Κράτος της Παλαιστίνης
μερίκώς αναγνωρισμένο κράτος στην ανατολική Μεσόγειο / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Κράτος της Παλαιστίνης (αραβικά: دولة فلسطين, προφέρεται: Dawlat Filastin) είναι ένα μερικώς αναγνωρισμένο κράτος στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, το οποίο αποτελείται από δύο τμήματα αποκομμένα μεταξύ τους, αυτά της Λωρίδας της Γάζας και της Δυτικής Όχθης. Στην πράξη, κατέχει ένα τμήμα στην νότια Λωρίδα της Γάζας το οποίο βρίσκεται υπό αποκλεισμό και όπου ασκείται έλεγχος από την ακραία Ισλαμιστική Χαμάς, καθώς και τμήματα της Δυτικής Όχθης τα οποία διοικεί η αναγνωρισμένη Παλαιστινιακή Αρχή[lower-greek 1]. Τμήματα της Δυτικής Όχθης (κιμπούτς, δίοδοι και σύνορα με την Ιορδανία) βρίσκονται υπό Ισραλινή κατοχή, ενώ από την επίθεση του 2023 έως και σήμερα η Λωρίδα της Γάζας περνάει σε ολοένα και μεγαλύτερη έκταση υπό τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ. Συνορεύει με την Αίγυπτο στα νότια, με το κράτος του Ισραήλ σχεδόν εξ ολοκλήρου και de jure με την Ιορδανία στα ανατολικά. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, η περιοχή αποτελεί πεδίο εθνικών διεκδικήσεων και συγκρούσεων μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.
Κράτος της Παλαιστίνης
دولة فلسطين Νταουλάτ Φιλαστίν | |||
---|---|---|---|
| |||
Εθνικός ύμνος: Φινταΐ (Η λύτρωσή μου) | |||
Ανατολική Ιερουσαλήμ (De jure) Ραμάλα (De facto) | |||
Μεγαλύτερη πόλη | Ράφα | ||
Αραβική γλώσσα | |||
Ημιπροεδρικό σύστημα | |||
Μαχμούντ Αμπάς Μοχάμαντ Μουσταφά | |||
Νομοθετικό σώμα | Εθνικό Συμβούλιο | ||
Ημερομηνίες Διακήρυξη Ανεξαρτησίας (από το Ισραήλ) Ίδρυση Παλαιστινιακής Αρχής | 15 Νοεμβρίου 1988 4 Μαΐου 1994 | ||
• Σύνολο • Σύνορα | 6.020[1] km2 (170η) 404 (Δυτική Όχθη) 62 (Λωρίδα της Γάζας) km | ||
Πληθυσμός • Εκτίμηση 2023 • Απογραφή 2017 • Πυκνότητα | 5.548.457[2] (119η) 4.780.978[3] 892,0 κατ./km2 (13η) | ||
ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2007) • Κατά κεφαλή | 4,016 δισ. $[4] | ||
ΔΑΑ (2021) | 0,715[5] (106η) – υψηλός | ||
Νόμισμα | Λίρα Αιγύπτου, Νέο ισραηλινό σεκέλ και Δηνάριο Ιορδανίας | ||
• Θερινή ώρα | (UTC +2) (UTC +3) | ||
Internet TLD | .ps | ||
Κωδικός κλήσης | +970 |
Ιστορικά, πιστεύεται ότι η ονομασία προέρχεται από τους Φιλισταίους. Είναι αρχαιολογικά και ιστορικώς πιθανό να υπάρχει προέλευση και κατά συνέπεια σύνδεση με κάποια φύλα που έφυγαν από την αρχαία Κρήτη και αναφέρονται μεταξύ άλλων σε κείμενα της Γραμμικής Β ως «Πελεστέτ» [εκκρεμεί παραπομπή]. Η Γραμμική Β αποτελεί την πρώτη γραφή της ελληνικής γλώσσας, μεταγενέστερη μορφή της Γραμμικής Α, και χρησιμοποιήθηκε στη Μυκηναϊκή περίοδο, από τον 17ο έως τον 13ο αιώνα π.Χ., κυρίως για την τήρηση λογιστικών αρχείων στα ανάκτορα.
Η ονομασία «Παλαιστίνη» είναι Ελληνική. Οι Ρωμαίοι, τον 2ο αιώνα π.Χ., ονόμαζαν την περιοχή «Παλαιστίνη της Συρίας», ως περιοχή της Συρίας. Το όνομα «Παλαιστίνη» αναβίωσε και καθιερώθηκε επίσημα ως ανεξάρτητο έδαφος από τον Ιορδάνη ποταμό μέχρι τις ακτές της Μεσογείου μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν δημιουργήθηκε ως κράτος κατ΄ εντολή και παραχωρήθηκε υπό την προστασία των Άγγλων.
Πρωτεύουσα της Παλαιστίνης «ντε γιούρε» είναι η Ανατολική Ιερουσαλήμ, ενώ «ντε φάκτο» είναι η Ραμάλα. Μεγαλύτερη πόλη του κράτους αποτελεί η Γάζα και επίσημη γλώσσα είναι τα αραβικά.
Το κράτος της Παλαιστίνης διοικείται από την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και διεκδικεί για το Κράτος της Παλαιστίνης Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας. Ωστόσο, η διεκδικούμενη επικράτειά του κράτους έχει καταληφθεί από το Ισραήλ, μια κατοχή που είναι σε ισχύ από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967.[8] Η Δυτική Όχθη είναι αυτή τη στιγμή χωρισμένοι σε 165 παλαιστινιακούς θύλακες στους οποίους υπάρχει μερική πολιτική εξουσία της Παλαιστινιακής Εθνικής Αρχής, ενώ η επικράτεια του κράτους ουσιαστικά διαμελίζεται από τους 230 ισραηλινούς οικισμούς εντός του εδάφους της, οι οποίοι οικισμοί διοικούνται με βάση τους νόμους του Ισραήλ. Η Γάζα διοικείται από τη Χαμάς και βρίσκεται υπό συνεχή αποκλεισμό από την Αίγυπτο και το Ισραήλ από το 2007.
Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1947, τα Ηνωμένα Έθνη υιοθέτησαν ένα σχέδιο διχοτόμησης για την υπό βρετανική εντολή Παλαιστίνη. Το σχέδιο πρότεινε τη δημιουργία δύο κρατών στην Παλαιστίνη, ενός αραβικού και ενός εβραϊκού, ενώ η Ιερουσαλήμ θα αποτελούσε ξεχωριστό κράτος υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ. [9] Αυτό το σχέδιο διχοτόμησης έγινε αποδεκτό από τους εκπροσώπους των Εβραίων αλλά απορρίφθηκε από τους εκπροσώπους των Αράβων. Αμέσως αφότου η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε το σχέδιο, υπό την ονομασία Ψήφισμα 181, στην περιοχή ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος[10] και το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε.[11] Την επομένη της ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948,[12][13][14] γειτονικές αραβικές χώρες εισέβαλαν στην επικράτεια της Παλαιστίνης και έτσι ξεκίνησε ο πρώτος Πρώτος Αραβοϊσραηλινός πόλεμος με στόχο τη δημιουργία μιας αραβικής Παλαιστίνης.[15][16] Αργότερα, στις 22 Σεπτεμβρίου 1948 ιδρύθηκε η Πανπαλαιστινιακή Κυβέρνηση από τον Αραβικό Σύνδεσμο. Αυτή η κυβέρνηση ορίστηκε να κυβερνήσει το Προτεκτοράτο της Παλαιστίνης, επικράτεια η οποία κάλυπτε την κατεχόμενη από την Αίγυπτο Λωρίδα της Γάζας. Σύντομα αυτή η εξόριστη παλαιστινιακή κυβέρνηση αναγνωρίστηκε από κάθε αραβικό κράτος της εποχής, εκτός από την Υπεριορδανία, η οποία είχε καταλάβει και αργότερα προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη. Μάλιστα και η σημερινή Ανατολική Ιερουσαλήμ έως το 1967 ήταν υπό ιορδανικό έλεγχο. Αν και η δικαιοδοσία της Πανπαλαιστινιακής Κυβέρνησης, σύμφωνα με τις διακηρύξεις τις εποχής, περιλάμβανε όλη την επικράτεια της πρώην βρετανικής εντολής, η πραγματική δικαιοδοσία της περιοριζόταν στη Λωρίδα της Γάζας.[17] Το Ισραήλ κατέλαβε τη Λωρίδα της Γάζας και τη χερσόνησο του Σινά στην Αίγυπτο, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ υπό ιορδανικό έλεγχο και τα Υψίπεδα του Γκολάν που τότε ανήκαν στη Συρία κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών τον Ιούνιο του 1967.
Στις 15 Νοεμβρίου 1988 ο τότε Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Οργάνωσης Απελευθέρωσης, ο Γιάσερ Αραφάτ, διακήρυξε την ίδρυση του Κράτους της Παλαιστίνης, σε ανακοίνωση που έγινε στο Αλγέρι της Αλγερίας. Ένα χρόνο μετά την υπογραφή των συμφωνιών του Όσλο το 1993, δημιουργήθηκε η Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή, η οποία ανέλαβε να κυβερνήσει (με διαφορετικούς βαθμούς ελέγχους) τις λεγόμενες περιοχές τύπου Α και Β στη Δυτική Όχθη (165 θύλακες). και τη Λωρίδα της Γάζας. Αφού η Χαμάς έγινε το μεγαλύτερο κόμμα του κοινοβουλίου της Παλαιστίνης στις εκλογές του 2006, ξέσπασε μια σύγκρουση μεταξύ αυτής και του κόμματος Φατάχ, η οποία οδήγησε στην κατάληψη της Γάζας από τη Χαμάς το 2007 (δύο χρόνια μετά την αποδέσμευση του Ισραήλ από τη Γάζα).
Αν και η Παλαιστίνη διεκδικεί την Ιερουσαλήμ σαν πρωτεύουσα της επικράτειας της, η πόλη είναι υπό τον έλεγχο του Ισραήλ. Οι αξιώσεις της Παλαιστίνης και του Ισραήλ για την πόλη δεν αναγνωρίζονται από τα περισσότερα κράτη. Το Κράτος της Παλαιστίνης έχει αναγνωριστεί από 138 από τα 193 μέλη του ΟΗΕ και από το 2012 έχει την ιδιότητα του κράτους παρατηρητή μη μέλους στα Ηνωμένα Έθνη.[18][19][20] Η Παλαιστίνη είναι μέλος του Αραβικού Συνδέσμου, του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, της Ὃμάδας των 77, της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, καθώς και της Ουνέσκο, της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη και του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.[21]