Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων

Το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων, ή Επαρχία Κάτω Καρπαθίων (πολωνικά: województwo podkarpackie, σλοβακικά: Podkarpatské vojvodstvo, ουκρανικά: Підкарпатське воєводство), είναι βοεβοδάτο (επαρχία) στη νοτιοανατολική γωνιά της Πολωνίας. Η διοικητική πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη του είναι το Ζέσουφ. Ιστορικά, το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας του βοεβοδάτου αποτελούσε μέρος του Βασιλείου της Γαλικίας-Βολυνίας, του Βασιλείου της Γαλικίας και Λοδομέριας και της Ρουθηνίας. Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου, ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Λβουφ.

Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων
Σημαία Έμβλημα
Χώρα	Πολωνία
Διοικητική υπαγωγή	Πολωνία
Πρωτεύουσα	Ζέσουφ
Ίδρυση	1999[1]
Ονομάστηκε από	Subcarpathia
Έκταση	17.844 km²
Πληθυσμός	2.121.229 (2020)[2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Παλάτι της οικογένειας Λουμπομίρσκι στο Ζέσουφ

Το βοεβοδάτο δημιουργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1999 από τα πρώην βοεβοδάτα Ζέσουφ, Πσέμισλ, Κρόσνο και (μερικώς) Τάρνουφ και Ταρνόμπζεγκ, σύμφωνα με τις μεταρρυθμίσεις της πολωνικής τοπικής αυτοδιοίκησης που εγκρίθηκαν το 1998. Το όνομα προέρχεται από την τοποθεσία της περιοχής κοντά στα Καρπάθια Όρη, και το βοεβοδάτο περιλαμβάνει περιοχές δύο ιστορικών περιοχών της Ανατολικής Ευρώπης - της Ελάσσονος Πολωνίας (δυτικά και βορειοδυτικά πόβιατ) και της Ερυθράς Ρουθηνίας. Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου (1918-1939), το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων ανήκε στην «Πολωνία Β», τις λιγότερο ανεπτυγμένες, πιο αγροτικές περιοχές της Πολωνίας. Για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας, η κυβέρνηση της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1930 ένα τεράστιο πρόγραμμα εκβιομηχάνισης, γνωστό ως Κεντρική Βιομηχανική Περιοχή. Το πρόγραμμα δημιούργησε πολλά μεγάλα εργοστάσια εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των PZL Mielec, PZL Rzeszów, Huta Stalowa Wola και εργοστάσια σε άλλες πόλεις των Κάτω Καρπαθίων όπως οι Ντεμπίτσα, Νόβα Ντέμπα, Σάνοκ, Ταρνόμπζεγκ και Νόβα Σαζίνα. Ένα από τα ονόματα που προτάθηκαν για αυτό το βοεβοδάτο, ήταν το Βοεβοδάτο Γαλικίας, που αναφέρεται στην παλιά ιστορική περιοχή της Γαλικίας. Παρά το γεγονός ότι είχε την έγκριση του πληθυσμού, το όνομα που τέθηκε στο τέλος ήταν Κάτω Καρπαθίων, αν και δεν έχει ποτέ αναφερθεί με αυτόν τον τρόπο στο παρελθόν.

Συνορεύει με το Βοεβοδάτο Ελάσσονος Πολωνίας στα δυτικά, το Βοεβοδάτο Τιμίου Σταυρού στα βορειοδυτικά, το Βοεβοδάτο Λούμπλιν στα βόρεια, την Ουκρανία (¨ομπλαστ Λβιβι και Όμπλαστ Υπερκαρπαθίας) στα ανατολικά και τη Σλοβακία (Κράι Πρεσόβ) στα νότια. Καλύπτει έκταση 17.844 χλμ² και έχει πληθυσμό 2.127.462 κατοίκων (το 2019). Το βοεβοδάτο είναι κυρίως λοφώδες ή ορεινό (δείτε: Μπιεστσάντι, Μπεσκίντι), με τη βορειοδυτική του γωνία να είναι επίπεδη. Πρόκειται για ένα από τα πιο δασώση βοεβοδάτα της Πολωνίας (35,9% της συνολικής έκτασης), όπου εντός των εδαφών του υπάρχει ολόκληρο το Εθνικό Πάρκο Μπιεστσάντι και τμήματα του Εθνικού Πάρκου Μαγκούρα.

Πόλεις

Το βοεβοδάτο αποτελέιται από 51 πόλεις. Παρατίθενται παρακάτω με φθίνουσα σειρά πληθυσμού (σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του 2019).^[3]

1. Ζέσουφ (194.886)
2. Πσέμισλ (60.999)
3. Σταλόβα Βόλα (60.799)
4. Μιέλετς (60.366)
5. Ταρνόμπζεγκ (46.907)
6. Κρόσνο (46.369)
7. Ντεμπίτσα (45.634)
8. Γιαρόσουαφ (37.585)
9. Σάνοκ (37.381)
10. Γιάσουο (35.063)
11. Γουάντσουτ (17.709)
12. Ποπτσίτσε (15.836)
13. Πσέβορσκ (15.356)
14. Νίσκο (15.324)
15. Λέζαϊσκ (13.853)
16. Σαντζίσουφ Μαουοπόλσκι (12.357)
17. Λουμπάτσουφ (12.018)
18. Νόβα Ντέμπα (11.152)
19. Ουστσίκι Ντόλνε (9.097)
20. Κολμπουσόβα (9.075)
21. Στσίζουφ (8.884)
22. Μπζόζουφ (7.463)
23. Ρούντνικ ναντ Σάνεμ (6.710)
24. Γκουόγκουφ Μαουοπόλσκι (6.654)
25. Μπογκουχφάουα (6.179)
26. Ντίνουφ (6.129)
27. Νόβα Σαζίνα (5.834)
28. Γεντλίτσε (5.736)
29. Λέσκο (5.424)
30. Ραντίμνο (5.279)
31. Ζάγκους (5.095)
32. Πίλζνο (4.912)
33. Σοκόουοφ Μαουοπόλσκι (4.193)
34. Ριμάνουφ (3.825)
35. Τίτσιν (3.824)
36. Προύχνικ (3.764)
37. Ραντόμισλ Βιέλκι (3.231)
38. Καντσούγκα (3.167)
39. Ζακλίκουφ (2.979)
40. Ολεσίτσε (2.974)
41. Μπζόστεκ (2.752)
42. Σιενιάβα (2.140)
43. Μποαζόβα (2.139)
44. Νάρολ (2.109)
45. Ντούκλα (2.061)
46. Τσιεσιάνουφ (1.913)
47. Ιβόνιτς-Ζντρούι (1.787)
48. Πσέτσουαφ (1.775)
49. Μπαράνουφ Σαντομιέρσκι (1.456)
50. Ουλάνουφ (1.422)
51. Κοουατσίτσε (1.409)

Διοικητικό τμήμα

Το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων χωρίζεται σε 25 πόβιατ: 4 πόβιατ πόλης και 21 πόβιατ γης. Αυτά χωρίζονται περαιτέρω σε 160 γκμίνα.

Οικονομία

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) του βοεβοδάτου ανήλθε σε 19,4 δισεκατομμύρια ευρώ το 2018, αντιπροσωπεύοντας το 3,9% της πολωνικής οικονομικής παραγωγής. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ που προσαρμόστηκε για την αγοραστική δύναμη ήταν 15.100 ευρώ ή το 50% του μέσου όρου της ΕΕ27 το ίδιο έτος. Το ΑΕΠ ανά εργαζόμενο ήταν 59% του μέσου όρου της ΕΕ. Το Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων είναι το βοεβοδάτο με το τρίτο χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Πολωνία.^[4]

Εικόνες

• 
  Δημαρχείο του Ζέσουφ
• 
  Κάστρο του Γουάντσουτ
• 
  Σάνοκ
• 
  Κάστρο του Κασίτσιν
• 
  Παλάτι στο Γιάσουο
• 
  Πσέμισλ
• 
  Χουβνίκι
• 
  Βασιλικό Κάστρο του Καζίμιρ στο Πσέμισλ
• 
  Συναγωγή του Λέσκο
• 
  Παλάτι των Ταρνόφσκι στο Ταρνόμπζεγκ
• 
  Δημαρχείο του Γιαρόσουαφ
• 
  Κάστρο του Μπαράνουφ Σαντομιέρσκι
• 
  Μπαρόκ εκκλησιαστικά όργανα του 16ου αιώνα στο Λέζαϊσκ
• 
  Λίμνη Σολίνα
• 
  Η Σολίνα όπως φαίνεται από απόσταση
• 
  Ποταμός Βετλίνα
• 
  Λύγκας
• 
  Εκκλησία των Αγίων Πάντων στο Μπλίζνε, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
• 
  Πσέτσουαφ
• 
  Βίσουοκ Βιέλκι
• 
  Υπαίθριο μουσείο στο Σάνοκ
• 
  Ποταμός Σαν
• 
  Όρος Ταρνίτσα
• 
  Μια ιστορική πετρελαιοπηγή
• 
  Αυτοκίνητο Leopard
• 
  Eλικόπτερο Black Hawk που παράγεται από την PZL Mielec
• 
  Ο κατασκευαστής λεωφορείων και πούλμαν Autosan έχει την έδρα του στο Σάνοκ
• 
  Το φράγμα της Σολίνα είναι το μεγαλύτερο φράγμα στην Πολωνία

Δείτε επίσης

• Βοεβοδάτο Λβουφ της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας
• Γαλικία (Ανατολική Ευρώπη)

Παραπομπές

1. Ανακτήθηκε στις 28  Ιουνίου 2019.
2. www.polskawliczbach.pl/podkarpackie.
3. GUS. «Population. Size and structure and vital statistics in Poland by territorial division in 2019. As of 30th June». stat.gov.pl (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2020.
4. «Regional GDP per capita ranged from 30% to 263% of the EU average in 2018». Eurostat. 5 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουνίου 2021.

Πηγές

• «Central Statistical Office(GUS) - TERYT(Εθνικό Μητρώο Εδαφικής Κατανομής Γης)» (στα Πολωνικά). 1 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2008.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Βοεβοδάτο Κάτω Καρπαθίων

• Συλλογή φωτογραφιών των Κάτω Καρπαθίων
• Επίσημος ιστότοπος του Βοεβοδάτου Κάτω Καρπαθίων (πολωνικά)
• Επίσημος ιστότοπος Podkarpacki Urząd Wojewódzki (πολωνικά)
• Τα κάστρα και τα παλάτια του Βοεβοδάτου Κάτω Καρπαθίων (αγγλικά)