλωσσικού Κινήματος", πρώτο μνημείο Σαχίντ Μινάρ (1952)	2012	15 Φεβρουαρίου 2012
			৳25	123 x 60 mm	Μπλε, μωβ και κόκκινο	Μνημείο του Εθνομάρτυρα στο Σαβάρ, χαρτονομίσματα τάκα, ελάφια, πουλί ντογιέλ	Το αρχηγείο της Security Printing Corporation (Bangladesh) Ltd	2013	26 Ιανουαρίου 2013
			৳100	140 x 62 χιλ.	Μπλε και κόκκινο	Πλάκα τερακότας και καβαλάρης (18ος αιώνας)	Εθνικό Μουσείο του Μπανγκλαντές	2013	9 Ιουλίου 2013	100.000 (11.000 σε φακέλους)
			৳70	140 x 62 χιλ.	Μοβ, πορτοκαλί και πράσινο	Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν, χάρτης του Μπαγκλαντές, Μνημείο Εθνομαρτύρων στο Σαβάρ, Δορυφορικό Κέντρο Μπετμπούνια	Ο δορυφόρος Μπανγκαμπάντου-1 σε τροχιά πάνω από τη γη, γέφυρα Πάντμα, πρωθυπουργός Σέιχ Χασίνα, τραπεζικό λογότυπο και φράση για τη μετατροπή του Μπανγκλαντές σε ανεπτυγμένη χώρα μέχρι το 2041	2018	22 Μαρτίου 2018

Συναλλαγματικές ισοτιμίες

Ιστορικές τιμές συναλλάγματος

Μετά την ανεξαρτησία του Μπαγκλαντές, η αξία της τάκα μεταβαλλόταν μεταξύ των 7.5 και 8.0 τάκα για 1 δολάριο. Εκτός από το οικονομικό έτος του 1978, η αξία του νομίσματος σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ μειωνόταν από το 1971 μέχρι το τέλος του 1987. Με σκοπό την αντιστάθμιση του φαινομένου, το Μπαγκλαντές χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το αντισταθμιστικό μηχανισμό χρηματοδότησης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κατά το οικονομικό έτος 1974. Παρά την αυξανόμενη ανάγκη για βοήθεια, η κυβέρνηση του Μουτζίμπ ήταν αρχικά απρόθυμη να καλύψει τους όρους του ΔΝΤ σχετικά με τη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική. Από το οικονομικό έτος 1975 η κυβέρνηση αναθεώρησε τη στάση της, δηλώνοντας υποτίμηση της τάκα κατά 56% και συμφωνία για τη θέσπιση του Ομίλου Ενίσχυσης του Μπανγκλαντές από την Παγκόσμια Τράπεζα.^[11]

Μεταξύ 1980 και 1983, η τάκα υποτιμήθηκε κατά 50% λόγω της επιδείνωσης του ισοζυγίου πληρωμών του Μπανγκλαντές.^[12] Μεταξύ του 1985 και του 1987, η τάκα είχε προσαρμοστεί σε συχνά στοιχειώδη βήματα με σκοπό τη σταθεροποίηση. Στα μέσα του 1987, η επίσημη ισοτιμία ήταν σχετικά σταθερή, προσεγγίζοντας την ισοτιμία των 31 τάκα = 1 δολάριο.^[12] Τον Ιανουάριο του 2011 ένα δολάριο ήταν ισοδύναμο με περίπου ৳72,^[12] στις 21 Απριλίου 2012 ένα δολάριο ήταν ισοδύναμο με περίπου ৳82 και στις 9 Σεπτεμβρίου 2015 ένα δολάριο αντιστοιχούσε σε ৳77.

Ισοτιμία της Μπανγκλαντεσιανής τάκα με άλλα νομίσματα (Ιανουάριος κάθε έτους)

Currency	Κωδικός ISO	1971	1981	1991	1996	2000	2001	2005	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015
Δολάριο ΗΠΑ	USD	7.86	18.31	36.75	40.8	50.82	53.84	58.11	67.29	67.34	67.40	68.11	69.84	81.64	78.31	76.45	78.85
Γιεν	JPY	0.02	0.09	0.27	0.38	0.48	0.46	0.56	0.55	0.62	0.74	0.74	0.84	1.06	0.88	0.73	0.64
Ρούβλι Σοβιετικής Ένωσης (μέχρι το 1993) Ρωσικό ρούβλι (1993 – σήμερα)	SUR RUB	14.93	29.00	55.12	8.16	1.85	1.91	2.17	2.62	2.79	2.14	2.31	2.35	2.66	2.63	2.29	1.20
Ευρώ	EUR	–	–	–	–	51.48	50.57	76.37	87.45	98.99	90.01	97.28	93.26	105.26	103.98	104.22	89.26
Στερλίνα	GBP	18.92	44.02	71.01	62.48	83.23	79.59	109.35	131.74	132.6	97.66	110.01	110.04	126.57	125.19	125.90	116.13
Ελβετικό φράγκο	CHF	1.8	10.08	28.89	34.63	31.97	33.07	49.38	53.73	60.99	60.23	65.87	73.1	86.91	84.7	84.66	81.26
Δολάριο Χονγκ Κονγκ	HKD	1.31	3.53	4.68	5.28	6.53	6.9	7.45	8.62	8.62	8.69	8.77	8.97	10.51	10.1	9.85	9.86
Μαλαισιανό ρινγκίτ	MYR	2.55	8.23	13.54	15.97	13.37	14.16	15.25	19.12	20.54	18.86	20.06	22.71	26.14	25.68	23.14	21.41
Δηνάριο Κουβέιτ	KWD	22.09	64.51	128.73	136.25	167.01	176.05	197.82	231.69	245.83	235.31	236.52	247.62	292.46	277.6	270.16	259.66
Ριάλ Σαουδικής Αραβίας	SAR	1.75	5.5	9.79	10.88	13.55	14.35	15.49	17.93	17.92	17.95	18.14	18.6	21.76	20.87	20.38	20.36
Ντιρχάμ Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων	AED	1.65	4.89	9.96	11.11	13.84	14.65	15.82	18.31	18.33	18.34	18.54	19.01	22.22	21.31	20.81	20.82
Ρουπία Ινδίας	INR	1.00	2.3	2.00	1.14	1.16	1.15	1.32	1.51	1.71	1.35	1.47	1.51	1.56	1.44	1.23	1.22

Δείτε επίσης

• Οικονομία του Μπαγκλαντές

Παραπομπές

1. Linzmayer, Owen (2012). «Bangladesh». The Banknote Book. San Francisco, CA.
2. «Bangladesh new note family confirmed». banknotenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018.
3. «Bangladesh new 10-, 20-, and 50-taka notes confirmed». banknotenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018.
4. «Bangladesh new 40-taka commemorative confirmed». banknotenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018.
5. «Bangladesh new 60-taka commemorative note confirmed». banknotenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018.
6. «Bangladesh new 25-taka commemorative note confirmed». banknotenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018.
7. «Bangladesh new 100-taka commemorative note confirmed». banknotenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018.
8. «Bangladesh new 50-taka note withdrawn due to error». banknotenews.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2018.
9. https://www.bb.org.bd/currency/note.php
10. https://banknoteindex.com/browse.mhtml?browseBy=Id&browse=55629
11. Lesser, Lawrence B. (1989). «Money and Banking». Στο: Heitzman, James. Bangladesh: A Country Study. Washington, D.C.: Federal Research Division, Library of Congress. σελίδες 108–109.
12. «Historical Exchange Rates». OANDA. OANDA Corporation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2011.