From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Έθελφριθ της Βερνικίας (Æthelfrith, ... - 616) βασιλιάς της Βερνικίας (592 - 616) και βασιλιάς της Ντέιρα (604 - 616) ήταν γιος του Έθελρικ της Βερνικίας και εγγονός του Ίδα της Βερνικίας πρώτου βασιλιά της Βερνικίας και ιδρυτή της δυναστείας. Διαδέχθηκε στον θρόνο τον Χούσσα της Βερνικίας ο οποίος ίσως να ήταν θείος του ίσως σφετεριστής μετά από σκληρό εμφύλιο πόλεμο με τους αντιπάλους της οικογένειας του. Το 604 κατέκτησε την γειτονική Ντέιρα ανατρέποντας τον βασιλιά της τοπικής δυναστείας Έθελρικ της Ντέιρα, ένωσε τα δυο βασίλεια δημιουργώντας το ισχυρό βασίλειο της Νορθουμβρίας. Σημαντικές ήταν οι στρατιωτικές του επιτυχίες απέναντι στους Κέλτες και στους Γαλάτες της Νταλ Ριάτα αλλά ηττήθηκε και σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον των δυναστικών του αντιπάλων, η οικογένεια του έχασε τον θρόνο αλλά επανήλθε στην εξουσία την δεκαετία του 630. Με την άνοδο του στον θρόνο πέτυχε την εξορία των αντιπάλων του της οικογένειας του Χούσσα.[6] Τα γενεαλογικά δέντρα τα οποία βρέθηκαν σε διάφορα χειρόγραφα στην "Βρεττανική Ιστορία" αναφέρουν ότι ο Έθελφριθ βασίλευσε 12 χρόνια στην Βερνικία και άλλα 12 χρόνια στην Ντέιρα, τα 12 χρόνια στην Βερνικία προσδιορίζονται από το 592 μέχρι το 604 την χρονιά στην οποία ανήλθε στον θρόνο της Ντέιρα.[7] Δεν υπάρχουν στοιχεία για τους προκατόχους τους, ο Έθελφριθ είναι ο αρχαιότερος βασιλιάς της Βερνικίας για τον οποίο έχουμε επαρκείς πληροφορίες.[6] Ο σύγχρονος ιστορικός Φρανκ Στέντον (1880 - 1967) αναφέρει "η πραγματική ιστορία της Νορθουμβρίας και συνεπώς ολόκληρης της Αγγλίας ξεκινά από την εποχή του Έθελφριθ", επιπλέον "ήταν ο ιδρυτής του βασιλείου της Νορθουμβρίας και ο πρώτος μεγάλος στρατιωτικός ηγέτης στην βόρεια Αγγλία".[8]
Έθελφριθ της Βερνικίας | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Æthelfriþ (Αγγλικά) |
Γέννηση | 6ος αιώνας |
Θάνατος | 616 (περίπου)[1][2] River Idle |
Αιτία θανάτου | πεσών σε μάχη |
Συνθήκες θανάτου | θάνατος στη μάχη |
Χώρα πολιτογράφησης | βασίλειο της Βερνικίας |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | μονάρχης |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Άχα της Ντέιρα[3] Bebba[3] |
Τέκνα | Έανφριθ της Βερνικίας Άγιος Όσβαλντ Οσουί της Νορθουμβρίας Έμπα του Κόρντιγκαμ Oslac (?)[4] Oswudu (?)[4] Oslaf (?)[4] Offa (?)[4] |
Γονείς | Έθελρικ της Βερνικίας |
Οικογένεια | Leodwaldings |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Αξίωμα | βασιλιάς της Νορθουμβρίας (604–616) βασιλιάς της Βερνικίας (592–616) βασιλιάς της Ντέιρα (604–616)[5] |
Ο Βέδας περιγράφει τις μεγάλες επιτυχίες του Έθελφριθ απέναντι στους Βρετανούς τονίζοντας τις παγανιστικές θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ο χριστιανισμός εισήλθε στην Νορθουμβρία μερικές δεκαετίες μετά τον θάνατο του. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι "λεηλάτησε τους Βρετανούς περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον άντρα στην Αγγλία, μπορεί να συγκριθεί μονάχα με τον Σαούλ τον θηριώδη βασιλιά των Ισραηλιτών. Όλες τις περιοχές που κατακτούσε τις ερήμωνε από τον πληθυσμό ή ανάγκαζε τους κατοίκους να πληρώνουν φόρο υποτέλειας, στις περιοχές που ερήμωνε μετέφερε με εποικισμό νέους Άγγλους κατοίκους."[9] Κατέστρεψε τον Βρετανικό στρατό στην μάχη του Κέττερινγκ (γύρω στο 600) η οποία περιγράφεται στο επικό ποίημα Γκοντοντίν.[10] Οι Βρετανοί τον έλεγαν "ανεμοστρόβιλο", ήταν ο πρώτος βασιλιάς της Βερνικίας που έκανε επέλαση στο εσωτερικό της Βρετανίας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον.[11]
Ο Αιντάν μακ Γκαμπρέιν, ο Ιρλανδός βασιλιάς της Νταλ Ριάτα στα βορειοδυτικά της Βερνικίας ανησύχησε για τις επιτυχίες του Έθλεφριθ και οδήγησε εναντίον του έναν "τεράστιο και πολυεθνικό στρατό" (603). Ο Έθελφριθ τον συνέτριψε, το μεγαλύτερο τμήμα του στρατού του Αιντάν εξολοθρεύτηκε αλλά ο ίδιος κατόρθωσε να δραπετεύσει, ο Βέδας αναφέρει ότι η συντριβή των Ιρλανδών ήταν τόσο μεγάλη που δεν τόλμησαν να πραγματοποιήσουν νέο πόλεμο στην Αγγλία μέχρι την εποχή του.[12] Η μάχη όμως είχε σημαντικές απώλειες και για τον ίδιο τον Έθελφριθ, ο αδελφός του Θεοβάλδος σκοτώθηκε "μαζί με το μεγαλύτερο τμήμα του στρατού το οποίο διηύθυνε".[13] Η εμφάνιση του Έρινγκ γιου του εκθρονισμένου προκατόχου του Χούσσα με τον εχθρό δείχνει ότι υπήρχαν σημαντικές δυναστικές αντιπαλότητες στην Βερνικία.[14] Ο Έθλεφριθ στην συνέχεια έκλεισε ειρήνη με τον Ιρλανδό βασιλιά Αιντάν μακ Γκαμπρέιν, αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι μετέπειτα πολεμικές επιχειρήσεις του έγιναν σε άλλα μέρη της Βρετανίας και οι γιοι του Έθελφριθ βρήκαν καταφύγιο στην αυλή του Αιντάν όταν ο πατέρας τους έπεσε στην μάχη.[15]
Ο Έθελφριθ κέρδισε τον έλεγχο της Ντέιρα γύρω στο 604 υπό περίεργες συνθήκες.[16] Το γεγονός αποδεικνύεται από την εξορία του Έντουιν της Νορθουμβρίας γιου του πρώην βασιλιά Αέλα της Ντειρα και του ανιψιού του Έντουιν Ερερίκ που ήταν και οι δυο σημαντικά μέλη του βασιλικού οίκου της Ντέιρα, η πεντάχρονη βασιλεία του Έθελρικ της Ντέιρα πριν την αποκτήσει ο Έθελφριθ πιθανότατα δείχνει κατάκτηση.[6] Ο Κίρμπι από την άλλη τονίζει ότι η σύντομη βασιλεία του Έθελφριθ και στα δυο βασίλεια ίσως ήταν μια μορφή συνεργασίας μεταξύ τους, τονίζει επιπλέον ότι ο Έντουιν δεν εξορίστηκε αμέσως αλλά η εχθρότητα του Έθελφριθ απέναντι του εκδηλώθηκε βαθμιαία.[16] Ο Έντουιν προφανώς αναζητούσε προστασία από τον Έθελφριθ γι'αυτό ταξίδευσε σε πολλά βασίλεια την περίοδο της εξορίας του, πέρασε πολλά χρόνια στο Βρετανικό βασίλειο του Γκουινέντ και στην αυλή του Κερλ της Μερκίας που παντρεύτηκε την κόρη του.[17][18] Τελικά ο Έντουιν βρήκε καταφύγιο στην ακτή της Ανατολικής Αγγλίας, η παρουσία του και τα γεγονότα που ακολούθησαν προκάλεσαν την πτώση του Έθελφριθ.
Ο γιος του Έθελφριθ Όσβαλντ γεννήθηκε γύρω στο 604, η μητέρα του ήταν η Άχα κόρη του Αέλα της Ντειρα και αδελφή του Έντουιν.[19][20] Ο Βέδας δεν καταγράφει ότι ο Έθελφριθ παντρεύτηκε την Άχα αλλά το γεγονός έγινε πριν αποκτήσει την Ντέιρα, με τον γάμο αυτό απέκτησε κηρονομικά δικαιώματα στην χώρα.[21] Η "Βρετανική Ιστορία" αναφέρει ότι ο Έθελφριθ έδωσε δώρο την πόλη του Ντίν Γκουέρ στην σύζυγο του Βέμπα η οποία από τότε ονομαζεται Βάμπουργκ.[22] Ο Βέδας για το ίδιο θέμα γράφει ότι η πόλη Βάμπουργκ πήρε το όνομα της από μια πρώην βασίλισσα αλλά δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες, σίγουρα ήταν η πρώτη και πιο αγαπημένη σύζυγος του Έθελφριθ.[23]
Τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του (613 - 616) ο Έθελφριθ επιτέθηκε στο βασίλειο των Πόουις και νίκησε τον στρατό τους στο Τσέστερ, στην μάχη σκοτώθηκε ο βασιλιάς του Σελίφ Σαρφαγκαντώ μαζί με έναν άλλον βασιλιά.[24] Λεηλάτησε την μονή του Μπανγκόρ-ις-Κοέντ και έσφαξε όλους τους μοναχούς.[25] Ο Βέδας αναφέρει ότι αν και οι μοναχοί ήταν άοπλοι τους έσφαξε επειδή φοβήθηκε από τις προσευχές τους, ο αριθμός των μοναχών που σφαγιάστηκαν ανέρχεται στους 1200 ενώ μόλις 50 κατόρθωσαν να δραπετεύσουν, ακούγεται ότι ο Έθελφριθ προχώρησε στην σφαγή για να αιφνιδιάσει τους Βρετανούς.[26] Μετά την σφαγή των μοναχών ο Έθελφριθ κυριάρχησε στους εχθρούς του αν και όπως αναφέρει ο Βέδας είχε σημαντικές απώλειες στην μάχη.[27] Η νίκη του Έθελφριθ είχε τεράστια στρατηγική σημασία με αποτέλεσμα τον διαχωρισμό ανάμεσα στους Ουαλούς και στους Βρετανούς του βορρά, ο Στέντον τονίζει ότι ο Βέδας βλέπει την σφαγή των μοναχών σαν ένα εξαιρετικά στρατηγικό σημείο για την αλλαγή της τροπής της μάχης.[28] Ο Κος αναφέρει αντίθετα ότι η γνώμη σύμφωνα με την οποία η μάχη αυτή χώρισε τους Βρετανούς στα δυο θεωρείται ξεπερασμένη αφού ο Έθελφριθ πέθανε στην συνέχεια σύντομα και δεν υπάρχουν ενδείξεις για παγανιστική εγκατάσταση εκείνη την εποχή στο Τσεσάιρ και στο Λάνκασιρ, η θάλασσα ήταν το κύριο μέσο επικοινωνίας.[29]
Ο εξόριστος διεκδικητής της Ντέιρα Ερερίκ δηλητηριάστηκε στην αυλή του Κερετίκ του Ελμέρ και ο Έθελφριθ θεωρήθηκε υπεύθυνος για τον φόνο.[30] Ο Έντουιν κατέφυγε στην αυλή του Ρίντβαλντ της Ανατολικής Αγγλίας, ο Έθελφριθ έστειλε απεσταλμένους στον Ρίντβαλντ με ένα "μεγάλο ποσό χρημάτων" να τον δωροδωκήσει για να σκοτώσει τον Έντουνιν αλλά ο Ρίντβαλ δεν το έκανε και ο Έθελφριθ τον απείλησε με πόλεμο. Ο Ρίντβαλντ συμφώνησε τελικά να σκοτώσει τον Έντουιν ή να τον παραδώσει στους απεσταλμένους του Έθελφριθ αλλά τον απέτρεψε η σύζυγος του τονίζοντας ότι "δεν είναι τιμή για τον ίδιο να προχωρήσει σε τέτοια πράξη". Ο Ρίντβαλντ αποφάσισε (616) να οργανώσει στρατό για να επιτεθεί στον Έθελφριθ, η επίθεση ήταν μοιραία για τον Έθελφριθ αφού σε μάχη στην ανατολική όχθη του ποταμού Ίντλ ηττήθηκε και σκοτώθηκε από τις δυνάμεις του Ρίντβαλντ. Ο Βέδας αναφέρει ότι ο Ρίντβαλντ τον αιφνιδιάσε με έναν στρατό σημαντικά μεγαλύτερο σε αριθμό προτού προλάβει να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του.[31] Ο Βέδας παρουσιάζει ότι η μάχη και ο φόνος έγιναν για το ζήτημα του Έντουιν στην πραγματικότητα όμως αιτία ήταν οι εδαφικές διεκδικήσεις μεταξύ των δυο βασιλέων.[32] Η μάχη και ο φόνος του Έθελφριθ προκάλεσε πραγματική επανάσταση και ανατροπή όλης της κατάστασης στην βόρεια Αγγλία, ο Έντουιν έγινε νέος βασιλιάς και οι γιοι του Έθελφριθ Έανφριθ, Όσβαλντ και Οσιού αναγκάστηκαν να δραπετεύσουν στον βορά.[33] Η ήττα και ο φόνος του Έντουι αργότερα στην μάχη του Χάτφιλντ Τσέιζ (633) επανέφερε τον γιο του Έθελφριθ Όσβαλντ βασιλιά στην Ντέιρα κια την Βερνικία, οι απόγονοι του εξακολουθούσαν να κυβερνούν την βόρεια Αγγλία ολόκληρο τον 8ο αιώνα.[34]
Με την σύζυγο του Άχα της Ντέιρα απέκτησε :[35]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.