Μάρπησσα

Στην ελληνική μυθολογία η Μάρπησσα ήταν θυγατέρα του ποτάμιου θεού Ευήνου. Η Μάρπησσα απήχθη από τον Ίδα, που την είχε δει να χορεύει στο ιερό της «Ορτυγίας Αρτέμιδος», επάνω στο όρος Χαλκίς της Αιτωλίας. Ο Εύηνος κυνήγησε πάνω σε ένα άρμα τον Ίδα μέχρι τον ποταμό Λυκόρμα. Εκεί ο Ίδας του ξέφυγε επειδή είχε φτερωτό άρμα που του είχε δώσει ο πατέρας του, ο θεός Ποσειδώνας.

Αυτό το λήμμα αφορά το μυθολογικό πρόσωπο. Για τον οικισμό, δείτε: Μάρπησσα Πάρου.

Μάρπησσα
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Ίδας ο Αιτωλικός[1]
Τέκνα	Κλεοπάτρα (Ίδα)[1]
Γονείς	Έβενος[1] και Αλκίππη
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ίδας και η Μάρπησσα πήγαν στη Μεσσήνη, εκεί όμως ο θεός Απόλλων ερωτεύθηκε τη Μάρπησσα και θέλησε να την αρπάξει. Την ώρα που ο Ίδας και ο Απόλλων μονομαχούσαν, επενέβη ο Δίας, ο οποίος προέτρεψε τη Μάρπησσα να διαλέξει ποιον από τους δύο θα ήθελε ως σύζυγό της. Τότε η κοπέλα, επειδή φοβήθηκε μήπως την εγκαταλείψει ο Απόλλων όταν θα γερνούσε, επέλεξε τον Ίδα.

Η απλή αυτή μορφή του μύθου εμφανίζεται και στον Σιμωνίδη. Ο Σχολιαστής του Ομήρου όμως γράφει ότι ο Εύηνος εξανάγκαζε τους μνηστήρες της Μάρπησσας να διαγωνισθούν μαζί του στην αρματοδρομία, έκοβε τα κεφάλια των νικημένων και στόλιζε με αυτά τους τοίχους του ανακτόρου του ή του ναού του Ποσειδώνα, δηλαδή έκανε ό,τι και ο Οινόμαος. Σε άλλη εκδοχή μάλιστα ο Εύηνος έκτισε ολόκληρο ναό μόνο από τα κρανία αυτά! Η μεγάλη ομοιότητα των μύθων Οινομάου-Ιπποδαμείας και Ευήνου-Μάρπησσας καταλήγει σε συνένωσή τους στη μεταγενέστερη παράδοση του Πλουτάρχου: ο Εύηνος είχε νυμφευθεί την κόρη του Οινομάου. Στον αρχικό μύθο όμως σύζυγος του Ευήνου και μητέρα της Μάρπησσας είναι η Αλκίππη.

Ο Όμηρος αναφέρει ως συνέχεια του αρχικού μύθου αρπαγή της Μάρπησσας από τον Απόλλωνα και επανάκτησή της από τον Ίδα, ενώ δεν αναφέρει τίποτα για τον Εύηνο. Ο Παυσανίας γράφει ότι στη Λάρνακα του Κυψέλου απεικονιζόταν η επανάκτηση της Μάρπησσας από τον Ίδα σε βάρος του Απόλλωνα, ενώ την αναπαράσταση συνόδευαν και εξάμετροι στίχοι.

Σε δύο αττικές αγγειογραφίες απεικονίζεται ο Δίας να διευθετεί τη διαφορά του Ίδα και του Απόλλωνα σχετικώς με τη Μάρπησσα. Σε ετρουσκικό καθρέφτη η Μάρπησσα παριστάνεται ανάμεσα στον Απόλλωνα και τον Ίδα.

Με το όνομα Μάρπησσα αναφέρεται και μία βασίλισσα των Αμαζόνων.

Πήρε το όνομά της

Το όνομα «Μάρπησσα» (Marpessa) δόθηκε σε ένα υπερδεξαμενόπλοιο 206.000 τόνων της εταιρείας Shell Oil. Τον Δεκέμβριο 1969, κατά το παρθενικό του ταξίδι από το Ρότερνταμ και σε απόσταση 50 μιλίων από τη δυτική ακτή της Αφρικής, έγινε το μεγαλύτερο δεξαμενόπλοιο που βυθίστηκε μέχρι τότε στον κόσμο.

Παραπομπές

1. «Idas» (Ρωσικά)

Πηγές

• Emmy Patsi-Garin, Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Marpessa στο Wikimedia Commons