Λεύκωμα

Το λεύκωμα στην αρχαία Ελλάδα ήταν πινακίδα δημόσιων ανακοινώσεων πολιτικών πραγμάτων. Η κατασκευή των λευκωμάτων ήταν η απασχόληση των επαγγελματιών τεχνιτών, των λεγομένων λευκαντών. Στην αρχαιολογική συλλογή του Παλαιού Μουσείου του Βερολίνου υπάρχει τερακότα που εικονίζει έναν λευκαντή την στιγμή της εργασίας του.

Το λεύκωμα κατασκευαζόταν από ξύλινη σανίδα ή ξύλινο πίνακα, επιστρωμένο με σκληρή γύψο. Σύμφωνα με το αττικό δίκαιο, οι νόμοι έπρεπε να ανακοινώνονται σε λεύκωμα πριν συζητηθούν και ψηφιστούν ή καταψηφιστούν. Ο Ησύχιος αναφέρει επίσης, ότι τα «πεπρασκώμενα χωρία ή σώματα» έπρεπε να απογράφονται δημόσια. Ο Διογένης, όταν κάποτε είχε κακοποιηθεί από μεθυσμένους κατά την διάρκεια ενός συμποσίου, δημοσίευσε τα ονόματά τους σε λεύκωμα, το οποίο κρέμασε στο λαιμό του και περιφερόταν με αυτό στην πόλη.

Σύμφωνα με τον Δημοσθένη, η γραφή των λευκωμάτων δεν ήταν εύκολο να μεταποιηθεί, ή να σβηστεί, διότι η κατασκευή του λευκώματος γινόταν με «έγκαυση».

Σε αντίθεση με τα εγκεκαυμένα λευκώματα υπήρχε και η λεγόμενη «μάλθα» ή «μάλθη», η οποία ήταν επιστρωμένη με κερί και πίσσα. Χρησιμοποιούνταν συχνά, ήταν μικρότερη σε διαστάσεις και μαλακότερη, έτσι ώστε να διορθώνεται το κείμενο που ανακοινωνόταν, π.χ. τιμές, λογαριασμοί και άλλα.

Τα λευκώματα παρέμειναν σε χρήση μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους, και χρησίμευαν στην καταγραφή των συγκλητικών. Οι κατάλογοι αυτοί ονομάζονταν «άλμπουμ», δηλαδή λευκοί.

Πηγές

• Ερνστ Κούρτιους: Archäologische Zeitung. 1876. σελίδες 47-48. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2011.