Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1974

Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 1974 ήταν οι πρώτες μετά τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Διεξήχθησαν από την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στις 17 Νοεμβρίου 1974.

Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1974

1964 ← μέλη 17 Νοεμβρίου 1974 → 1977 μέλη

Οι 300 έδρες της Βουλής των Ελλήνων 151 έδρες χρειάζονται για την απόλυτη πλειοψηφία Συμμετοχή 4.963.558 (79,53%)   Πρώτο κόμμα Δεύτερο κόμμα   Επικεφαλής Κωνσταντίνος Καραμανλής Γεώργιος Μαύρος Κόμμα Ν.Δ. Ε.Κ.-Ν.Δ. Προηγούμενες εκλογές Νέο 52,72%, 171 έδρες Έδρες 220 60 Αλλαγή στις έδρες Νέο 111 Αριθμός ψήφων 2.669.133 1.002.559 Ποσοστό 54,37% 20,42% Μεταβολή Νέο 32,3%   Τρίτο κόμμα Τέταρτο κόμμα   Επικεφαλής Ανδρέας Παπανδρέου Ηλίας Ηλιού Κόμμα ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ενωμένη Αριστερά Προηγούμενες εκλογές Νέο 11,80%, 22 έδρες Έδρες 12 8 Αλλαγή στις έδρες Νέο 14 Αριθμός ψήφων 666.413 464.787 Ποσοστό 13,58% 9,47% Μεταβολή Νέο 2,33%

Απερχόμενος Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής Ν.Δ. Επόμενος Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής Ν.Δ.

Οι εκλογές ανέδειξαν νικήτρια τη Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, με ευρύτατη κοινοβουλευτική πλειοψηφία (220 έδρες) και με μοναδικό στην ελληνική πολιτική ιστορία αριθμό ψήφων. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε ο συνδυασμός Ένωση Κέντρου - Νέες Δυνάμεις, μετεξέλιξη της προδικτατορικής Ενώσεως Κέντρου, ενώ στην τρίτη θέση κατετάγη το ΠΑ.ΣΟ.Κ. του Ανδρέα Παπανδρέου. Η αριστερά εκπροσωπήθηκε από τον συνασπισμό της Ενωμένης Αριστεράς με 8 βουλευτές.

Οι εκλογές διεξήχθησαν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής του Ν.Δ. 65/1974 που είχε εκδώσει η κυβέρνηση πριν τις εκλογές.

Αποτίμηση εκλογών

Η διενέργεια στις 17 Νοεμβρίου 1974 των πρώτων ελεύθερων εκλογών μετά από μία δεκαετία αποτέλεσε καμπή στην πορεία προς την πλήρη ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής, καθώς ανέδειξε μια ισχυρή κυβέρνηση που διέθετε αδιαμφισβήτητη λαϊκή εντολή, ενώ επέτρεψε και την καταγραφή της λαϊκής απήχησης όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας. Επιπλέον ανέδειξε την Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή, επιφορτισμένη με την εκπόνηση νέου Συντάγματος. Στην προεκλογική αυτή εκστρατεία έγινε για πρώτη φορά στην Ελλάδα χρήση του τηλεοπτικού δικτύου από τα κόμματα.^[1]

Κόμματα που μετείχαν

• Δημοκρατική Ένωση Κέντρου (Ιωάννης Ζίγδης)
• Εθνική Δημοκρατική Ένωσις (Πέτρος Γαρουφαλιάς)
• Ενωμένη Αριστερά (Ηλίας Ηλιού)
• Ένωσις Κέντρου - Νέες Δυνάμεις (Γεώργιος Μαύρος)
• Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας
• Νέα Δημοκρατία (Κωνσταντίνος Καραμανλής)
• Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (Ανδρέας Παπανδρέου)
• Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση-Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος (Ιάκωβος Διαμαντόπουλος-Διονύσης Μπενετάτος)
• Ανεξάρτητοι υποψήφιοι

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος προσπάθησε να ιδρύσει κόμμα και να κατέβει στις εκλογές ωστόσο η κυβέρνηση του το απαγόρευσε και ο Άρειος Πάγος αρνήθηκε να το εγκρίνει για συμμετοχή στις εκλογές. ^[2]

Αποτελέσματα

Σύνοψη αποτελεσμάτων βουλευτικών εκλογών 17ης Νοεμβρίου 1974

Κόμμα		Επικεφαλής	Ψήφοι			Έδρες
			Αριθμός	%	± %	Αριθμός	±
	Νέα Δημοκρατία	Κωνσταντίνος Καραμανλής	2.669.133	54,37	Νέο	220	Νέο
	Ένωσις Κέντρου - Νέες Δυνάμεις 1	Γεώργιος Μαύρος	1.002.559	20,42	-32,30	60	-111
	Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα	Ανδρέας Παπανδρέου	666.413	13,58	Νέο	12	Νέο
	Ενωμένη Αριστερά 2	Ηλίας Ηλιού	464.787	9,47	-2,33	8	-14
	Εθνική Δημοκρατική Ένωσις	Πέτρος Γαρουφαλιάς	52.768	1,07	Νέο	-	-
	Δημοκρατική Ένωση Κέντρου	Ιωάννης Ζίγδης	8.509	0,17	Νέο	-	-
	Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας	Χρήστος Μπίστης	1.539	0,03	Νέο	-	-
	Φιλελεύθερη Δημοκρατική Ένωση Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδος	Ιάκωβος Διαμαντόπουλος Διονύσης Μπενετάτος	975	0,02	Νέο	-	-
	Ανεξάρτητοι υποψήφιοι		42.291	0,86	-	-	-
Σύνολο			4.908.974	100		300
Έγκυρα			4.908.974	96,92
Άκυρα/Λευκά			54.584	2,12
Ψήφισαν			4.963.558	79,53
Αποχή			1.277.508	20,47
Εγγεγραμμένοι			6.241.066
Πηγή: Nohlen & Stöver
Σημειώσεις:
Λίστα 1Τα αποτελέσματα της Ένωσις Κέντρου - Νέες Δυνάμεις συγκρίνονται με τα αποτελέσματα της Ένωσις Κέντρου των εκλογών του 1964. 2Τα αποτελέσματα της Ενωμένης Αριστεράς συγκρίνονται με τα αποτελέσματα της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς των εκλογών του 1964.

• Μετά τις επαναληπτικές και αναπληρωματικές εκλογές που έγιναν στις 20 Απριλίου 1975, η δύναμη των κομμάτων σε έδρες διαμορφώθηκε ως εξής: ΝΔ 216 έδρες, η ΕΚ-ΝΔ 61 έδρες, το ΠΑΣΟΚ 15 έδρες και η Ενωμένη Αριστερά 8 έδρες.

Εκλεγέντες βουλευτές

Κύριο λήμμα: Κατάλογος Ελλήνων βουλευτών (1974)