Απλόρρινοι
From Wikipedia, the free encyclopedia
Απλόρρινοι (υποτάξη: Haplorrhini) ονομάζεται ο βιολογικός κλάδος που περιλαμβάνει τους (προσιμιίδες) τάρσιους και όλες τις σιμιίδες. Οι σιμιίδες αποτελούνται από τους κατάρρινους (κερκοπιθηκοειδή και πίθηκοι, στους οποίους συγκαταλέγονται και οι άνθρωποι) και τους πλατύρρινους (μαϊμούδες Νέου Κόσμου).
Απλόρρινοι[1] | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Κοινή Σκίουρος Μαϊμού (Saimiri sciureus - Σαϊμιρί το σκιουρίσιο) | ||||||||||||
Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
Οικογένειες | ||||||||||||
Καλλιτριχίδες (Callitrichidae) | ||||||||||||
Οι απλόρρινοι γενικά παρουσιάζουν λιγότερα πρωτόγονα χαρακτηριστικά συγκριτικά με τους στρεψίρρινους, την άλλη υπόταξη των πρωτευόντων από την οποία διαχωρίστηκαν 63 εκατομμύρια χρόνια πριν. Οι απλόρρινοι, συμπεριλαμβανομένων των τάρσιων, έχουν χάσει τους ενζυμικούς μηχανισμούς που παράγουν τη βιταμίνη C, ενώ οι στρεψίριννοι προσιμιίδες, όπως και οι περισσότερες τάξεις των Θηλαστικών, έχουν διατηρήσει αυτή τη λειτουργία και τη δυνατότητα παραγωγής βιταμίνης C.[2] Το άνω χείλος των απλόρρινων, το οποίο αντικατέστησε το αρχαίο ρινάριο (rhinarium) που εντοπίζεται ακόμα στους στρεψίρρινους, δεν συνδέεται άμεσα με τη μύτη τους ή τα ούλα τους, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στο πρόσωπο τους να πάρει πολλές διαφορετικές εκφράσεις. Το μέγεθος του εγκεφάλου τους αναλογικά με το μέγεθος του σώματος τους είναι πολύ μεγαλύτερο απ' ό,τι στους στρεψίρρινους, και η κυρίαρχη αίσθηση τους είναι η όραση. Τα περισσότερα είδη είναι ημερόβια (με εξαίρεση τους νυκτόβιους τάρσιους και τις νυχτερινές μαϊμούδες). Τα χέρια και τα πόδια τους είναι καλά προσαρμοσμένα κυρίως για την κίνηση, όπως τα αγκιστρωτά χέρια των γιββώνων και των ουρακοτάγκων, ή τα ανθρώπινα ιδιαίτερα προσαρμοσμένα πόδια για την δίποδη κίνηση.
Οι σιμιίδες έχουν μονο-θάλαμες μήτρες. Οι τάρσιοι έχουν έχουν δικέρατες μήτρες όπως οι στρεψίρρινοι. Τα περισσότερα είδη γεννούν συνήθως ένα μικρό, αν και οι μαρμοζέτες και οι ταμαρίνοι γεννούν πιο συχνά δίδυμα ή τρίδυμα. Παρά τις παρόμοιες περιόδους κύησης, τα νεογέννητα των απλόρρινων είναι σχετικά μεγαλύτερα από αυτά των στρεψίρρινων, και έχουν μεγαλύτερο χρόνο εξάρτησης από της μητέρες τους. Η διαφορά σε μέγεθος και χρόνο εξάρτηση οφείλεται πιθανότατα στην αρκετά πολύπλοκη συμπεριφορά τους.