Ιρακινό Κουρδιστάν
Ημιαυτόνομη περιοχή στο Ιράκ / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το Ιρακινό Κουρδιστάν ή Περιοχή του Κουρδιστάν (κουρδικά: Herêmî Kurdistanî, αραβικά:إقليم كردستان العراق, προφέρεται: Iqlĩm Kurdistãn), είναι μια ημιαυτόνομη περιοχή στο Ιράκ,[3] ομοσπονδιακά αναγνωρισμένη.[4] Εντοπίζεται στα βόρεια του Ιράκ και αποτελεί τη μοναδική αυτόνομη περιοχή της χώρας.[5] Επίσης αναφέρεται σπάνια και ως Νότιο Κουρδιστάν (Κούρδικα (κεντρικά): باشووری کوردستان, Κουρδικά (βόρεια): Başûrê Kurdistanê), αφού οι Κούρδοι το θεωρούν ως ένα από τα τέσσερα μέρη ενός ενιαίου Κουρδιστάν, το οποίο περιλαμβάνει, επίσης, μέρη της Νότιας Τουρκίας (Βόρειο Κουρδιστάν), της Βόρειας Συρίας (Rojava η Δυτικό Κουρδιστάν), και του Βορειοδυτικού Ιράν (Ανατολικό Κουρδιστάν).[6]
Περιοχή του Κουρδιστάν
Herêmî Kurdistan | |||
---|---|---|---|
| |||
Ερμπίλ 36°11′N 44°00′E | |||
Μεγαλύτερη πόλη | Μοσούλη | ||
κουρδικά[1] | |||
Κυρίαρχο κράτος | Ιράκ | ||
Χειραγωγημένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία[2] | |||
Πρόεδρος Πρωθυπουργός | Νεσσερβάν Μπαρζανί Μασρούρ Μπαρζανί | ||
Αυτονομία • ντε φάκτο ανεξάρτητο • Ισχύον Σύνταγμα | Οκτώβριος 1991 | ||
• Σύνολο • % Νερό • Σύνορα | 40.000 km2 (117η) 0% 5.203 km | ||
Πληθυσμός • Εκτίμηση 2008 | 6.500.000 | ||
ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2007) • Κατά κεφαλή | 27 δις $ 5.500 $ | ||
Νόμισμα | Δηνάριο Ιράκ (επίσημο), Δολάριο ΗΠΑ (δεκτό σε όλες τις συναλλαγές), Ευρώ (σε μικρότερη έκταση) (IQD) | ||
• Θερινή ώρα | (UTC +3) (UTC +4) | ||
Internet TLD | διάφοροι | ||
Οδηγούν στα | Δεξιά | ||
Κωδικός κλήσης | +964 |
Η περιοχή διοικείται από την Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση (Kurdistan Regional Government, KRG), με πρωτεύουσα την Αρμπίλ. Το Νότιο Κουρδιστάν έχει κοινοβουλευτική δημοκρατία με το δικό του περιφερειακό κοινοβούλιο, το οποίο περιλαμβάνει 111 θέσεις.[7] Ο Μασούντ Μπαρζανί, ο οποίος ψηφίστηκε ως πρόεδρος, το 2005 αρχικά, επανεκλέχθηκε το 2009. Τον Αύγουστο του 2013 το κοινοβούλιο ψήφισε την επέκταση της προεδρίας του για άλλα δύο χρόνια. Η προεδρία του τερματίστηκε στις 19 Αυγούστου του 2015, αφού τα πολιτικά κόμματα απέτυχαν να φτάσουν σε συμφωνία για την επέκταση της θητείας του.
Το νέο Σύνταγμα του Ιράκ, ορίζει την Κουρδική Περιοχή ομοσπονδιακό τμήμα του Ιράκ και κηρύσσει τα κουρδικά και τα Αραβικά ως επίσημες γλώσσες του Ιράκ. Τα τέσσερα κυβερνεία των Ντουχάκ, Χάουλερ, Σιλεμανί και Χαλάμπτζα έχουν συνολικό μήκος 41,710 square kilometres (16,100 sq mi) και ο πληθυσμός τους αγγίζει συνολικά τα 3 εκατομμύρια (εκτίμηση του 2016).[8] Το 2014, κάτα τη διάρκεια της Ιρακινής κρίσης, οι δυνάμεις του Ιρακινού Κουρδιστάν κατέλαβαν πολλές από τις αμφησβιτούμενες περιοχές του Βόρειου Ιράκ.
Η δημιουργία της αυτόνομης Κουρδικής Περιοχής, χρονολογείται από την Ιρακινοκουρδική Συμφωνία Αυτονομίας του Μάρτη του 1970, μεταξύ της Κουρδικής Αντιπολίτευσης και της Ιρακινής Κυβέρνησης, μετά από τον πολύχρονο Πρώτο Ιρακινοκουρδικό Πόλεμο. Ωστόσο, αυτή η συμφωνία δεν εφαρμόστηκε και το 1974 στο Βόρειο Ιράκ, ξέσπασε ο Δεύτερος Ιρακινοκουρδικός Πόλεμος, ένα ακόμα μέρος της Ιρακινοκουρδικής σύρραξης, μεταξύ των Κούρδων και της Αραβικής Κυβέρνησης του Ιράκ. Επιπλέον, κατά τον Ιρανοϊρακινό Πόλεμο της περιόδου 1980–88, ειδικά κατά την Καμπάνια του Αλ-Ανφάλ του Ιρακινού Στρατού, κατέστρεψε την περιοχή και τον πληθυσμό της περιοχής. Ως επακόλουθο των εξεγέρσεων του 1991, των Κούρδων στα βόρεια και των Σίας στον νότο, εναντίον του Σαντάμ Χουσεΐν, οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ιρακινού Κουρδιστάν, οι Πεσμεργκά, πέτυχαν στο να απωθήσουν τις κύριες Ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις από τον Βορρά.
Παρά τις σημαντικές απώλειες και την κρίση των Κούρδων προσφύγων στις παραμεθόριες περιοχές του Ιράν και της Τουρκίας, οι επιτυχίες των Πεσμεργκά και την δημιουργία, από τις δυτικές δυνάμεις, της βόρειας Ιρακινής ζώνης απαγόρευσης πτήσεων μετά τον Πόλεμο του Κόλπου το 1991, έθεσαν τις βάσεις για την αυτονομία των Κούρδων, ενώ διευκόλυναν την επιστροφή των προσφύγων. Επειδή οι Κούρδοι συνέχισαν να μάχονται τις Ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις, οι τελευταίοι εγκατέλειψαν το Κουρδιστάν τον Οκτώβριο του 1991, δίνοντας στην περιοχή, μια de facto αυτονομία. Το 1992, τα κύρια πολιτικά κόμματα της περιοχής, το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα και η Πατριωτική Ένωση του Κουρδιστάν, εγκατέστησαν την ημιαυτόνομη Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση. Μετά τον Πόλεμο στο Ιράκ, το 2003 και με τις ραγδαίες πολιτικές αλλαγές, συντάχθηκε νέο Σύνταγμα το 2005. Αυτό το Σύνταγμα, νομιμοποίησε την αυτονομία του Ιρακινού Κουρδιστάν.
Συνορεύει στα ανατολικά με το Ιράν, στα βόρεια με την Τουρκία, στα δυτικά με τη Συρία και στα νότια με το υπόλοιπο Ιράκ. Πρωτεύουσά του είναι η πόλη του Ερμπίλ, γνωστή στην κουρδική γλώσσα με την ονομασία Hewlêr ενώ οι δύο επίσημες γλώσσες είναι τα κουρδικά και τα αραβικά.
Η αυτονομία του Ιρακινού Κουρδιστάν αναγνωρίζεται από το Ιράκ και από τα Ηνωμένα Έθνη, βάσει του ιρακινού Συντάγματος.