Διοκλητιανός
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Διοκλητιανός πλήρες όνομα Γάιος Αυρήλιος Βαλέριος Διοκλητιανός ή Ιόβιος (242/245 - 311/312) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας (284 - 305).[3] Με καταγωγή από οικογένεια χαμηλής τάξης από τη Ρωμαϊκή επαρχία της Δαλματίας το αρχικό του όνομα ήταν "Διοκλής", ανέβηκε ταχύτατα όλες τις στρατιωτικές τάξεις μέχρι που έγινε αρχηγός του ιππικού στον στρατό του αυτοκράτορα Κάρου. Όταν ο Κάρος και ο γιος του Νουμεριανός βρήκαν τον θάνατο σε εκστρατεία στην Περσία ο Διοκλητιανός ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας από τα στρατεύματα. Τον τίτλο διεκδίκησε και ο δεύτερος γιος του Κάρου Καρίνος αλλά ηττήθηκε από τον Διοκλητιανό στη Μάχη του ποταμού Μάργου. H κυβέρνηση του Διοκλητιανού σταθεροποίησε την αυτοκρατορία μετά την Κρίση του 3ου αιώνα, ο Μαξιμιανός πήρε τον τίτλο του Αυγούστου και διορίστηκε Συναυτοκράτορας (286). Ο Διοκλητιανός κυβέρνησε την Ανατολική, τη μετέπειτα Βυζαντινή αυτοκρατορία και ο Μαξιμιανός τη Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Οι μεταρρυθμίσεις προχώρησαν περισσότερο όταν διορίστηκαν δύο νέοι Συναυτοκράτορες ο Γαλέριος και ο Κωνστάντιος Α΄ Χλωρός με τον τίτλο του Καίσαρα, με την Τετραρχία κάθε Συναυτοκράτορας κατείχε το 1/4 της αυτοκρατορίας.
Διοκλητιανός | |
---|---|
Περίοδος | 20 Νοεμβρίου 284 - 1 Απριλίου 286 (μόνος του) 1 Απριλίου 286 - 1 Μαΐου 305 (ως Αύγουστος στο ανατολικό τμήμα, με τον Μαξιμιανό ως Αύγουστο στο δυτικό)[1] |
Προκάτοχος | Νουμεριανός |
Διάδοχος | Κωνστάντιος Α΄ Χλωρός και Γαλέριος |
Γέννηση | 22 Δεκεμβρίου 244 Διόκλεια (στο σημερινό Μαυροβούνιο) ή Σαλώνα (στη σημερινή Κροατία) |
Θάνατος | 3 Δεκεμβρίου 311 (66 ετών)[2] Παλάτι του Διοκλητιανού (στο σημερινό Σπλιτ της Κροατίας) |
Τόπος ταφής | Καθεδρικός του Αγίου Δόμνιου, Σπλιτ, Κροατία |
Σύζυγος | Πρίσκα |
Επίγονοι | Γαλερία Βαλερία |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα (π • σ • ε ) |
Ο Διοκλητιανός εξασφάλισε τα σύνορα της αυτοκρατορίας νικώντας τους εξωτερικούς εχθρούς, νίκησε τους Σαρμάτες και τους Καπρί (285-299), τους Αλαμαννούς (288) και σφετεριστές από την Αίγυπτο (297-298). Ο Διοκλητιανός και ο Γαλέριος προχώρησαν σε επιτυχή εκστρατεία απέναντι στην Αυτοκρατορία των Σασσανιδών παραδοσιακή εχθρό των Ρωμαίων, λεηλάτησαν την πρωτεύουσα τους Κτησιφών, τελικά έκλεισαν ειρήνη με ευνοϊκούς όρους. Ο Διοκλητιανός προχώρησε σε σημαντικές διοικητικές και στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις που στηρίχθηκαν στη Γραφειοκρατία, ίδρυσε νέα κέντρα στην Αρχαία Νικομήδεια, τα Μεδιόλανα, το Σίρμιο και το Τριρ. Η πολιτική του στηρίχτηκε στον Απολυταρχισμό, στη μεγάλη άνοδο τις εξουσίας του αυτοκράτορα που θεοποιήθηκε, συνοδεύτηκε με μεγαλοπρεπείς τελετές και αρχιτεκτονικά κτίσματα. Η συντήρηση της Γραφειοκρατίας και οι πολλές στρατιωτικές εκστρατείες ανέβασαν τους φόρους, αυτό ανάγκασε τον Διοκλητιανό να μεταρρυθμίσει το φορολογικό σύστημα ώστε να είναι πιο δίκαιο αν και υψηλότερο, οι μεταρρυθμίσεις ολοκληρώθηκαν το 297. Τα σχέδια του Διοκλητιανού δεν είχαν όλα την ίδια επιτυχία, με το "Έδικτο του ελέγχου τιμών" έγιναν προσπάθειες να γίνονται Έλεγχοι τιμών ώστε να ελεγχθεί ο πληθωρισμός, σύντομα αγνοήθηκε. Οι Εμφύλιοι πόλεμοι της Τετραρχίας έφεραν την κατάρρευση από τις κληρονομικές απαιτήσεις του Μαξέντιου και του Κωνσταντίνου γιων του Μαξιμιανού και του Κωνστάντιου του Χλωρού αντίστοιχα. Οι διώξεις του Διοκλητιανού απέναντι στους χριστιανούς (303-312) ήταν οι τελευταίες και μεγαλύτερες που έγιναν στην αυτοκρατορία, στόχος να σταματήσει η εξάπλωση τους. Οι μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού παρά τις ατέλειες τους θα δώσουν νέα ανάσα στην αυτοκρατορία που θα παραμείνει πανίσχυρη για άλλους δύο αιώνες, την εποχή που ήταν νέος ήταν έτοιμη να καταρρεύσει. Ο Διοκληριανός παραιτήθηκε λόγω ασθένειας (1 Μαίου 305), ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας που έκανε αυτή την κίνηση, αποσύρθηκε στο Παλάτι του Διοκλητιανού στις Δαλματικές ακτές που θα γίνει ο πυρήνας για να οικοδομηθεί μετέπειτα το Σπλιτ στην Κροατία.